1879

Wydarzenia w Polsce

23 sierpnia – rozpoczęto komunikację tramwajową w Szczecinie.

4 września – w Aleksandrowie Kujawskim doszło do spotkania cara Wszechrusi Aleksandra II oraz cesarza Niemiec Wilhelma I.

27 września – zainaugurowano działalność Portu Drzewnego w Bydgoszczy.

7 października – uchwałą Rady Miasta Krakowa, w Sukiennicach powołano Muzeum Narodowe w Krakowie.

Florian Ceynowa przedstawił pisemną wersję języka kaszubskiego.

Otwarto gmach Szkoły Sztuk Pięknych.

Wydarzenia na świecie

11 stycznia – rozpoczęcie półrocznego konfliktu zbrojnego pomiędzy Wielką Brytanią a Zulusami.

22 stycznia – w bitwie pod Isandlwana 22 tysiące Zulusów całkowicie zniszczyło oddział brytyjski liczący 1400 żołnierzy.

25 stycznia:

  • ukazało się pierwsze wydanie japońskiego dziennika Asahi Shimbun.
  • założono Bułgarski Bank Narodowy.

10 lutego – w Wielkim Tyrnowie zwołano po raz pierwszy bułgarski parlament.

14 lutego – wybuchła wojna saletrzana, podczas której wojska chilijskie zajęły boliwijską Antofagastę.

21 lutego – Jakub Chan objął urząd emira Afganistanu.

27 lutego – Constantin Fahlberg oraz Ira Remsen z Johns Hopkins University odkryli sacharynę.

11 marca – Japonia dokonała aneksji Królestwa Riukiu.

12 marca – Zulusowie odnieśli zwycięstwo nad wojskami brytyjskimi w bitwie pod Intombe.

28 marca – armia Zulusów pokonała Brytyjczyków w bitwie pod Hlobane.

29 marca:

  • w Moskwie miała miejsce premiera opery Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego.
  • wojska brytyjskie zwyciężyły Zulusów w bitwie pod Kambulą.

31 marca – w Wenezueli wprowadzono nową walutę narodową – boliwar.

3 kwietnia:

  • Sofia stała się stolicą autonomicznego Księstwa Bułgarii.
  • w Holandii założono Partię Antyrewolucyjną.

5 kwietnia:

  • w czasie wojny o saletrę Chile wypowiedziało wojnę Peru i Boliwii.
  • w Florencji wyjechał na trasę pierwszy tramwaj konny.

19 kwietnia – austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (195) Eurykleia.

29 kwietnia – Aleksander I Battenberg został pierwszym władcą (z tytułem księcia) niepodległej Bułgarii.

2 maja – powstała Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE).

10 maja – w stanie Iowa w USA spadł meteoryt Estherville.

14 maja – amerykański astronom Christian Peters odkrył planetoidę (196) Philomela.

21 maja – w czasie wojny o saletrę Peru pokonało chilijską flotę w bitwie pod Iquique.

26 maja – w Gandamak podpisano afgańsko-brytyjski traktat pokojowy.

13 czerwca – francuski astronom Alphonse Borrelly odkrył planetoidę (198) Ampella.

1 lipca – ukazało się pierwsze wydanie Strażnicy Syjońskiej (obecnie znanej jako Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy), wydawnictwa Świadków Jehowy.

4 lipca – Brytyjczycy odnieśli zwycięstwo nad Zulusami w bitwie pod Ulundi.

17 lipca – Todor Burmow został pierwszym premierem Bułgarii.

4 sierpnia – papież Leon XIII opublikował encyklikę Aeterni Patris.

5 sierpnia – we Francji wprowadzono Gabaryt Freycineta – standard dotyczący wymiarów śluz na śródlądowych drogach wodnych oraz maksymalnych gabarytów statków.

21 sierpnia – miało miejsce objawienie Matki Boskiej w irlandzkim Knock.

27 sierpnia – powstała Narodna Wola, rosyjska organizacja rewolucyjna.

5 września – Claude Monet namalował portret Camille na łożu śmierci, przedstawiający jego umierającą na raka żonę.

20 września – założono najstarszy klub piłkarski na wyspie Irlandia – Cliftonville Belfast.

6 października – w ramach II wojny brytyjsko-afgańskiej Brytyjczycy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Czahar Asiab, co umożliwiło im zdobycie Kabulu.

7 października – Niemcy i Austro-Węgry podpisały Dwuprzymierze.

8 października – w czasie wojny o saletrę flota chilijska pokonała peruwiańską w bitwie pod Angamos.

13 października – austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę Martha.

21 października – w Menlo Park w stanie New Jersey zespół badawczy pod kierownictwem Thomasa Edisona skonstruował pierwszą w pełni funkcjonalną żarówkę z grafitowym żarnikiem, świecącą przez kilkadziesiąt godzin.

2 listopada – w ramach wojny o saletrę siły chilijskie ostrzelały i przeprowadziły udany desant na peruwiański port Pisagua.

4 listopada – James Jacob Ritty opatentował kasę automatyczną.

27 listopada – w wojnie o saletrę wojska peruwiańskie odniosły zwycięstwo nad chilijskimi w bitwie pod Tarapacá.

29 listopada – król Hiszpanii Alfons XII ożenił się po raz drugi, z arcyksiężniczką austriacką Marią Krystyną.

15 grudnia – II wojna brytyjsko-afgańska: rozpoczęła się bitwa pod Kabulem.

28 grudnia:

  • Charles de Freycinet objął stanowisko premiera Francji.
  • w Szkocji miało miejsce tragiczne zdarzenie, w wyniku którego 75 osób zginęło w wyniku runięcia mostu kolejowego nad rzeką Tay pod jadącym po nim pociągiem osobowym.

31 grudnia – Thomas Alva Edison publicznie zaprezentował oświetlenie elektryczne.

W Davos powstał pierwszy tor saneczkowy.

Urodzili się

1 stycznia:

  • Mieczysława Ćwiklińska, polska aktorka (zm. 1972)
  • Edward Morgan Forster, angielski prozaik i krytyk literacki (zm. 1970)
  • William Fox, amerykański producent filmowy (zm. 1952)
  • Ernest Jones, walijski psychoanalityk (zm. 1958)
  • Adomas Varnas, litewski malarz, grafik, fotograf (zm. 1979)

2 stycznia:

  • Rudolf Bauer, węgierski lekkoatleta, dyskobol (zm. 1932)
  • Zygmunt Hübner, polski prawnik, polityk, minister spraw wewnętrznych (zm. 1966)

3 stycznia:

  • Grace Coolidge, amerykańska pierwsza dama (zm. 1957)
  • Steponas Kairys, litewski polityk (zm. 1964)

4 stycznia – Piet Dickentman, holenderski kolarz torowy (zm. 1950)

5 stycznia – Hans Eppinger, austriacki lekarz (zm. 1946)

14 stycznia – Eduard Essen, radziecki polityk (zm. 1931)

15 stycznia – Mazo de la Roche, kanadyjska pisarka (zm. 1961)

18 stycznia – Henri Giraud, francuski generał, dowódca sił francuskich w operacji „Torch” w Afryce w czasie II wojny światowej (zm. 1949)

19 stycznia – Simeon Radew, bułgarski dyplomata, pisarz, dziennikarz (zm. 1967)

21 stycznia – Pierre Gauthier, francuski żeglarz, medalista olimpijski (zm. ?)

22 stycznia – Joseph Wittig, niemiecki profesor teologii, filozof i pisarz (zm. 1949)

11 lutego – Nils Persson, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1941)

14 lutego – Kajetan Catanoso, włoski duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Córek św. Weroniki, Misjonarek Świętego Oblicza, święty katolicki (zm. 1963)

16 lutego – Amelia Rotter-Jarnińska, polska aktorka (zm. 1942)

21 lutego – Walter Drake, nowozelandzki rugbysta (zm. 1941)

27 lutego – Józef Montwiłł-Mirecki, socjalista, bojownik PPS (zm. 1908)

9 marca – Agnes Miegel, niemiecka poetka i dziennikarka (zm. 1964)

14 marca – Albert Einstein, niemieckojęzyczny fizyk pochodzenia żydowskiego, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (zm. 1955)

22 marca – Alexandre Cingria, szwajcarski artysta plastyk i publicysta (zm. 1945)

29 marca – Waldemar Otte, niemiecki duchowny i teolog katolicki, polityk (zm. 1940)

30 marca – Bernhard Schmidt, niemiecki optyk i astronom pochodzenia estońskiego (zm. 1935)

1 kwietnia – Antoni Maria Emilian Hoborski, polski matematyk, przedstawiciel krakowskiej szkoły matematycznej, pierwszy rektor Akademii Górniczo-Hutniczej (zm. 1940)

3 kwietnia – Gebhard Utinger, szwajcarski architekt, malarz, grafik, rzeźbiarz (zm. 1960)

5 kwietnia – Daria Andiarena Sagaseta, hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)

12 kwietnia – Konstanty Michalski, polski duchowny katolicki, filozof, historyk filozofii (zm. 1947)

13 kwietnia – Johan Petter Åhlén, szwedzki przedsiębiorca i curler (zm. 1939)

14 kwietnia:

  • James Branch Cabell, amerykański pisarz (zm. 1958)
  • Rita von Gaudecker, niemiecka pisarka (zm. 1968)
  • Walerian Górski, polski działacz ludowy, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy (zm. 1939)

15 kwietnia – Zygmunt Słomiński, polski polityk, prezydent Warszawy (zm. 1943)

22 kwietnia – Przemysław Podgórski, polski działacz niepodległościowy, inżynier (zm. 1953)

23 kwietnia – Joachim Ferrer Adell, hiszpański kapucyn, błogosławiony katolicki (zm. 1936)

26 kwietnia – Owen Willans Richardson, angielski fizyk (zm. 1959)

2 maja:

  • James Francis Byrnes, amerykański polityk, senator ze stanu Karolina Południowa (zm. 1972)
  • Helena Radlińska, polska humanistka, pedagog (zm. 1954)

3 maja – Alice Masaryková, czechosłowacka pierwsza dama, działaczka społeczna (zm. 1966)

9 maja – Wacław Dąbrowski, polski mikrobiolog (zm. 1962)

22 maja – Symon Petlura, ukraiński polityk i ataman (zm. 1926)

28 maja – Milutin Milanković, serbski matematyk, geofizyk i astrofizyk oraz pisarz (zm. 1958)

6 czerwca – Władysław Jarocki, polski malarz (zm. 1965)

5 lipca:

  • Volkmar Andreae, szwajcarski kompozytor (zm. 1962)
  • Ludwik Abramowicz-Niepokójczycki, polsko-litewski aktywista, redaktor, historyk drukarstwa (zm. 1939)
  • Wanda Landowska, polska klawesynistka, pianistka, kompozytorka (zm. 1959)

18 lipca:

  • Erik Severin, szwedzki curler (zm. 1942)
  • Karol Wojtyła senior, polski wojskowy (zm. 1941)

24 lipca – Helena Schrammówna, polska malarka, badaczka sztuki ludowej (zm. 1942)

26 lipca – Anna Paradowska-Szelągowska, polska działaczka społeczna (zm. 1962)

27 lipca – Stanisław Ligoń, polski pisarz, malarz, ilustrator, radiowiec, dyrektor katowickiej rozgłośni Polskiego Radia (zm. 1954)

5 sierpnia – Vladimir Aïtoff, francuski lekarz i rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1963)

8 sierpnia:

  • Hisaichi Terauchi, japoński marszałek polny (zm. 1946)
  • Emiliano Zapata, meksykański anarchista i rewolucjonista (zm. 1919)

11 sierpnia – Józef Maria Ferrándiz Hernández, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)

13 sierpnia – Aleksandr Rodzianko, rosyjski generał, pisarz emigracyjny (zm. 1970)

20 sierpnia – Władysław Pluciński, pułkownik piechoty Wojska Polskiego (zm. 1954)

24 sierpnia – Georg Westling, fiński żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1930)

28 sierpnia – Lucjan Kaulek, francuski inżynier, który przyczynił się do uznania przez Francję w 1918 rządu niepodległej Polski (zm. 1941)

30 sierpnia – Heinrich Steinitz, austriacki adwokat, pisarz i działacz socjalistyczny (zm. 1942)

31 sierpnia – Alma Mahler-Werfel, austriacka skandalistka, znana z licznych romansów (zm. 1964)

2 września – Isidro Ayora, ekwadorski lekarz, polityk, prezydent Ekwadoru (zm. 1978)

9 września – Mikołaj Kiedacz, polski prawnik, polityk, prezydent Poznania (zm. 1939)

13 września – Annie Kenney, brytyjska sufrażystka (zm. 1953)

14 września – Andreas Brecke, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1952)

19 września – Narcyz Turchan, polski franciszkanin, męczennik, błogosławiony (zm. 1942)

28 września – Benjamin Christensen, duński reżyser, aktor i scenarzysta (zm. 1959)

29 września – Nils Bertelsen, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1958)

4 października – Helena Rzeszotarska, polska nauczycielka i pedagog (zm. 1976)

8 października – Chen Duxiu, chiński polityk, pierwszy przywódca Komunistycznej Partii Chin (zm. 1942)

9 października – Max von Laue, niemiecki fizyk, prekursor analizy rentgenowskiej, laureat Nagrody Nobla (zm. 1960)

11 października – Wacław Wojewódzki, polski inżynier, prezydent Łodzi (zm. 1939)

12 października – Maria Marta (Kazimiera Wołowska), polska niepokalanka, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1942)

13 października – Karl Jenne, niemiecki taternik (zm. 1911)

14 października – Miles Franklin, australijska pisarka i feministka (zm. 1954)

15 października – Amelia Hertzówna, polska historyk kultury, dramatopisarka (zm. 1942)

17 października – Kurt Mayer, niemiecki ślusarz, działacz związkowy, polityk, senator I kadencji Senatu RP, poseł na Sejm Śląski I kadencji (zm. 1958)

18 października – Grzegorz Fitelberg, polski dyrygent, kompozytor i skrzypek (zm. 1953)

2 listopada – Walery Sławek, polski polityk, trzykrotny premier RP (zm. 1939)

4 listopada – Leonid Fiodorow, pierwszy egzarcha Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-rosyjskiego, błogosławiony katolicki (zm. 1935)

6 listopada:

  • Henryk Kuna, polski rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego (zm. 1945)
  • Stanisław Szober, polski językoznawca, leksykograf, pedagog (zm. 1938)

7 listopada – Lew Trocki, rosyjski rewolucjonista, polityk, ludowy komisarz spraw zagranicznych pochodzenia żydowskiego (zm. 1940)

11 listopada – Reinhard Machold, austriacki polityk i samorządowiec (zm. 1961)

13 listopada – Alicja Simon, polska muzykolog, profesor (zm. 1958)

24 listopada:

  • Izaak Grünbaum, polski i izraelski polityk (zm. 1970)
  • Michał Kamieński, polski astronom (zm. 1973)

27 listopada:

  • Gil Andersen, norwesko-amerykański kierowca wyścigowy (zm. 1935)
  • Hryćko Czuprynka, ukraiński poeta (zm. 1919 lub 1921)
  • Valter Jung, fiński architekt pochodzenia niemieckiego (zm. 1946)
  • Adam Tadeusz Wieniawski, polski kompozytor, pedagog (zm. 1950)

3 grudnia – Hugo Henry Riemer, amerykański działacz religijny, członek Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy (zm. 1965)

12 grudnia – Laura Hope Crews, amerykańska aktorka (zm. 1942)

18 grudnia – Paul Klee, szwajcarsko-niemiecki malarz (zm. 1940)

19 grudnia:

  • Tomasz Kowalczyk, polski działacz społeczny, gospodarczy i narodowy, publicysta (zm. 1963)
  • Beals Wright, amerykański tenisista (zm. 1961)

20 grudnia – Irena Kosmowska, polska działaczka niepodległościowa, ludowa i oświatowa, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 1945)

24 grudnia – Aleksandra meklemburska, królowa Danii (zm. 1952)

29 grudnia:

  • Giovanni DeCecca, działacz religijny, członek zarządu Towarzystwa Strażnica Świadków Jehowy (zm. 1965)
  • Ellen Gleditsch, norweska chemiczka (zm. 1968)

30 grudnia – Ramana Maharishi, święty hinduizmu, mistrz duchowy (zm. 1950)

31 grudnia – Vilhelm Vett, duński żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1962)

Zmarli

26 stycznia – Julia Margaret Cameron, angielska fotografka (ur. 1815)

10 lutego:

  • Honoré Daumier, francuski malarz, grafik, rysownik i rzeźbiarz (ur. 1808)
  • Paul Gervais, francuski zoolog i paleontolog (ur. 1816)

27 marca – Dezydery Chłapowski, polski generał powstania listopadowego, działacz gospodarczy, prekursor pracy organicznej (ur. 1788)

12 kwietnia – August von Fligely, austriacki generał porucznik, geograf i kartograf (ur. 1810)

16 kwietnia – Bernadeta Soubirous, francuska zakonnica, świadek objawień w Lourdes, święta katolicka (ur. 1844)

7 maja – Charles de Coster, belgijski pisarz (ur. 1827)

9 maja – Maria Teresa od Jezusa, niemiecka zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1797)

1 czerwca – Napoleon IV Bonaparte, pretendent do tronu cesarskiego Francji (ur. 1856)

27 czerwca – Małgorzata Bays, szwajcarska tercjarka franciszkańska, stygmatyczka, błogosławiona katolicka (ur. 1815)

2 sierpnia – Kazimierz Władysław Wóycicki, polski literat i wydawca, historyk Warszawy (ur. 1807)

11 sierpnia – Alojzy Biraghi, włoski duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1801)

7 września – Adolf Harless, niemiecki teolog luterański (ur. 1806)

2 października – Antoni Chevrier, francuski duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1826)

18 października – Carl Hartwig, kupiec, spedytor (ur. 1832)

2 listopada – Jakob Heine, niemiecki lekarz, znany ze swych badań nad chorobą polio (ur. 1800)

5 listopada – James Clerk Maxwell, szkocki fizyk (ur. 1831)

8 listopada – Jan Baranowski, polski astronom, przyrodnik (ur. 1800)

data dzienna nieznana:

Ján Ruman Driečny (młodszy), słowacki myśliwy i przewodnik tatrzański (ur. ok. 1840)

Święta ruchome

Tłusty czwartek: 20 lutego

Ostatki: 25 lutego

Popielec: 26 lutego

Niedziela Palmowa: 6 kwietnia

Wielki Czwartek: 10 kwietnia

Wielki Piątek: 11 kwietnia

Wielka Sobota: 12 kwietnia

Wielkanoc: 13 kwietnia

Poniedziałek Wielkanocny: 14 kwietnia

Wniebowstąpienie Pańskie: 22 maja

Zesłanie Ducha Świętego: 1 czerwca

Boże Ciało: 12 czerwca

Zobacz też

Przypisy