Wydarzenia w Polsce
23 kwietnia – w Białej Krakowskiej (obecnie część Bielska-Białej) miała miejsce demonstracja robotnicza, która przerodziła się w zamieszki antyżydowskie. W wyniku starć z żandarmerią zginęło 11 osób.
15 maja – podczas wywrócenia łodzi na trasie przez Odrę między Sławikowem a Turzem koło Raciborza, utonęło 43 osoby (42 dziewczęta i młode kobiety oraz 12-letni chłopiec), które wracały z kościoła w Sławikowie.
4 lipca – odbył się uroczysty pogrzeb Adama Mickiewicza. Poeta został pochowany w Krypcie Wieszczów Narodowych na Wawelu.
30 września – zainaugurowano działalność Teatru Polskiego w Bielsku.
12 października – otwarto linię kolejową Jasło-Rzeszów (długość 70,05 km), będącą częścią Austriackich Kolei Państwowych.
Na terenie dzisiejszego Świnoujścia zakończono budowę kanału Piastowskiego, co doprowadziło do powstania wyspy Karsibór.
Utworzono Garnizon Bielsko.
Kornel Kozerski na własny koszt odnowił krakowski Kopiec Wandy, na jego szczycie umieszczając marmurową rzeźbę orła, zaprojektowaną przez Jana Matejkę.
Prawdopodobnie w związku z powyższymi pracami, kopiec został po raz pierwszy (i jak do tej pory jedyny) przebadany przez Teodora Kułakowskiego, nieformalnego naczelnika Ekonomatu w Krakowie oraz współzałożyciela Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Nie było to jednak badanie archeologiczne w ścisłym tego słowa znaczeniu.
Wydarzenia na świecie
1 stycznia – po raz pierwszy w meczu piłkarskim zastosowano bramki z siatką (mecz Bolton Wanderers – Nottingham Forest F.C.).
12 stycznia – w Gizie otwarto muzeum sztuki egipskiej, które przeniesiono z zagrożonej powodziami lokalizacji w kairskiej dzielnicy Bulak.
14 stycznia – António de Serpa Pimentel został premierem Portugalii.
15 stycznia – w petersburskim Teatrze Maryjskim miała miejsce prapremiera baletu „Śpiąca królewna” z muzyką Piotra Czajkowskiego.
25 stycznia – amerykańska dziennikarka Nellie Bly zakończyła podróż dookoła świata, osiągając rekordowy czas 72 dni, 6 godzin, 11 minut i 14 sekund.
4 marca – w Szkocji otwarto most kolejowy Forth Bridge.
6 marca – żydowscy emigranci z Polski założyli osadę (dziś miasto w Izraelu) Rechowot.
17 marca – Charles de Freycinet po raz czwarty został premierem Francji.
20 marca:
- Leo von Caprivi został kanclerzem Niemiec oraz premierem Prus, zastępując Ottona von Bismarcka.
- Austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (290) Bruna.
- Założono klub piłkarski Servette FC.
27 marca – 76 osób straciło życie, a około 200 zostało rannych w wyniku przejścia tornada nad Louisville w stanie Kentucky, USA.
2 kwietnia – transatlantyk SS „Majestic” wyruszył w swój dziewiczy rejs z Liverpoolu do Nowego Jorku.
1 maja – po raz pierwszy obchodzono święto 1 maja, między innymi w Anglii, Austro-Węgrzech, Belgii, Francji oraz Niemczech.
4 maja – uruchomiono komunikację tramwajową w fińskim Turku.
13 maja – rozpoczęto budowę Carnegie Hall w Nowym Jorku.
14 maja – papież Leon XIII zatwierdził Zgromadzenie Księży Misjonarzy Saletynów.
17 maja – w Rzymie miała miejsce prapremiera opery „Rycerskość wieśniacza” (Cavalleria rusticana) Pietra Mascagniego, uważana za początek weryzmu w operze.
20 maja – francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (293) Brasilia.
31 maja – otwarto Newlands Stadium w Kapsztadzie.
20 czerwca – w amerykańskim miesięczniku Lippincott’s Monthly Magazine opublikowano pierwszą wersję powieści „Portret Doriana Graya” Oscara Wilde’a.
22 czerwca – pożar zniszczył Fort-de-France na karaibskiej Martynice.
1 lipca – Wielka Brytania i Niemcy podpisały traktat, na mocy którego Helgoland przeszedł pod kontrolę niemiecką, a Zanzibar brytyjską.
3 lipca – w USA Idaho dołączyło do Unii jako 43. stan.
10 lipca – w USA Wyoming dołączyło do Unii jako 44. stan.
27 lipca – Vincent van Gogh, próbując popełnić samobójstwo, strzelił sobie w pierś. Zmarł dwa dni później.
6 sierpnia – w Nowym Jorku przeprowadzono pierwszą egzekucję na krześle elektrycznym.
9 sierpnia – Wielka Brytania przekazała Niemcom wyspę Helgoland.
4 września – w wyniku powodzi Most Karola w Pradze został poważnie uszkodzony.
16 września – w niewyjaśnionych okolicznościach zaginął francuski wynalazca Louis Le Prince, uważany za pierwszego twórcę filmowego na świecie.
9 października – francuski inżynier i wynalazca Clément Ader odbył 50-metrowy, niekierowany lot samolotem o napędzie parowym.
18 października – założono miasto Windhuk, dzisiejszą stolicę Namibii.
23 listopada:
- Luksemburg zerwał unię personalną z Holandią.
- Wilhelmina została królową Holandii.
29 listopada – po raz pierwszy zebrał się japoński parlament.
18 grudnia – kapitan Frederick Lugard zajął Ugandę dla Brytyjskiej Kompanii Wschodnioafrykańskiej.
29 grudnia – w Wounded Knee amerykańskie oddziały dokonały masakry około 200 Indian z plemienia Sioux.
W Berlinie utworzono Towarzystwo Socjalistów Polskich.
Urodzili się
1 stycznia:
- Wasyl Dmytriuk, ukraiński polityk (zm. 1973)
- Max Gablonsky, niemiecki piłkarz, lekkoatleta, sprinter, reprezentant Niemiec (zm. 1969)
8 stycznia – Stanisław Burhardt-Bukacki, polski generał dywizji (zm. 1942)
9 stycznia:
- Karel Čapek, czeski pisarz, pionier fantastyki naukowej, autor i popularyzator słowa robot (zm. 1938)
- Kurt Tucholsky, niemiecki pisarz i dziennikarz (zm. 1935)
- Antoni Zaleski, polski nauczyciel, podoficer Legionów Polskich (zm. 1915)
15 stycznia – Menachem Bornsztajn, polski przestępca pochodzenia żydowskiego (zm. 1960)
19 stycznia:
- Fauzi al-Kawukdżi, arabski dowódca wojskowy (zm. 1977)
- Elmer Niklander, fiński lekkoatleta, dyskobol i kulomiot (zm. 1942)
- Ferruccio Parri, włoski partyzant, polityk, premier Włoch (zm. 1981)
- Wäinö Wickström, fiński łyżwiarz szybki (zm. 1951)
28 stycznia – Hilary Sipowicz, polski komandor, inżynier mechanik (zm. 1969)
29 stycznia:
- Sigurd Kander, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1980)
- Wawrzyniec Typrowicz, polski prawnik i polityk (zm. 1940)
6 lutego – Władysław Folkierski, polski historyk literatury francuskiej, wykładowca akademicki, polityk emigracyjny (zm. 1961)
8 lutego – Claro Recto, filipiński prawnik, pisarz, polityk (zm. 1960)
10 lutego – Boris Pasternak, pisarz rosyjski (zm. 1960)
13 lutego – Józef Piechota, polski polityk, samorządowiec, prezydent Lublina (zm. 1936)
14 lutego – Erich Fuchs, niemiecki malarz, rysownik (zm. 1983)
17 lutego – Sol Lesser, amerykański producent filmowy (zm. 1980)
20 lutego – Florencja Caerols Martínez, hiszpańska działaczka Akcji Katolickiej, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
22 lutego – Kazimierz Opaliński, polski aktor (zm. 1979)
24 lutego:
- Marjorie Main, amerykańska aktorka (zm. 1975)
- Jerzy Rutkowski, polski chirurg, wykładowca akademicki (zm. 1972)
26 lutego – Ralph Tschudi, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1974)
1 marca – Kazimierz Piotrowski, polski taternik, alpinista, narciarz, lotnik sportowy (zm. 1962)
3 marca – Karol Friser, polski podpułkownik obserwator (zm. 1982)
4 marca:
- Kazimierz Duch, polski działacz niepodległościowy, polityk, poseł na Sejm i senator RP (zm. 1954)
- Kazimierz Okulicz, polski dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1981)
8 marca:
- Eugeniusz Baziak, polski duchowny katolicki, arcybiskup metropolita lwowski, administrator apostolski archidiecezji krakowskiej (zm. 1962)
- Peter Cashin, kanadyjski polityk (zm. 1977)
9 marca – Wiaczesław Mołotow, radziecki polityk (zm. 1986)
10 marca – Władysław Kulczyński junior, polski taternik i lekarz (zm. 1923)
11 marca – Vannevar Bush, amerykański inżynier, wynalazca, teoretyk wczesnego okresu informatyki (zm. 1974)
12 marca – Idris I, król Libii (zm. 1983)
13 marca – Fritz Busch, niemiecki dyrygent, współzałożyciel oraz pierwszy dyrektor festiwalu w Glyndebourne (zm. 1951)
14 marca – Eugeniusz Chwalibóg-Piecek, polski żołnierz Legionów Polskich, oficer Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej (zm. 1940)
18 marca – Innocenty Guz, polski franciszkanin, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1940)
19 marca:
- Jennie Fletcher, brytyjska pływaczka (zm. 1968)
- Ernst von Althaus, niemiecki pilot wojskowy, as myśliwski (zm. 1946)
20 marca:
- Beniamino Gigli, włoski pieśniarz operowy i aktor (zm. 1957)
- Anna Wałek-Czernecka, polska botanik, profesor nauk biologicznych (zm. 1978)
21 marca – Clayton Douglass Buck, amerykański polityk, senator ze stanu Delaware (zm. 1965)
25 marca – Stanisław Nowicki, polski rolnik, porucznik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari (zm. ?)
26 marca – Raymond Callemin, belgijski anarchista (zm. 1913)
29 marca – Harold Spencer Jones, brytyjski astronom (zm. 1960)
31 marca – Alfred Fanning, nowozelandzki rugbysta (zm. 1963)
2 kwietnia – James Kem, amerykański polityk, senator ze stanu Missouri (zm. 1965)
4 kwietnia – Daniela od św. Barnaby, hiszpańska karmelitanka misjonarka, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
6 kwietnia:
- André Danjon, francuski astronom (zm. 1967)
- Anton Fokker, holenderski pionier lotnictwa, konstruktor i producent samolotów (zm. 1939)
- Millard Evelyn Tydings, amerykański, polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1961)
8 kwietnia – Zbigniew Drzewiecki, pianista i pedagog muzyczny (zm. 1971)
11 kwietnia – Rachele Mussolini, Włoszka, żona Benito (zm. 1979)
27 kwietnia – Otto Ernst Schweizer, niemiecki urbanista i architekt modernizmu (zm. 1965)
28 kwietnia – Bronisław Obtułowicz, kapitan Wojska Polskiego (zm. ?)
2 maja – Izydor Bover Oliver, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
5 maja:
- Stanisław Baczyński, polski pisarz i krytyk literacki (zm. 1939)
- Giulio Basletta, włoski szpadzista (zm. 1975)
10 maja:
- Gyula Biró, węgierski piłkarz, trener pochodzenia żydowskiego (zm. 1961)
- Clarence Brown, amerykański reżyser i producent filmowy (zm. 1987)
- Alfred Jodl, niemiecki generał pułkownik, zbrodniarz wojenny (zm. 1946)
- Jean Piot, francuski florecista, szpadzista (zm. 1961)
- Warwara Siemiennikowa, rosyjska superstulatka (zm. 2008)
12 maja (lub 12 marca) – Michał Grażyński, polski działacz wojskowy, społeczny, polityczny, w latach 1926–1939 wojewoda śląski (zm. 1965)
15 maja:
- Ferdynand Goetel, polski pisarz, publicysta i działacz polityczny (zm. 1960)
- Katherine Anne Porter, amerykańska dziennikarka (zm. 1980)
- Józef Twardzicki, polski ekonomista, bankowiec, polityk, prezydent Bydgoszczy (zm. 1972)
16 maja – Zofia Ginett, polska działaczka komunistyczna (zm. 1972)
19 maja:
- Hồ Chí Minh, wietnamski przywódca komunistyczny (zm. 1969)
- Wacław Borowy, historyk i krytyk literatury polskiej (zm. 1950)
22 maja – Pierre Canivet, francuski curler (zm. 1982)
31 maja – Hilla von Rebay, niemiecka malarka, kolekcjonerka, dyrektorka Muzeum Solomona R. Guggenheima (zm. 1967)
12 czerwca – Egon Schiele, austriacki malarz i grafik (zm. 1918)
14 czerwca – Rafał Alonso Gutierrez, hiszpański działacz Akcji Katolickiej, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
16 czerwca – Stan Laurel, komik z duetu Flipa i Flapa (zm. 1965)
28 czerwca – Paweł Belke, handlowiec, polityk, prezydent Częstochowy (zm. ?)
5 lipca – Marek Rakowski, tłumacz literatury polskiej i zagranicznej na język hebrajski (zm. 1982)
8 lipca – Aleksander Birkenmajer, polski historyk nauk ścisłych i filozofii, bibliotekoznawca (zm. 1967)
10 lipca – William Foster, brytyjski pływak (zm. 1963)
20 lipca – Jerzy II Glücksburg, król Grecji (zm. 1947)
22 lipca – Jan Chodźko-Zajko, polski oficer, kawaler Orderu Virtuti Militari (zm. 1940)
25 lipca – Torleiv Corneliussen, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1975)
27 lipca:
- Jacques Forestier, francuski rugbysta, reumatolog, internista (zm. 1978)
- Armas Taipale, fiński lekkoatleta, dyskobol (zm. 1976)
30 lipca – Maria Klemensa Staszewska, polska urszulanka, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1943)
3 sierpnia – Dominik Zbierski, polski pedagog, polityk, senator RP (zm. 1940)
4 sierpnia – Wacław Ekielski, polski robotnik, urzędnik, działacz komunistyczny (zm. 1957)
9 sierpnia – Józef Pawłowski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1942)
17 sierpnia – Stefan Bastyr, polski lotnik (zm. 1920)
18 sierpnia – Mieczysław Górski, polski działacz komunistyczny (zm. 1956)
20 sierpnia – H.P. Lovecraft, pisarz amerykański (zm. 1937)
21 sierpnia:
- Georges Hellebuyck, belgijski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1975)
- Dionizy Ludwik Molinos Coloma, hiszpański lasalianin, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
23 sierpnia:
- Bolesław Busiakiewicz, polski dziennikarz, krytyk muzyczny (zm. 1971)
- Ludwik Gardowski, polski grafik, pedagog (zm. 1965)
- Kajetan Sawczuk, polski poeta, działacz niepodległościowy (zm. 1917)
- Kazimierz Marian Wyszyński, polski oficer kawalerii, dyplomata (zm. 1935)
24 sierpnia – Duke Kahanamoku, hawajski pływak, wielokrotny medalista olimpijski, uznawany za wynalazcę nowoczesnego surfingu (zm. 1968)
29 sierpnia – Maria Felicyta Masiá Ferragut, hiszpańska klaryska kapucynka, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
30 sierpnia – Piotr de Asúa Mendía, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
4 września:
- Eugeniusz Geppert, polski malarz (zm. 1979)
- Michał Rola-Żymierski, marszałek Polski (zm. 1989)
9 września – Harland Sanders, amerykański przedsiębiorca, założyciel KFC (zm. 1980)
10 września – Franz Werfel, austriacki pisarz (zm. 1945)
11 września – Maria Pierina de Micheli, włoska zakonnica, mistyczka, błogosławiona katolicka (zm. 1945)
15 września – Agatha Christie, pisarka angielska (zm. 1976)
18 września:
- Wiktor Baranek, polski urzędnik, działacz narodowy, uczestnik powstań śląskich (zm. 1971)
- Tomasz Całuń, polski działacz samorządowy, polityk, prezydent Radomia (zm. 1936)
19 września – Jim Griffiths, brytyjski polityk (zm. 1975)
22 września – Franciszek Remón Játiva, hiszpański franciszkanin, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
23 września – Friedrich Wilhelm von Paulus, feldmarszałek, niemiecki dowódca z czasów II wojny światowej, który dowodził 6. Armią Polową pod Stalingradem (zm. 1957)
26 września – Artur Szulc, polski polityk, prezydent Torunia (zm. 1967)
27 września:
- Aleksander Schiele, taternik, alpinista, narciarz, działacz turystyczny, inżynier architekt (zm. 1976)
- Kazimierz Schiele, taternik, alpinista, narciarz, działacz turystyczny, inżynier mechanik (zm. 1956)
30 września – Antoni Leszczewicz, polski marianin, męczennik, błogosławiony (zm. 1943)
1 października – Stanley Holloway, brytyjski aktor (zm. 1982)
4 października – Gladys Pyle, amerykańska polityk, senator ze stanu Dakota Południowa (zm. 1989)
7 października – Mieczysław Zieleniewski, polski inżynier, przemysłowiec (zm. 1970)
9 października – Aimee Semple McPherson, kanadyjsko-amerykańska ewangelistka zielonoświątkowa (zm. 1944)
10 października – Fryderyk Jarosy, konferansjer (zm. 1960)
14 października:
- Janina Antoniewicz, polska biolog, botanik (zm. 1956)
- Louis Delluc, francuski reżyser filmowy, krytyk filmowy (zm. 1924)
- Dwight Eisenhower, amerykański generał, polityk, prezydent USA (zm. 1969)
16 października – Maria Goretti, włoska męczennica, święta katolicka (zm. 1902)
17 października – Emil Kaliński, polski polityk, minister poczt i telegrafów (zm. 1973)
31 października – Stanisław van der Coghen, polski lekarz (zm. 1940)
3 listopada – Eustachy van Lieshout, holenderski sercanin biały, misjonarz, błogosławiony katolicki (zm. 1943)
7 listopada – Sven Salén, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1969)
17 listopada – Anna Lehr, amerykańska aktorka (zm. 1974)
18 listopada – Petro Werhun, duchowny kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1957)
20 listopada – Feliks Markiewicz, kapitan Korpusu Sądowego Wojska Polskiego (zm. 1925)
22 listopada – Charles de Gaulle, francuski polityk (zm. 1970)
29 listopada – Maria Sągajłło, polska chemik (zm. 1971)
1 grudnia – Fred Harold Hale, amerykański superstulatek, w chwili śmierci najstarszy mężczyzna na świecie (zm. 2004)
3 grudnia – Franciszka Cualladó Baixauli, hiszpańska działaczka Akcji Katolickiej, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
5 grudnia – Fritz Lang, reżyser filmowy (zm. 1976)
6 grudnia – Petter Larsen, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1946)
12 grudnia:
- Kazimierz Ajdukiewicz, polski filozof, matematyk, fizyk, logik (zm. 1963)
- Józef Szczepkowski, polski duchowny metodystyczny, superintendent naczelny Kościoła Metodystycznego w PRL (zm. 1974)
18 grudnia – Edward Maria Jan Poppe, belgijski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1924)
19 grudnia – Ludwik Gościński, były duchowny katolicki, działacz ruchu „Zadruga”, prezydent Przemyśla (zm. 1969)
20 grudnia – Karmel Sastre Sastre, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
23 grudnia – Władysław Korsak, polski działacz państwowy, wojewoda stanisławowski i kielecki, wiceminister spraw wewnętrznych (zm. 1949)
25 grudnia:
- André Lesauvage, francuski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1971)
- Franciszek Sokół, polski wojskowy, komisarz rządu w Gdyni (zm. 1956)
29 grudnia – Mieczysław Kłapa, polski nauczyciel, inspektor szkolny, powstaniec śląski, radny i wiceprezydent Katowic (zm. 1963)
31 grudnia – Karol May, polski oficer kawalerii (zm. 1940)
data dzienna nieznana:
- Wołodymyr Biłozor, ukraiński działacz społeczny (zm. ?)
- Tihamér Szaffka, węgierski taternik i chemik (zm. ?)
Zmarli
== Święta ruchome ==
Tłusty czwartek: 13 lutego
Ostatki: 18 lutego
Popielec: 19 lutego
Niedziela Palmowa: 30 marca
Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 3 kwietnia
Wielki Czwartek: 3 kwietnia
Wielki Piątek: 4 kwietnia
Wielka Sobota: 5 kwietnia
Wielkanoc: 6 kwietnia
Poniedziałek Wielkanocny: 7 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 15 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 25 maja
Boże Ciało: 5 czerwca
Zobacz też
1890 w filmie
1890 w literaturze
1890 w muzyce
1890 w sztuce