1876

Wydarzenia w Polsce

16 sierpnia – w Rymanowie Zdroju odkryto źródła wód leczniczych.

18 sierpnia – miało miejsce otwarcie linii kolejowej Tarnów-Stróże-Nowy Sącz-Leluchów o długości 146,3 km, która była częścią Austriackich Kolei Państwowych.

16 października – powstało uzdrowisko Rymanów-Zdrój.

Wydarzenia na świecie

22 lutego – założono prywatny Uniwersytet Johna Hopkinsa w Baltimore.

24 lutego – w Christianii miała miejsce premiera dramatu Peer Gynt autorstwa Henrika Ibsena, do którego muzykę skomponował Edvard Grieg.

5 marca – ukazało się pierwsze wydanie włoskiego dziennika „Corriere della Sera”.

10 marca – Alexander Graham Bell przeprowadził pierwszą rozmowę telefoniczną.

25 marca – na stanowisku premiera Włoch zasiadł Agostino Depretis.

Marzec – odbyła się bitwa pod Guray.

Kwiecień – liczba ludności Kanady przekroczyła 4 miliony mieszkańców.

8 kwietnia – w mediolańskiej La Scali zaprezentowano operę Gioconda autorstwa Amilcare Ponchiellego.

21 kwietnia – francuski astronom Prosper Henry odkrył planetoidę (162) Laurentia.

23 kwietnia – nowym prezydentem Haiti został Pierre Théoma Boisrond-Canal.

26 kwietnia:

  • francuski astronom Joseph Perrotin odkrył planetoidę (163) Erigone.
  • założono klub piłkarski Kjøbenhavns Boldklub.

30 kwietnia – w Budapeszcie otwarto Most Małgorzaty.

2 maja – Bułgarzy wywołali antytureckie powstanie kwietniowe (20 kwietnia według kalendarza juliańskiego).

18 maja – w Hadze rozpoczęła się międzynarodowa konferencja pokojowa z udziałem przedstawicieli 26 państw, na której uchwalono utworzenie Stałego Sądu Rozjemczego (późniejszy Trybunał Haski).

30 maja

  • Murad V został sułtanem tureckim.
  • car Aleksander II wydał ukaz emski, który zakazywał używania języka ukraińskiego oraz nazwy Ukraina.

17 czerwca – w toku wojny o Black Hills doszło do starcia Amerykanów z plemionami Dakotów i Szejenów w bitwie o Rosebud.

25 czerwca – miała miejsce bitwa nad Little Bighorn, gdzie poległ amerykański generał George Armstrong Custer.

1 lipca – Serbia wypowiedziała wojnę Turcji.

2 lipca – Czarnogóra również wypowiedziała wojnę Turcji.

4 lipca – w trakcie uroczystości stulecia USA odczytano deklarację praw kobiet.

12 lipca – w Danii otwarto linię kolejową Svendborgbanen, łączącą Svendborg z Odense.

24 lipca – w Kalifornii powódź zniszczyła Panamint City, które obecnie jest miastem duchów.

1 sierpnia – Kolorado dołączyło jako 38 stan do Unii.

2 sierpnia – na Dzikim Zachodzie, rewolwerowiec Dziki Bill Hickok został zastrzelony w saloonie w Deadwood.

13 sierpnia – miała miejsce premiera Pierścienia Nibelunga Wagnera na Bayreuther Festspiele.

17 sierpnia – w Bayreuth zaprezentowano czwartą i ostatnią część dramatu scenicznego Pierścień Nibelunga autorstwa Richarda Wagnera.

31 sierpnia – po detronizacji Murada V z powodu obłędu, jego brat Abdülhamid II objął tron sułtana tureckiego.

10 września – w trakcie wojny o Black Hills miało miejsce zwycięstwo armii amerykańskiej nad Dakotami w bitwie o Slim Buttes.

1 listopada – w Holandii otwarto Kanał Morza Północnego.

25 listopada – w trakcie wojen z Indianami miała miejsce bitwa Tępego Noża.

5 grudnia:

  • Amerykanin Daniel Stillson opatentował klucz nastawny do rur, znany jako żabka.
  • około 300 osób zginęło w pożarze teatru na Brooklynie w Nowym Jorku.

23 grudnia:

  • w Turcji jako pierwszym kraju islamskim wprowadzono pisaną konstytucję.
  • rozpoczęła się Konferencja Konstantynopolitańska, która miała na celu osiągnięcie porozumienia w sprawie reform politycznych na Bałkanach.

29 grudnia – w wyniku runięcia mostu z przejeżdżającym po nim pociągiem w Ashtabuli w stanie Ohio, 92 osoby straciły życie, a 56 zostało rannych.

Urodzili się

1 stycznia:

  • Ernst Dubke, niemiecki taternik (zm. 1945)
  • William Harris, nowozelandzki rugbysta (zm. 1950)

3 stycznia – Wilhelm Pieck, wschodnioniemiecki polityk i działacz komunistyczny (zm. 1960)

4 stycznia – Amalie Weidner-Steinhaus, niemiecka poetka (zm. 1963)

5 stycznia – Konrad Adenauer, polityk niemiecki (zm. 1967)

9 stycznia:

  • Arthur Darby, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1960)
  • Adolf Nowaczyński, polski poeta, eseista, satyryk i dramatopisarz (zm. 1944)

12 stycznia – Jack London, pisarz amerykański (zm. 1916)

15 stycznia – Jan Piłsudski, polski prawnik, polityk, minister skarbu, wicemarszałek Sejmu (zm. 1950)

19 stycznia – Milan Begović, chorwacki pisarz i dramaturg (zm. 1948)

20 stycznia – Józef Hofmann, polski pianista i kompozytor (zm. 1957)

23 stycznia:

  • Otto Diels, niemiecki chemik, noblista (zm. 1954)
  • Rupert Mayer, niemiecki jezuita, działacz antyhitlerowski, błogosławiony katolicki (zm. 1945)

7 lutego – Romuald Jałbrzykowski, polski duchowny katolicki, arcybiskup wileński (zm. 1955)

11 lutego – Eugenia Joubert, francuska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1904)

12 lutego – Thubten Gjaco, XIII dalajlama (zm. 1933)

14 lutego – Heikki Klemetti, fiński kompozytor i dyrygent (zm. 1953)

15 lutego – Ksawery Zakrzewski, polski lekarz, społecznik, działacz niepodległościowy (zm. 1915)

19 lutego – Constantin Brâncuși, rzeźbiarz rumuński (zm. 1957)

24 lutego – Maria Pigłowska, działaczka niepodległościowa, odznaczona Orderem Virtuti Militari (zm. 1942)

2 marca – Eugenio Pacelli, włoski duchowny, arcybiskup, kardynał, Sekretarz Stanu Watykanu, Papież Pius XII (zm. 1958)

3 marca – Jozafat Kocyłowski, greckokatolicki biskup przemyski, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1947)

4 marca – Dionizy (Waledyński), polski arcybiskup prawosławny, metropolita warszawski i całej Polski (zm. 1960)

8 marca – Franco Alfano, włoski kompozytor (zm. 1954)

10 marca – Anna Hyatt Huntington, amerykańska rzeźbiarka (zm. 1973)

14 marca – Lew Berg, rosyjski biolog i geograf (zm. 1950)

21 marca – Walter Tewksbury, amerykański lekkoatleta (zm. 1968)

25 marca – Jakub Mortkowicz, polski księgarz i wydawca książek (zm. 1931)

26 marca – Wilhelm, książę Albanii (zm. 1945)

3 kwietnia – Tomáš Baťa, czeski przemysłowiec, założyciel przedsiębiorstwa Baťa (zm. 1932)

18 kwietnia:

  • Nicola Romeo, włoski pionier motoryzacji, twórca przedsiębiorstwa Alfa Romeo (zm. 1938)
  • Zygmunt Seyda, polski prawnik i polityk, wicemarszałek Sejmu (zm. 1925)

22 kwietnia – Robert Bárány, lekarz austriacki, laureat Nagrody Nobla (zm. 1936)

23 kwietnia – Aino Ackté, fińska śpiewaczka operowa, sopran (zm. 1944)

26 kwietnia – Maria Teresa Chiramel Mankidiyan, hinduska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Świętej Rodziny, błogosławiona katolicka (zm. 1926)

29 kwietnia:

  • Maria Balska, polska działaczka narodowa i społeczna (zm. 1943)
  • Zeuditu (amh. ዘውዲቱ), cesarzowa Etiopii (zm. 1930)

1 maja – Marian Malinowski, polski polityk, działacz niepodległościowy i socjalistyczny (zm. 1948)

3 maja – Jan Maciaszek, polski prawnik, polityk, prezydent Bydgoszczy (zm. 1932)

16 maja:

  • Jacques Arbaut, francuski żeglarz, olimpijczyk (zm. 1948)
  • Mykoła Konrad, duchowny greckokatolicki, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1941)

27 maja:

  • Jan Kucharzewski, historyk, premier Królestwa Polskiego (zm. 1952)
  • Ferdynand Ossendowski, polski pisarz, dziennikarz, podróżnik, antykomunista, nauczyciel akademicki, działacz polityczny (zm. 1945)

7 czerwca – Adya van Rees-Dutilh, holenderska artystka tekstylna, malarka i graficzka (zm. 1959)

11 czerwca – Alfred Kroeber, amerykański antropolog (zm. 1960)

17 czerwca – Edward Anthony Spitzka, amerykański lekarz neurolog i neuroanatom (zm. 1922)

21 czerwca – Einar Hvoslef, norweski żeglarz, olimpijczyk (zm. 1931)

22 czerwca – Madeleine Vionnet, francuska projektantka mody (zm. 1975)

23 czerwca – Christian Jebe, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1946)

5 lipca – Anna Haller, polska nauczycielka, siostra generała Józefa Hallera (zm. 1969)

8 lipca – Anna Strzelińska, polska szarytka (zm. 1964)

17 lipca – Aleksander Majkowski, kaszubski lekarz, działacz i pisarz (zm. 1938)

19 lipca – Ignaz Seipel, ksiądz katolicki, kanclerz Austrii (zm. 1932)

25 lipca – Piotr Odmieniec Włast, polski pisarz, tłumacz i krytyk literacki (zm. 1949)

27 lipca – Zygmunt Batowski, polski historyk sztuki (zm. 1944)

7 sierpnia – Mata Hari, holenderska tancerka (zm. 1917)

8 sierpnia – Pat McCarran, amerykański polityk, senator ze stanu Nevada (zm. 1954)

13 sierpnia – Stanisław Kubski, polski duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1942)

14 sierpnia – Aleksander I, król Serbii (zm. 1903)

15 sierpnia – Helena Vasku, polska literatka, działaczka społeczna (zm. ?)

22 sierpnia – Christen Wiese, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1968)

4 września – Ilka Grüning, austriacko-amerykańska aktorka (zm. 1964)

6 września – Fakunda Margenat, hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)

7 września – Daniel Brottier, francuski duchacz, misjonarz, błogosławiony katolicki (zm. 1936)

12 września – Florent Alpaerts, belgijski kompozytor (zm. 1954)

14 września – Stanisław Gałek, polski malarz i rzeźbiarz, projektant kilimów (zm. 1961)

13 września – Sherwood Anderson, amerykański pisarz (zm. 1941)

18 września:

  • Gustaf Estlander, fiński żeglarz, olimpijczyk (zm. 1930)
  • Otto Krayczyrski, niemiecki duchowny, poseł na Sejm RP (zm. ?)

22 września:

  • Franciszek Ibáñez Ibáñez, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
  • André Tardieu, francuski polityk, premier Francji (zm. 1945)

1 października – Franciszek Lisowski, polski duchowny katolicki, biskup tarnowski (zm. 1939)

2 października – Gabriel Czechowicz, polski polityk, prawnik i ekonomista (zm. 1938)

6 października – Jan Bułhak, polski artysta fotografik (zm. 1950)

14 października – Jules Bonnot, francuski anarchista (zm. 1912)

15 października – Zofia Ximénez Ximénez, hiszpańska działaczka Akcji Katolickiej, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)

16 października:

  • Gaston Thubé, francuski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1974)
  • Jan Kanty Noryśkiewicz, polski duchowny katolicki, urzędnik, działacz narodowy, oświatowy, społecznik (ur. 1961)

18 października – Charles Van Den Bussche, belgijski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1958)

19 października – Wołodymyr Zahajkewycz, ukraiński działacz i polityk, wicemarszałek Sejmu (zm. 1949)

20 października – Alexandre Pharamond, francuski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1953)

22 października – Róża Czacka, polska zakonnica, założycielka Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi (zm. 1961)

26 października – Edward O’Rourke, polski duchowny katolicki, biskup gdański (zm. 1943)

31 października – Natalie Clifford Barney, amerykańska poetka, pamiętnikarka i autorka epigramatów (zm. 1972)

7 listopada – Paweł Meléndez Gonzalo, hiszpański prawnik i dziennikarz, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)

9 listopada – Hideyo Noguchi, japoński bakteriolog (zm. 1928)

15 listopada – Anna de Noailles, francuska poetka i pisarka pochodzenia rumuńskiego, inicjatorka Prix Femina (zm. 1933)

21 listopada – Helena Zborowska, polska pisarka (zm. 1943)

23 listopada – Manuel de Falla, hiszpański kompozytor (zm. 1946)

24 listopada – Walter Burley Griffin, amerykański architekt i architekt krajobrazu (zm. 1937)

26 listopada:

  • Willis Carrier, amerykański inżynier, nazywany ojcem współczesnej klimatyzacji (zm. 1950)
  • Nela Samotyhowa, polska nauczycielka i działaczka społeczna (zm. 1966)

28 listopada – Władysław Szaynok, polski przedsiębiorca (zm. 1928)

29 listopada – Nellie Tayloe Ross, amerykańska polityk, gubernator Wyoming (zm. 1977)

8 grudnia – Jan Østervold, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1945)

11 grudnia:

  • Raymond Bauwens, belgijski żeglarz, olimpijczyk (zm. ?)
  • Léon Huybrechts, belgijski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1956)
  • Mieczysław Karłowicz, polski kompozytor, dyrygent (zm. 1909)

12 grudnia – Karol Stabik, polski rolnik, działacz narodowy i społeczny (zm. 1938)

16 grudnia – Amy Carmichael, irlandzka, protestancka misjonarka (zm. 1951)

20 grudnia – Walter Adams, amerykański astrofizyk (zm. 1956)

23 grudnia:

  • Stevan Aleksić, serbski malarz (zm. 1923)
  • Henri Rouvière, francuski lekarz, anatom (zm. 1952)

25 grudnia – Adolf Windaus, niemiecki biochemik, twórca modelu cholesterolu, laureat Nagrody Nobla (zm. 1959)

29 grudnia – Pau Casals, kataloński wiolonczelista, kompozytor, dyrygent (zm. 1973)

31 grudnia – Erwin Hintze, niemiecki historyk sztuki, muzealnik (zm. 1931)

data dzienna nieznana:

  • Johann Breuer, spiskoniemiecki taternik, przewodnik i ratownik tatrzański (zm. 1924)
  • Francis Henry Wilson, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. ?)

Zmarli

7 stycznia – Maria Teresa Haze, belgijska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Córek od Krzyża, błogosławiona katolicka (ur. 1782)

10 lutego – Józef Czech, polski księgarz, prowadził drukarnię w Krakowie (ur. 1806)

25 lutego:

  • Michał Belina-Czechowski, polski pastor i prekursor adwentyzmu w Europie, działacz niepodległościowy (ur. 1818)
  • Seweryn Goszczyński, polski poeta i działacz niepodległościowy (ur. 1801)

6 marca – Władysław Gruszecki, polski prawnik i ekonomista, członek Rady Stanu Królestwa Polskiego (ur. 1812)

24 maja – Georgi Benkowski (bułg. Гаврил Груев Хлътев), bułgarski działacz niepodległościowy, jeden z organizatorów i przywódców powstania kwietniowego.

1 czerwca – Christo Botew (bułg. Христо Ботев), bułgarski poeta, wieszcz narodowy (ur. 1848)

4 czerwca – Abdülaziz, sułtan turecki (ur. 1830)

8 czerwca – George Sand, francuska pisarka, wielka miłość Fryderyka Chopina (ur. 1804)

21 czerwca – Antonio López de Santa Anna, meksykański polityk, prezydent (ur. 1794)

27 czerwca – Christian Gottfried Ehrenberg, niemiecki lekarz, przyrodnik i podróżnik (ur. 1795)

1 lipca – Michał Bakunin (ros. Михаи́л Алекса́ндрович Баку́нин), rosyjski anarchista, twórca anarchokolektywizmu (ur. 1814)

15 lipca – Aleksander Fredro, polski komediopisarz, pamiętnikarz i poeta (ur. 1793)

2 sierpnia – Dziki Bill Hickok, amerykański szeryf i rewolwerowiec (ur. 1837)

16 sierpnia – Carl Bergmann, amerykański dyrygent i wiolonczelista (ur. 1821)

19 sierpnia – George Smith, brytyjski asyrolog (ur. 1840)

6 września – Józef Szermentowski, polski malarz (ur. 1833)

30 września – Fryderyk Albert, włoski duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1820)

1 października – James Lick, amerykański stolarz, budowniczy fortepianów, inwestor, milioner, filantrop, sponsor nauki (ur. 1796)

30 października – Aleksander Czekanowski, polski podróżnik i geolog, badacz Syberii Środkowej (ur. 1833)

4 listopada – Teresa Manganiello, włoska błogosławiona katolicka (ur. 1849)

28 listopada – Karl Ernst von Baer (ros. Карл Эрнст фон Бэр), rosyjski biolog i geograf pochodzenia niemieckiego (ur. 1792)

14 grudnia – Franciszka Schervier, niemiecka zakonnica, błogosławiona (ur. 1819)

25 grudnia – Narcyza Żmichowska, powieściopisarka i poetka, uważana za jedną z prekursorek feminizmu w Polsce (ur. 1819)

Zdarzenia astronomiczne

W tym roku Słońce osiągnęło lokalne maksimum aktywności.

Święta ruchome

Tłusty czwartek: 24 lutego

Ostatki: 29 lutego

Popielec: 1 marca

Niedziela Palmowa: 9 kwietnia

Wielki Czwartek: 13 kwietnia

Wielki Piątek: 14 kwietnia

Wielka Sobota: 15 kwietnia

Wielkanoc: 16 kwietnia

Poniedziałek Wielkanocny: 17 kwietnia

Wniebowstąpienie Pańskie: 25 maja

Zesłanie Ducha Świętego: 4 czerwca

Boże Ciało: 15 czerwca

Zobacz też

Przypisy