Wydarzenia w Polsce
13 stycznia – powstała gubernia piotrkowska.
7 lutego – Lwów: utworzenie polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.
26 kwietnia – w siedzibie Towarzystwa Naukowego Krakowskiego miała miejsce pierwsza prezentacja obrazu Alchemik Sędziwój autorstwa Jana Matejki.
15 czerwca – powołano Archiwum Akt Dawnych w Warszawie.
13 lipca – Łódź: wprowadzono pierwsze gazowe oświetlenie ulic i placów (elektryczne od 1908 roku).
17 września – Warszawa: otworzenie dwutorowej linii kolejowej do Terespola o długości 208,9 km (Kolej Warszawsko-Terespolska).
5 grudnia – w Zułowie koło Wilna urodził się Józef Piłsudski, przyszły działacz niepodległościowy, dowódca wojskowy, polityk, Naczelnik Państwa polskiego, naczelny wódz Armii Polskiej oraz pierwszy Marszałek Polski.
15 grudnia – Józef Piłsudski został ochrzczony w kościele rzymskokatolickim w majątku Sorokpol przez księdza Tomasza Wolińskiego.
Wydarzenia na świecie
8 stycznia – czarnoskórzy mężczyźni uzyskali prawa wyborcze w Dystrykcie Kolumbii.
11 stycznia – Benito Juárez po raz drugi objął urząd prezydenta Meksyku.
8 lutego – ustanowienie Monarchii Austro-Węgierskiej.
15 lutego – w Wiedniu miało miejsce premierowe wykonanie chóralne walca Nad pięknym modrym Dunajem autorstwa Johanna Straussa (syna).
17 lutego:
przez Kanał Sueski przepłynął pierwszy statek.
Gyula Andrássy został premierem Królestwa Węgier.
1 marca – USA: Nebraska jako 37. stan dołączyła do Unii.
11 marca – w Paryżu miała miejsce premiera opery Don Carlos Giuseppe Verdiego.
16 marca – w czasopiśmie The Lancet Joseph Lister opisał antyseptyczne właściwości fenolu, co zapoczątkowało nową erę w chirurgii.
29 marca – królowa Wiktoria zatwierdziła Ustawę o Ameryce Brytyjskiej, tworzącą Dominium Kanady.
30 marca – Rosja sprzedała Stanom Zjednoczonym Alaskę za 7 mln 200 tys. dolarów.
Kwiecień – powstał I Ku Klux Klan, założony przez Nathana Bedforda Forresta.
1 kwietnia – Singapur stał się kolonią brytyjską.
3 kwietnia – odkryto kometę Tempel 1.
8 kwietnia – Franciszek Józef I został koronowany na króla Węgier.
9 kwietnia – Senat USA ratyfikował zakup Alaski.
16 kwietnia – utworzono Związek Północnoniemiecki.
27 kwietnia – w Paryżu odbyła się premiera opery Romeo i Julia Charles’a Gounoda.
7 maja – Alfred Nobel uzyskał brytyjski patent na wynaleziony w poprzednim roku dynamit.
11 maja:
Luksemburg uzyskał pełną niepodległość (od Holandii).
Poświęcono cerkiew „Sweta Nedelja” w Sofii.
6 czerwca – w Paryżu polski emigrant Antoni Berezowski usiłował zastrzelić cara Rosji Aleksandra II, który przebywał we Francji.
8 czerwca – po utworzeniu Austro-Węgier, cesarz Austrii Franciszek Józef I został koronowany na króla Węgier.
12 czerwca – powstała Monarchia Austro-Węgierska.
19 czerwca – z wyroku trybunału wojennego stracono obalonego cesarza Meksyku Maksymiliana oraz generałów: Miguela Miramóna i Tomása Mejíę; prezydent Benito Juárez nie skorzystał z prawa łaski, mimo wstawiennictwa m.in. Giuseppe Garibaldiego i Victora Hugo.
20 czerwca – odbył się pierwszy udokumentowany mecz piłkarski w Argentynie.
21 czerwca – klęska francuskiej interwencji w Meksyku; zwycięstwo republikanów Benito Juáreza i upadek Cesarstwa Meksykańskiego.
1 lipca:
W Konfederacji Kanady wszedł w życie akt Confederation of Canada – ta data jest obchodzona w Kanadzie jako narodowe święto Canada Day.
Pod przewodnictwem Prus utworzono Związek Północnoniemiecki.
14 lipca – Alfred Nobel po raz pierwszy zademonstrował działanie dynamitu. Próba miała miejsce w Wielkiej Brytanii, w hrabstwie Surrey, podczas której nikt nie odniósł obrażeń ani nie uszkodzono żadnych budynków.
28 sierpnia – Stany Zjednoczone anektowały atol Midway.
4 września – założono klub piłkarski Sheffield Wednesday F.C.
6 września – James Craig Watson odkrył planetoidę (94) Aurora.
14 września – opublikowano pierwszy tom Kapitału, głównego dzieła Karola Marksa.
22 września – w Bogocie powstał Narodowy Uniwersytet Kolumbii.
28 września – Toronto stało się stolicą kanadyjskiej prowincji Ontario.
14 października – w Hamburgu po raz pierwszy wydano główne dzieło Karola Marksa Kapitał: krytyka ekonomii politycznej. Tom pierwszy.
18 października – Alaska została oficjalnie przejęta przez USA.
22 października – w wyniku wybuchu bomby podłożonej przez dwóch garibaldczyków w koszarach w Rzymie zginęło 23 żuawów papieskich oraz 4 przypadkowych przechodniów, w tym dziecko.
3 listopada – oddziały Giuseppe Garibaldiego zostały pokonane przez Francuzów pod Mantaną.
3 grudnia – Emmanuel Servais został premierem Luksemburga.
13 grudnia – w wyniku wybuchu bomby pod murem więzienia Clerkenwell w Londynie, podłożonej przez irlandzkich Fenian, zginęło 12 osób, a 120 zostało rannych, w tym wielu przechodniów.
21 grudnia – cesarz Austrii Franciszek Józef zatwierdził Dezemberverfassung (Konstytucję grudniową), która m.in. przyznawała Galicji autonomię.
25 grudnia – w bitwie pod Ypacaraí wojska argentyńsko-brazylijskie pokonały armię paragwajską Francisco Lopeza.
28 grudnia – Stany Zjednoczone anektowały wyspę Midway.
Urodzili się
1 stycznia – Jeanne Lanvin, francuska projektantka mody (zm. 1946)
5 stycznia – Stanisław Puchalski, polski dowódca wojskowy, marszałek polny, porucznik cesarskiej i królewskiej Armii, komendant Legionów Polskich i generał dywizji Wojska Polskiego (zm. 1931)
7 stycznia:
Gieorgij Morozow, rosyjski leśnik, ekolog (zm. 1920)
William Peel, brytyjski arystokrata, polityk (zm. 1937)
8 stycznia:
Emily Greene Balch, amerykańska pisarka, pacyfistka, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (zm. 1961)
Augustyn Łosiński, polski duchowny katolicki, biskup kielecki (zm. 1937)
15 stycznia – Eustachy Kugler, niemiecki bonifrater, błogosławiony katolicki (zm. 1946)
20 stycznia – Alaster McDonnell, irlandzki rugbysta (zm. 1950)
21 stycznia – Maxime Weygand, francuski generał i prawicowy polityk, uczestnik I i II wojny światowej (zm. 1965)
22 stycznia – Leon Korwin-Mikucki, polski inżynier mechanik (zm. 1920)
26 stycznia – Wojciech Szukiewicz, polski publicysta, tłumacz, działacz społeczny i emigracyjny (zm. 1944)
27 stycznia – Jan Czeraszkiewicz, polski krajoznawca, adwokat, nauczyciel, dyrektor najstarszej łódzkiej szkoły średniej, patron Łódzkiego Oddziału PTTK (zm. 1924)
28 stycznia – Antoni Leśniowski, polski chirurg (zm. 1940)
31 stycznia – Mariusz Zaruski, pionier polskiego żeglarstwa, generał brygady, taternik, narciarz, twórca TOPR (zm. 1941)
5 lutego – Ike Weir, irlandzki bokser (zm. 1908)
6 lutego – Maria Wincencja od św. Doroty, meksykańska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sług Najświętszej Trójcy i Ubogich, błogosławiona katolicka (zm. 1949)
7 lutego – Laura Ingalls Wilder, amerykańska pisarka (zm. 1957)
13 lutego – Harold Mahony, irlandzki tenisista (zm. 1905)
16 lutego – John Boswell, szkocki rugbysta, prawnik i żołnierz (zm. 1948)
21 lutego – Edvart Christensen, norweski żeglarz, olimpijczyk (zm. 1921)
3 marca:
Kazimierz Horoszkiewicz, polski tytularny generał dywizji (zm. 1942)
Guy Rose, amerykański malarz (zm. 1925)
7 marca – Stanisław Świacki, polski generał brygady (zm. 1954)
14 marca – Albert Yorke, brytyjski arystokrata, polityk (zm. 1904)
25 marca – Grzegorz Chomyszyn, greckokatolicki biskup stanisławowski, męczennik, błogosławiony (zm. 1945)
4 kwietnia:
Wincenty Soler, hiszpański augustianin rekolekta, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
Basil Williams, brytyjski historyk (zm. 1950)
6 kwietnia – Helena Unierzyska, polska malarka, rzeźbiarka (zm. 1932)
13 kwietnia – Leon Petrażycki, polski prawnik, filozof, socjolog (zm. 1931)
15 kwietnia – Emil Lindh, fiński żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1937)
16 kwietnia – Wilbur Wright, amerykański konstruktor samolotów i pilot (zm. 1912)
18 kwietnia – Apolonia Lizarraga od Najświętszego Sakramentu, hiszpańska karmelitanka miłosierdzia, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
27 kwietnia – Stanisław Bukowiecki, adwokat, ekonomista, publicysta, działacz polityczny i społeczny, współzałożyciel Związku Młodzieży Polskiej „Zet” (zm. 1944)
1 maja – Ernst Ziehm, niemiecki polityk, prezydent Gdańska (zm. 1962)
6 maja – Bolesław Antoni Jędrzejowski, działacz socjalistyczny (zm. 1914)
7 maja – Władysław Reymont, (właściwie W.S. Rejment), pisarz, jeden z czołowych przedstawicieli nurtu realistycznego w prozie okresu Młodej Polski (zm. 1925)
14 maja – Adam Stefan Sapieha, książę, kardynał, arcybiskup Krakowa (zm. 1951)
16 maja – Gabriela Balicka-Iwanowska, polska botanik, posłanka na Sejm II RP (zm. 1962)
21 maja – Tomasz Janiszewski, polski lekarz (zm. 1939)
4 czerwca – Carl Gustaf Mannerheim, baron, generał, prezydent Finlandii w latach 1944–46 (zm. 1951)
8 czerwca:
Dagny Juel Przybyszewska, norweska pisarka (zm. 1901)
Frank Lloyd Wright, amerykański architekt (zm. 1959)
20 czerwca – Robert Sanders, brytyjski polityk (zm. 1940)
8 lipca – Käthe Kollwitz, niemiecka rzeźbiarka, malarka (zm. 1945)
10 lipca:
Anna Jasińska, działaczka polonijna (zm. 1957)
Helena, rosyjska mniszka prawosławna (zm. 1937)
12 lipca:
Károly Kaán, węgierski leśnik, pionier ochrony przyrody (zm. 1940)
Henry Stevenson, szkocki sportowiec (zm. 1945)
15 lipca:
Jean-Baptiste Charcot, francuski żeglarz i badacz polarny (zm. 1936)
Józef Kubis, niemiecki duchowny rzymskokatolicki (zm. 1942)
23 lipca – Bernard z Lugar Nuevo de Fenollet, hiszpański kapucyn, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
27 lipca – Enrique Granados, hiszpański pianista i kompozytor (zm. 1916)
14 sierpnia:
Artur Oppman (pseudonim Or-Ot), poeta, pułkownik Wojska Polskiego (zm. 1931)
John Galsworthy, angielski powieściopisarz (zm. 1933)
19 sierpnia – George Harper, nowozelandzki rugbysta (zm. 1937)
22 sierpnia – Herbert Emery Hitchcock, amerykański polityk, senator ze stanu Dakota Południowa (zm. 1958)
23 sierpnia – Marcel Schwob, francuski pisarz pochodzenia żydowskiego (zm. 1905)
25 sierpnia – Theodor Krummacher, ewangelicki proboszcz i teolog niemieckiego pochodzenia (zm. 1945)
5 września – Amy Beach, amerykańska pianistka, kompozytorka (zm. 1944)
8 września – Aleksandr Parvus, rosyjski działacz socjalistyczny pochodzenia żydowskiego (zm. 1924)
23 września – John Lomax, pionier muzykologii i folklorystyki w USA (zm. 1948)
7 października – Domenico Jorio, włoski kardynał, wysoki urzędnik Kurii Rzymskiej (zm. 1954)
16 października – Hans Christiansen, norweski żeglarz, olimpijczyk (zm. 1938)
17 października – Richard Budworth, angielski rugbysta, duchowny (zm. 1937)
25 października – gen. Józef Dowbor-Muśnicki, dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji, dowódca powstania wielkopolskiego (zm. 1937)
7 listopada – Maria Skłodowska-Curie, fizyk i chemik, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla (zm. 1934)
8 listopada – Eugenia Picco, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1921)
13 listopada – Alexander Woodrow, szkocki rugbysta (zm. 1916)
15 listopada – Władysław Studnicki, publicysta i polityk o orientacji proniemieckiej (zm. 1953)
20 listopada – Gustav Giemsa, niemiecki chemik, bakteriolog (zm. 1948)
1 grudnia – Ignacy Mościcki, prezydent Polski w latach 1926–1939 (zm. 1946)
5 grudnia – Józef Piłsudski, Marszałek Polski, Naczelnik Państwa (zm. 1935)
10 grudnia – Lauritz Christiansen, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1930)
11 grudnia – Antonio Conte, włoski szablista (zm. 1953)
21 grudnia – Jan Stapiński, polski polityk ludowy, poseł na Sejm RP (zm. 1946)
29 grudnia – Annie Montague Alexander, amerykańska zoolog, paleontolog (zm. 1950)
31 grudnia:
Paweł Dunajski, polski duchowny katolicki, działacz społeczny (zm. 1957)
Karl Kowalczewski, niemiecki rzeźbiarz (zm. 1927)
Zmarli
21 stycznia – Jan Yi Yun-il, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1823)
30 stycznia – Kōmei, 121. cesarz Japonii (ur. 1831)
5 marca – Francesco Maria Piave, włoski librecista (ur. 1810)
25 marca – Friedlieb Ferdinand Runge, niemiecki chemik analityk, odkrywca kofeiny w kawie (ur. 1795)
13 kwietnia – Jean Bernard Rousseau, francuski lasalianin, misjonarz, błogosławiony katolicki (ur. 1797)
25 maja – Wilhelm von Kügelgen, niemiecki malarz i pisarz (ur. 1802)
6 czerwca – Matylda Habsburg, arcyksiężniczka austriacka, księżniczka Śląska Cieszyńskiego (ur. 1849)
19 czerwca
Maksymilian I, cesarz Meksyku (ur. 1832)
Miguel Miramón, meksykański prezydent (ur. 1832)
31 lipca – Alfonsa Maria Eppinger, francuska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1814)
25 sierpnia – Michael Faraday, brytyjski naukowiec, chemik i fizyk (ur. 1791)
4 października – Franciszek Ksawery Seelos, niemiecki redemptorysta, błogosławiony katolicki (ur. 1819)
6 października – Rafał Credo, polski malarz, franciszkanin (ur. 1830)
23 października – Franz Bopp, niemiecki językoznawca (ur. 1791)
31 października – William Parsons, irlandzki astronom, konstruktor teleskopów, odkrywca wielu galaktyk (ur. 1800)
26 listopada – Hermann Adam von Kamp, niemiecki pisarz, nauczyciel i historyk (ur. 1796)
13 grudnia – Artur Grottger, polski malarz (ur. 1837)
Święta ruchome
Tłusty czwartek: 28 lutego
Ostatki: 5 marca
Popielec: 6 marca
Niedziela Palmowa: 14 kwietnia
Wielki Czwartek: 18 kwietnia
Wielki Piątek: 19 kwietnia
Wielka Sobota: 20 kwietnia
Wielkanoc: 21 kwietnia
Poniedziałek Wielkanocny: 22 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 30 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 9 czerwca
Boże Ciało: 20 czerwca
Zobacz też
1867 w literaturze
1867 w muzyce
1867 w sztuce