1886

Wydarzenia w Polsce

28 stycznia – w Cytadeli Warszawskiej stracono Stanisława Kunickiego, współzałożyciela I Proletariatu.

27 lutego – Julius Dinder został pierwszym nie-Polakiem, który od czasów średniowiecza objął urząd arcybiskupa poznańsko-gnieźnieńskiego.

1 kwietnia – we Wrocławiu odkryto tzw. skarb zakrzowski. W trakcie wydobywania piasku w dzielnicy Zakrzów natrafiono na grobową komorę z IV wieku n.e., w której obok zwłok kobiety i mężczyzny znaleziono przedmioty z Imperium Rzymskiego.

17 kwietnia – wielki pożar spalił całkowicie zabudowę Stryja w Galicji.

26 kwietnia – w zaborze pruskim powołano Komisję Kolonizacyjną, która otrzymała budżet w wysokości 100 000 marek, mając na celu wykup polskich ziem i ich rozparcelowanie wśród Niemców.

14 maja – w wyniku przejścia trąby powietrznej nad Krosnem Odrzańskim zginęło 9 osób.

18 maja – oddano do użytku szpital psychiatryczny w Rybniku.

28 maja – otwarto dworzec kolejowy Brześć Centralny.

2 lipca – miało miejsce objawienie Maryjne w Przyłękowie.

3 lipca – uruchomiono warszawski wodociąg, w tym Stację Filtrów oraz Stację Pomp Rzecznych.

2 września – w warszawskim dzienniku Słowo opublikowano ostatni odcinek powieści Potop autorstwa Henryka Sienkiewicza.

W październiku uruchomiono Opalenicką Kolej Wąskotorową, najstarszą w Wielkopolsce.

Utworzono Łódzkie Towarzystwo Lekarskie w Łodzi.

Wydarzenia na świecie

7 stycznia – Charles de Freycinet po raz trzeci objął urząd premiera Francji.

29 stycznia – Karl Friedrich Benz opatentował automobil.

Styczeń-marzec – w trzech amerykańskich miastach (Nowym Jorku, Saint Louis i Nowym Orleanie) rozegrano pierwszy mecz o tytuł mistrza świata w szachach.

6 lutego – niemiecki chemik Clemens Winkler odkrył pierwiastek chemiczny german.

2 i 3 marca – w Charkowie Józef Piłsudski uczestniczył w studenckich demonstracjach z okazji 25. rocznicy uwłaszczenia, gdzie został zatrzymany przez carską policję wśród ponad 150 osób.

24 marca – Imperium Osmańskie przekazało Bułgarii zwierzchnictwo nad prowincją Rumelia Wschodnia.

29 marca – Wilhelm Steinitz został pierwszym mistrzem świata w szachach.

3 kwietnia – austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (256) Walpurga.

5 kwietnia – Johann Palisa odkrył planetoidę (257) Silesia.

6 kwietnia – Vancouver uzyskało prawa miejskie.

19 kwietnia – Jamestown w stanie Nowy Jork również otrzymało prawa miejskie.

W maju w Chicago rozpoczął się strajk robotników protestujących przeciwko obniżkom płac, który zakończył się zamieszkami na Haymarket Square, w wyniku których zginął jeden policjant, a siedemdziesięciu demonstrantów zostało rannych. Na pamiątkę tych wydarzeń, podczas kongresu Drugiej Międzynarodówki w Paryżu w 1890 roku wyznaczono 1 maja jako dzień corocznych obchodów święta robotniczego.

1 maja – kulminacja strajku robotników w Chicago w kampanii na rzecz 8-godzinnego dnia pracy.

2 maja – wojna Chile i Peru z Hiszpanią: Hiszpanie ponieśli porażkę w bitwie pod Callao.

3 maja – zakończenie strajku w fabryce maszyn rolniczych McCormick w Chicago (błędnie podawana data to 1 maja).

4 maja:

  • niemiecki astronom Robert Luther odkrył planetoidę (258) Tyche.
  • w wyniku wybuchu bomby rzuconej w stronę policjantów przez nieznanego sprawcę podczas demonstracji robotniczej w Chicago zginęło 12 osób.

8 maja – w Atlancie farmaceuta John S. Pemberton rozpoczął sprzedaż napoju, który nazwał Coca-Colą.

9 maja – Dimitrios Walwis został premierem Grecji.

12 maja – po procesie w Lipsku Józef Ignacy Kraszewski został skazany na 3,5 roku twierdzy za szpiegostwo na rzecz Francji.

17 maja – powstał szkocki klub piłkarski Motherwell F.C.

22 maja – król Portugalii Karol I ożenił się z Amelią Orleańską.

2 czerwca – w Białym Domu odbył się ślub prezydenta USA Grovera Clevelanda z Frances Folsom.

3 czerwca – Pedro Alejandrino del Solar objął urząd premiera Peru.

5 czerwca – Andrés Avelino Cáceres został po raz drugi prezydentem Peru.

10 czerwca – w wyniku erupcji wulkanu Tarawera na nowozelandzkiej Wyspie Północnej zginęło 153 osoby.

13 czerwca – Otto I został królem Bawarii.

22 czerwca – papież Leon XIII ogłosił św. Kamila de Lellis patronem wszystkich chorych i szpitali.

28 czerwca:

  • pierwszy pociąg osobowy wyruszył z Montrealu i dotarł do Port Moody w Kolumbii Brytyjskiej nowo zbudowaną Koleją Transkanadyjską.
  • niemiecki astronom Christian Peters odkrył planetoidę (259) Aletheia.

3 lipca – w Mannheim, na Ringstraße zaprezentowano pierwszy prototyp nowoczesnego samochodu: trzykołowy automobil z silnikiem spalinowym i elektrycznym zapłonem Benz Patent-Motorwagen Nummer 1, skonstruowany przez Karla Benza.

20 lipca – w Wielkiej Brytanii upadł trzeci rząd Williama Ewarta Gladstone’a.

24 lipca – Gottlieb Daimler zbudował czteroosobowy samochód stylizowany na karocę, z jednocylindrowym silnikiem o mocy 1,1 KM montowanym pod tylnym siedzeniem, rozwijający prędkość maksymalną 16 km/h.

25 lipca – w Wielkiej Brytanii powstał drugi rząd lorda Salisbury’ego.

31 sierpnia – Charleston zostało niemal całkowicie zniszczone w wyniku trzęsienia ziemi.

4 września – w Stanach Zjednoczonych zakończyła się ostatnia wojna z Indianami, w tym walki z Apaczami dowodzonymi przez Geronimo.

9 września – podpisano konwencję berneńską o ochronie dzieł literackich i artystycznych.

13 września – powstało American Philatelic Society, największe stowarzyszenie filatelistów na świecie.

7 października – Hiszpania zniosła niewolnictwo na Kubie.

28 października – w Nowym Jorku odsłonięto Statuę Wolności.

31 października – w Porto otwarto Most Ludwika I.

11 grudnia – Arsenal F.C. (wówczas znany jako Dial Square) rozegrał swój pierwszy mecz, wygrywając 6:0 z drużyną Eastern Wanderers.

28 grudnia – Amerykanka Josephine Cochrane opatentowała pierwszą działającą zmywarkę do naczyń.

W Szwajcarii Julius Maggi rozpoczął produkcję i sprzedaż Maggi-Würze.

W Niemczech zbudowano pierwszy samochód przez Wilhelma Maybacha i Gottlieba Daimlera, chociaż powszechnie uważa się, że pierwszy samochód skonstruował Karl Friedrich Benz.

Walter Goodall George ustanowił rekord świata w biegu na 1 milę wynikiem 4 min 12 i ¾ s.

Urodzili się

3 stycznia:

  • John Gould Fletcher, amerykański poeta (zm. 1950)
  • Josephine Hull, amerykańska aktorka (zm. 1957)

6 stycznia – Stefan Rosental, polski neurolog, psychiatra pochodzenia żydowskiego (zm. 1917)

8 stycznia – Edmund Baranowski, polski farmaceuta, samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1939)

12 stycznia – Tadeusz Ruge, polski major saperów, inżynier budowlany, polityk, komisaryczny prezydent Poznania (zm. 1939)

14 stycznia – Hugh Lofting, amerykański pisarz brytyjskiego pochodzenia (zm. 1947)

16 stycznia – Antoni Balcar, polski działacz gospodarczy, narodowy i społeczny, poseł do Sejmu Śląskiego II kadencji (zm. 1961)

17 stycznia – Juliusz Poniatowski, polski ekonomista, polityk, minister rolnictwa, wicemarszałek Sejmu (zm. 1975)

30 stycznia – Włodzimierz Laskowski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1940)

31 stycznia – Maksym Gorlicki, święty męczennik prawosławny, rozstrzelany na dziedzińcu więzienia w Gorlicach (zm. 1914)

10 lutego – Jerzy Szaniawski, polski dramaturg, felietonista i pisarz (zm. 1970)

13 lutego – Roman Ślaski, polski działacz niepodległościowy, prezydent Lublina (zm. 1963)

15 lutego – Dick Bergström, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1952)

16 lutego – Beata Rank, psychoanalityczka (zm. 1967)

17 lutego – Ferdynand González Añón, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)

20 lutego – Frano Gjini, albański biskup katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1948)

23 lutego – Roman Kordys, polski taternik i alpinista, działacz na rzecz turystyki i narciarstwa, prawnik, dziennikarz (zm. 1934)

26 lutego – Włodzimierz Konieczny, polski rzeźbiarz, grafik, ilustrator, poeta (zm. 1916)

27 lutego – Hugo Black, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Alabama (zm. 1971)

28 lutego:

  • Arthur Ahnger, fiński żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1940)
  • Frank Bede-Smith, australijski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1954)

1 marca – Oskar Kokoschka, austriacki malarz, poeta i grafik (zm. 1980)

2 marca – Kazimierz Jan Piątek, polski kapitan, żołnierz Legionów (zm. 1915)

4 marca – Kazimierz Świtalski, premier Polski (zm. 1962)

5 marca – Paschalis Fortuño Almela, hiszpański franciszkanin, męczennik (zm. 1936)

8 marca – Edward Calvin Kendall, amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1972)

11 marca – Edward Śmigły-Rydz, marszałek Polski (zm. 1941)

12 marca – Vittorio Pozzo, włoski trener piłkarski (zm. 1968)

26 marca – Alfons Górnik, polski prawnik, polityk, prezydent Katowic (zm. 1939)

27 marca:

  • Siergiej Kirow, radziecki działacz komunistyczny (zm. 1934)
  • Ludwig Mies van der Rohe, niemiecki architekt, działający również w Stanach Zjednoczonych (zm. 1969)

30 marca – Jan Chodorowski, polski oficer, kawaler Orderu Virtuti Militari (zm. 1917 lub 1918)

31 marca – Tadeusz Kotarbiński, polski filozof (zm. 1981)

3 kwietnia:

  • Stefan Aleksander Okrzeja, polski działacz robotniczy (zm. 1905)
  • Władysław Tatarkiewicz, polski filozof, historyk filozofii i sztuki (zm. 1980)

9 kwietnia – Józef Lesiecki, polski taternik, narciarz wysokogórski, ratownik tatrzański, artysta rzeźbiarz (zm. 1914)

10 kwietnia – Leon Wetmański, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy płocki, błogosławiony (zm. 1941)

15 kwietnia – Tadeusz Kutrzeba, polski generał, historyk (zm. 1947)

16 kwietnia – Helena Świtalska, polska nauczycielka, doktor matematyki (zm. 1945)

23 kwietnia – Adele Blood, amerykańska aktorka (zm. 1936)

24 kwietnia – Zygmunt Klemensiewicz, polski fizyk, chemik i taternik (zm. 1963)

25 kwietnia – Teofil Bromboszcz, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy katowicki (zm. 1937)

2 maja – Gottfried Benn, niemiecki lekarz, pisarz i eseista (zm. 1956)

15 maja – Per Bergman, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1950)

17 maja – Alfons XIII, król Hiszpanii (zm. 1941)

20 maja – Erik Lindqvist, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1934)

25 maja – Leopold Połoszynowicz, polski oficer (zm. 1948)

26 maja – Al Jolson, amerykański pianista, autor piosenek, aktor i komik (zm. 1950)

4 czerwca – Halvor Hansson, norweski generał (zm. 1956)

6 czerwca:

  • Henryk Bekker, żydowski działacz polityczny i społeczny, przewodniczący Judenratu w getcie lubelskim (zm. 1942)
  • Paul Dudley White, amerykański kardiolog (zm. 1973)

7 czerwca – Henri Coandă, rumuński inżynier i konstruktor lotniczy (zm. 1972)

18 czerwca:

  • Anna Byczkowa, rosyjska komunistka, rewolucjonistka, działaczka gospodarcza i państwowa (zm. 1985)
  • George Mallory, brytyjski alpinista, himalaista (zm. 1924)
  • David Meredith Seares Watson, brytyjski zoolog, paleontolog (zm. 1973)
  • Alexander Wetmore, amerykański ornitolog, paleontolog (zm. 1978)

26 czerwca:

  • Jan Niemierski, polski podpułkownik piechoty, samorządowiec, prezydent Rzeszowa (zm. 1941)
  • Max Odoy, niemiecki malarz, grafik i ilustrator książek (zm. 1976)

29 czerwca:

  • Ada Sari, polska śpiewaczka operowa (sopran koloraturowy), aktorka, pedagog (zm. 1968)
  • Robert Schuman, jeden z ojców UE, premier i minister spraw zagranicznych Francji (zm. 1963)

1 lipca – Icchak Kacenelson, żydowski poeta i dramaturg tworzący w języku jidysz i hebrajskim (zm. 1944)

4 lipca – Jerzy Hulewicz, polski pisarz, teoretyk sztuki, grafik i malarz (zm. 1941)

8 lipca – Karol Rudolf, polski generał, prawnik, polityk, działacz sportowy (zm. 1952)

11 lipca – Boris Grigorjew, rosyjski malarz (zm. 1939)

23 lipca – Władysław Szafer, polski botanik, profesor UJ (zm. 1970)

2 sierpnia – Alfred Fiderkiewicz, polski działacz ruchu robotniczego, polityk, prezydent Krakowa (zm. 1972)

4 sierpnia – Dominik Jędrzejewski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1942)

17 sierpnia – Stefan Bryła, polski inżynier, pionier spawalnictwa, polityk (zm. 1943)

24 sierpnia – Einar Torgersen, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1946)

25 sierpnia – Helena Sierakowska, polska arystokratka, działaczka społeczna (zm. 1939)

26 sierpnia – Zefiryn Namuncurá, Indianin Mapucze, salezjanin, błogosławiony katolicki (zm. 1905)

27 sierpnia – Angela Piskernik, austriacko-jugosłowiańska botaniczka (zm. 1967)

29 sierpnia – Ernest Cieślewski, polski pilot, podpułkownik (zm. 1942)

11 września – Jerzy Kossak, polski malarz, syn Wojciecha Kossaka (zm. 1955)

13 września – Robert Robinson, brytyjski chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1975)

14 września:

  • Helena Bursche, polska nauczycielka, działaczka społeczna (zm. 1975)
  • Stanley Ketchel, amerykański bokser pochodzenia polskiego (zm. 1910)

19 września – January Sánchez Delgadillo, meksykański duchowny katolicki, męczennik, święty (zm. 1927)

22 września – Michał Gierlotka, polski górnik, działacz narodowy (zm. 1921)

26 września – Wacław Głazek, polski inżynier, prezydent Łodzi (zm. 1941)

30 września – Jerzy Maślanka, polski taternik, alpinista, inżynier (zm. 1961)

6 października – Leopold Marcin Karasiński, polski architekt (zm. 1952)

7 października:

  • Kurt Schmitt, niemiecki ekonomista, działacz nazistowski (zm. 1950)
  • Maksymilian Wilimowski, polski lekarz chirurg, doktor medycyny, działacz narodowy (zm. 1951)

10 października – Anna Gruszecka, polska lekarz psychiatra (zm. 1966)

12 października – Karl Dane, duński aktor (zm. 1934)

16 października – Dawid Ben Gurion, żydowski polityk, pierwszy premier Izraela (zm. 1973)

18 października – Helena Boguszewska, polska pisarka (zm. 1978)

20 października – Jan Kanty Lorek, polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (zm. 1967)

1 listopada – Hermann Broch, austriacki pisarz (zm. 1951)

2 listopada – Maria Zandbang, polska amazonka, jedna z prekursorek jeździectwa kobiecego w Polsce (zm. 1972)

3 listopada – Hans Næss, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1958)

5 listopada – Anna Makandina, rosyjska mniszka prawosławna (zm. 1938)

13 listopada – Jerzy Lande, prawnik, profesor, fotografik, taternik (zm. 1954)

15 listopada – Ferdynand Sznajdrowicz, ksiądz, proboszcz Parafii św. Bartłomieja w Lipowej w latach 1924–1940 (zm. 1940)

19 listopada:

  • Fernand Crommelynck, belgijski dramaturg (zm. 1970)
  • Sigurd Holter, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1963)

29 listopada – Marian Leopold Słonecki, polski malarz, konserwator dzieł sztuki (zm. 1969)

5 grudnia:

  • Henryk Hescheles, polski dziennikarz, pisarz, tłumacz, krytyk literacki i teatralny pochodzenia żydowskiego (zm. 1941)
  • Rose Wilder Lane, amerykańska pisarka, dziennikarka (zm. 1968)
  • Karol Mikołaj Radziwiłł, polski ziemianin, major (zm. 1968)

15 grudnia – Wanda Krahelska, działaczka Polskiej Partii Socjalistycznej, członkini Organizacji Bojowej PPS, współtwórczyni Rady Pomocy Żydom „Żegota” (zm. 1968)

21 grudnia – Jan Szkuta, major kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, komisaryczny burmistrz Pucka (zm. 1937)

24 grudnia – Jan Reliszko, polski oficer, kawaler Virtuti Militari (zm. 1937)

29 grudnia – Arthur Wilson, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1917)

data dzienna nieznana:

  • Szymon Qin Chunfu, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
  • Dawid Remez, izraelski polityk (zm. 1951)
  • Anna Wang, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)

Zmarli

== Święta ruchome ==

Tłusty czwartek: 4 marca

Ostatki: 9 marca

Popielec: 10 marca

Niedziela Palmowa: 18 kwietnia

Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 18 kwietnia

Wielki Czwartek: 22 kwietnia

Wielki Piątek: 23 kwietnia

Wielka Sobota: 24 kwietnia

Wielkanoc: 25 kwietnia

Poniedziałek Wielkanocny: 26 kwietnia

Wniebowstąpienie Pańskie: 3 czerwca

Zesłanie Ducha Świętego: 13 czerwca

Boże Ciało: 24 czerwca

Zobacz też

1886 w literaturze

1886 w muzyce

1886 w sztuce

Przypisy