19 Lotnicza Eskadra Holownicza

Pododdział Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Eskadra została utworzona w sierpniu 1954 roku na lotnisku w Świdwinie, korzystając z klucza holowniczego. Jej etat nr 6/208 zakładał 105 żołnierzy oraz 1 pracownika kontraktowego.

Gotowość bojową osiągnęła 21 października 1954 roku, a od 1956 roku stacjonowała w Słupsku.

W 1958 roku eskadra przeszła reorganizację na etat nr 6/334, który przewidywał 136 żołnierzy oraz 1 pracownika kontraktowego.

W skład jej wyposażenia wchodziły samoloty: Pe-2, Tu-2, Po-2, Ił-12, Ił-14, Li-2, TS-8 Bies, Jak-12, Lim-1, Lim-2, Lim-5, Ił-28, SIł-28 oraz Jak-40, a także TS-11 Iskra. Eskadra realizowała zadania dla potrzeb artylerii przeciwlotniczej, lotnictwa myśliwskiego, a także świadczyła usługi transportowe oraz zabezpieczała strzelania powietrzne i nawodne dla Marynarki Wojennej.

Rozformowanie miało miejsce 31 marca 1999 roku.

Odznaka pamiątkowa

Odznaka, o wymiarach 43×43 mm, nawiązuje do emblematu Polskiego Zespołu Myśliwskiego, który walczył w Afryce Północnej od marca do maja 1943 roku. Jest obramowana pozłacanym paskiem i wypełniona białą emalią, przedstawia krzyż utworzony z kwadratu, w którym wycięto półkola w środkach jego boków. Na górnym ramieniu umieszczona jest biało-czerwona szachownica, a na dolnym trzy niebieskie pasy symbolizujące morze. Na poziomych ramionach widnieje czerwony napis w złotym obrysie „19 LEH”. Na krzyżu znajduje się srebrzysty lądujący rybołów, symbolizujący lotniczy kunszt oraz specyfikę zadań wykonywanych przez eskadrę.

Dowódcy eskadry

Lista dowódców eskadry, według: Józef Zieliński [red.]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010, s. 184:

por. pil. Marian Niewczas
mjr pil. Ryszard Zismandarski
mjr pil. Zdzisław Strejlau (1959 – 1962)
ppłk pil. Wojciech Stasiak (1962 – 1978)
ppłk pil. Piotr Zatwarnicki (1979 – 1987)
mjr pil. Henryk Gojlik (1987 – 1994)
kpt. pil. Piotr Łukaszewicz (1996 – 1999)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Józef Zieliński (red.): Polskie lotnictwo wojskowe 1945–2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-11-12140-9.

Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego: czas przemian. Warszawa: „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08588-9. Brak numerów stron w książce.