Wydarzenia w Polsce
5 stycznia – Rosjanie wprowadzili obowiązek nauki języka rosyjskiego we wszystkich gimnazjach Królestwa Polskiego.
14 maja – Louis Diebel objął stanowisko pierwszego nadburmistrza Katowic.
Czerwiec – mieszkańcy Krakowa usłyszeli o wojnie prusko-austriackiej, co nie wywołało dużych emocji, mimo zbliżania się Prusaków.
13 lipca – w Olsztynie rozpoczęła się epidemia cholery.
13 września – Józef Dietl został prezydentem Krakowa.
22 października – zakończyła się czteromiesięczna epidemia cholery w Poznaniu, która zabiła 1344 osoby.
21 listopada – car Aleksander II wydał dekret o likwidacji Twierdzy Zamość.
1 grudnia – uruchomiono dwutorową linię kolejową Siedlce – Łuków (długość 27,75 km), a także otwarto dworzec kolejowy w Łukowie.
11 grudnia – w Warszawie zainaugurowano pierwszą linię tramwaju konnego.
W Królestwie Kongresowym dopuszczono Żydów do służby publicznej.
Wydarzenia na świecie
11 stycznia – podczas sztormu w Zatoki Biskajskiej zatonął brytyjski statek pasażerski SS „London”; zginęło 220 z 239 osób na pokładzie.
14 stycznia – wybuchła wojna Chile i Peru z Hiszpanią.
5 marca:
- oddano do użytku budynek parlamentu w Oslo.
- biskupstwo Buenos Aires zostało podniesione do rangi archidiecezji.
21 marca – w wiedeńskim Carlstheater miała miejsce premiera operetki „Lekka kawaleria” Franza von Suppégo.
23 marca – zorganizowano pierwsze lekkoatletyczne mistrzostwa Wielkiej Brytanii (6 konkurencji biegowych oraz 5 technicznych). Bieg na 100 jardów wygrał Colmore (10,5 s).
28 marca – dekretem cesarza Franciszka Józefa Jablonec nad Nysą uzyskał prawa miejskie.
31 marca – wojna Chile i Peru z Hiszpanią: flota hiszpańska ostrzelała chilijski port Valparaíso.
1 kwietnia – powstała Akademia Rumuńska w Bukareszcie.
10 kwietnia:
- cesarz Meksyku Maksymilian I ustanowił Order Świętego Karola.
- założono Amerykańskie Towarzystwo Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt (ASPCA).
2 maja – wojna Chile i Peru z Hiszpanią: wojska peruwiańskie odniosły zwycięstwo nad flotą hiszpańską blokującą port Callao.
7 maja – student Ferdinand Cohen-Blind próbował w Berlinie dokonać zamachu na premiera Prus Ottona von Bismarcka.
16 maja:
- brytyjski astronom Norman Robert Pogson odkrył planetoidę (87) Sylvia.
- Amerykanin Charles Elmer Hires opracował recepturę tzw. piwa korzennego.
24 maja – w ramach wojny paragwajskiej, wojska koalicji antyparagwajskiej zwyciężyły w bitwie pod Tuyuti.
30 maja – w Pradze odbyła się premiera opery „Sprzedana narzeczona” Bedřicha Smetany.
1 czerwca – Julius van Zuylen van Nijevelt został premierem Holandii.
2 czerwca – Fenianie pokonali wojska brytyjskie w bitwie pod Ridgeway w Ontario.
6 czerwca – według obliczeń, Pluton osiągnął aphelium swojej orbity; następne takie zdarzenie przewidywane jest na sierpień 2113 roku.
8 czerwca – w Ottawie rozpoczęły się pierwsze obrady Parlamentu Kanady.
15 czerwca – niemiecki astronom Christian Peters odkrył planetoidę (88) Thisbe.
16 czerwca – rozpoczęła się wojna prusko-austriacka, znana też jako druga wojna zjednoczeniowa lub wojna siedmiotygodniowa.
20 czerwca – w ramach wojny prusko-austriackiej, Włochy, wywiązując się z sojuszu z Prusami, wypowiedziały wojnę Austrii.
24 czerwca:
- na Syberii wybuchło powstanie zabajkalskie polskich zesłańców.
- w wojnie prusko-austriackiej, wojska austriackie odniosły zwycięstwo nad armią włoską sprzymierzoną z Prusami w bitwie pod Custozą.
26 czerwca – w wojnie prusko-austriackiej wojska pruskie zwyciężyły w bitwie pod Podolem.
27 czerwca – w wojnie prusko-austriackiej miały miejsce bitwy: pod Náchodem, pod Trutnovem i pod Langesalza.
28 czerwca – w wojnie prusko-austriackiej wojska pruskie zwyciężyły w bitwach pod Mnichovym Hradištěm, Burkatowem i Czeską Skalicą.
29 czerwca – uchwalono pierwszą konstytucję Rumunii.
3 lipca – w wojnie prusko-austriackiej, Austriacy ponieśli klęskę w bitwie pod Sadową.
4 lipca – w kampanii pruskiej nad Menem, wojska pruskie zwyciężyły nad bawarskimi w bitwie pod Dermbach.
13 lipca – w kampanii pruskiej nad Menem stoczono bitwę pod Frohnhofen.
20 lipca – w wojnie siedmiotygodniowej floty Włoch i Austrii stoczyły bitwę pod Lissą.
21 lipca – w wojnie wyzwoleńczej, wojska włoskie zwyciężyły nad austriackimi w bitwie pod Bezzeccą.
27 lipca – zakończono układanie transatlantyckiego kabla telegraficznego.
6 sierpnia – Édouard Stephan odkrył planetoidę Julia.
23 sierpnia – zawarto pokój w Pradze, kończący wojnę prusko-austriacką.
22 września – w wojnie paragwajskiej, w bitwie pod Curupayty wojska paragwajskie, dowodzone przez dyktatora Francisca Lópeza, rozgromiły siły trójprzymierza (Argentyna, Brazylia, Urugwaj).
1 października – niemiecki astronom Karl Luther odkrył planetoidę podwójną Antiope.
3 października – w Wiedniu podpisano traktat pokojowy kończący wojnę austriacko-włoską, na mocy którego Włochy odzyskały Wenecję.
20 listopada – James Haven i Charles Hittrick z Cincinnati (Ohio, USA) opatentowali jojo.
27 listopada – władze carskie straciły w Irkucku przywódców powstania zabajkalskiego.
21 grudnia – w wojnie Czerwonej Chmury, Indianie zastawili pułapkę i wymordowali 163 żołnierzy oddziału Williama J. Fettermanna z Fortu Phil Kearny w Wyoming.
Założenie przez Henry’ego Bergha organizacji ASPCA.
Urodzili się
9 stycznia – Antoni Kostanecki, profesor ekonomii i rektor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1941)
3 lutego – Charlotta Ludorf, mazurska śpiewaczka ludowa (zm. 1961)
4 lutego – Władysław Podkowiński, polski malarz i ilustrator, prekursor polskiego impresjonizmu (zm. 1895)
5 lutego – Ignacy Chrzanowski, polski historyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1940)
2 marca – Stanisław Witkowski, polski filolog klasyczny (zm. 1950)
4 marca – Jan Zagleniczny, polski przemysłowiec i polityk (zm. 1931)
8 marca – Maria Adolfina Dierk, holenderska misjonarka, męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
18 marca – Karol Adamiecki, polski teoretyk zarządzania (zm. 1933)
21 marca – Tomasz Sitjar Fortiá, hiszpański jezuita, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
1 kwietnia:
- Ferruccio Busoni, włoski pianista, kompozytor, dyrygent, pedagog (zm. 1924)
- (lub 2 kwietnia) Franciszek Hodur, organizator i pierwszy biskup Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego (zm. 1953)
9 kwietnia – Maria Anna Moreau, francuska misjonarka, męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
10 kwietnia – Konstancja Bednarzewska, polska aktorka (zm. 1940)
11 kwietnia – Maria Lucyga, polska działaczka narodowa, sanitariuszka (zm. 1948)
12 kwietnia – Konstantyn Carbonell Sempere, hiszpański jezuita, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
20 kwietnia – Helena Skłodowska-Szalay, polska nauczycielka, wizytatorka, działaczka oświatowa, polityk (zm. 1961)
23 kwietnia – Henryk Dembiński, polski ziemianin, polityk (zm. 1915)
28 kwietnia – Maria Hermina Grivot, francuska misjonarka, męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
12 maja – Leopold Mandić, kapucyn, święty katolicki (zm. 1942)
13 maja – Wiktoria Quintana Argos, hiszpańska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
17 maja:
- Julian Marchlewski, polski i radziecki działacz komunistyczny (zm. 1925)
- Erik Satie, francuski kompozytor (zm. 1925)
19 maja – Tadeusz Rozwadowski, generał broni Wojska Polskiego (zm. 1928)
29 maja – Karol Liviero, włoski biskup katolicki, błogosławiony (zm. 1932)
13 czerwca – Aby Warburg, niemiecki historyk sztuki (zm. 1929)
26 czerwca – George Herbert, 5. hrabia Carnarvon, brytyjski arystokrata i archeolog (zm. 1923)
14 lipca – Alfred Biedermann, polski fabrykant, prezydent Łodzi (zm. 1936)
20 lipca – Ignacy Kłopotowski, polski ksiądz, założyciel loretanek, błogosławiony katolicki (zm. 1931)
23 lipca – Mateusz Correa Megallanes, meksykański duchowny katolicki, męczennik, święty (zm. 1927)
28 lipca – Ludwik Mieczkowski, polski aptekarz, polityk, samorządowiec, burmistrz Ostrowi Mazowieckiej (zm. 1932)
18 sierpnia – Karl Vilhelm Zetterstéen, szwedzki profesor orientalistyki, językoznawca i tłumacz (zm. 1953)
28 sierpnia – Józef Nieborowski, polski duchowny rzymskokatolicki, misjonarz (zm. 1942)
29 sierpnia:
- Hermann Löns, niemiecki dziennikarz, pisarz i poeta (zm. 1914)
- Kornel Stodola, słowacki taternik i narciarz (zm. 1946)
2 września – Hiram Johnson, amerykański polityk, senator ze stanu Kalifornia (zm. 1945)
6 września – Feliks Chwalibóg, polski literat, filozof, publicysta, aforysta (zm. 1930)
21 września – Herbert George Wells, brytyjski pisarz science fiction (zm. 1946)
23 września – Maria Grazia Tarallo, włoska zakonnica, stygmatyczka, błogosławiona katolicka (zm. 1912)
27 września – Eurozja Fabris Barban, włoska tercjarka franciszkańska, błogosławiona katolicka (zm. 1932)
28 września – Zofia Czaplińska, polska aktorka i tancerka (zm. 1940)
23 października – Aurelia Arambarri Fuente, hiszpańska zakonnica, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
26 października – Ignacy Daszyński, polski polityk socjalistyczny (zm. 1936)
29 października – Carl Gustav Witt, niemiecki astronom (zm. 1946)
2 listopada – Bronisław Piłsudski, polski zesłaniec, etnograf, zajmujący się ludami i kulturami Dalekiego Wschodu (zm. 1918)
12 listopada – Sun Jat-sen (chin. upr. 孙中山), chiński polityk, twórca Kuomintangu (zm. 1925)
20 listopada – Józef Izabel Flores Varela, meksykański duchowny katolicki, męczennik, święty (zm. 1927)
29 listopada – Józef Pankiewicz, polski malarz, grafik, pedagog (zm. 1940)
15 grudnia – Marko Radulović, czarnogórski polityk, premier Czarnogóry (zm. ?)
16 grudnia:
- Narcyz Basté Basté, hiszpański jezuita, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- Wassily Kandinsky (ros. Василий Васильевич Кандинский), rosyjski malarz i grafik (zm. 1944)
19 grudnia – Edmund Biernacki, polski lekarz, patolog i neurolog, filozof medycyny (zm. 1911)
20 grudnia:
- Juliusz Álvarez Mendoza, meksykański duchowny katolicki, męczennik, święty (zm. 1927)
- Jan Ewangelista Mocko, polski duchowny katolicki, wieloletni proboszcz i burmistrz w Skoczowie (zm. 1935)
25 grudnia – Friedrich Ackermann, niemiecki samorządowiec, nadburmistrz Szczecina (zm. 1931)
28 grudnia – Szymon Askenazy, polski historyk (zm. 1935)
data dzienna nieznana:
Antonina Leśniewska, polska farmaceutka (zm. 1937)
Zmarli
23 stycznia – Peter Joseph Lenné, pruski ogrodnik i architekt krajobrazu (ur. 1789)
17 lutego
- Philipp Franz Balthasar von Siebold, niemiecki lekarz i botanik (ur. 1796)
- Piotr Yu Chŏng-nyul (ko. 유정률 베드로), koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1836)
20 lutego – Antoni Żelazny, proboszcz jarosławski (ur. 1810)
7 marca:
- Szymon Berneux, francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1814)
- Justyn Ranfer de Bretenieres, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1838)
- Henryk Dorie, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1839)
- Bernard Ludwik Beaulieu, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1840)
- Jan Chrzciciel Nam Chong-sam, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1812)
9 marca:
- Jan Chrzciciel Chŏn Chang-un, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1811)
- Piotr Ch’oe Hyŏng, koreański męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1813)
10 marca – Icchak Meir Alter (jid. יצחק מאיר אלטער), polski rabin, założyciel i pierwszy cadyk chasydzkiej dynastii Ger (ur. 1798)
11 marca:
- Marek Chŏng Ŭi-bae, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1794)
- Aleksy U Se-yŏng, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1845)
24 marca – Maria Amelia Burbon, królowa Francuzów, żona Ludwika Filipa I (ur. 1782)
30 marca:
- Antoni Daveluy, francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1818)
- Marcin Huin, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1836)
- Piotr Aumaitre, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1837)
- Józef Chang Chu-gi, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1802)
- Łukasz Hwang Sŏk-tu, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1813)
11 kwietnia – Władysław Oleszczyński, polski rzeźbiarz, medalier i grafik (ur. 1807)
18 kwietnia – Łukasz Passi, włoski ksiądz, błogosławiony katolicki (ur. 1789)
25 kwietnia – Józef Bonawentura Załuski, polski generał walczący w czasie powstania listopadowego (ur. 1787)
18 maja – Tomasz Son Cha-sŏn, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1839)
31 maja – Marian z Roccacasale, włoski franciszkanin, błogosławiony katolicki (ur. 1778)
11 czerwca – Theodor Kotschy, austriacki botanik i podróżnik (ur. 1813)
15 czerwca – Zygmunt Jordan, generał wojsk polskich w czasie powstania styczniowego (ur. 1824)
16 czerwca – brytyjski podpułkownik polskiego pochodzenia, uczestnik wojny amerykańsko-brytyjskiej w 1812 (ur. 1793)
21 czerwca – Piotr Szembek, hrabia, właściciel dóbr Siemianice, generał dywizji wojsk polskich w 1831 (ur. 1788)
20 lipca – Georg Friedrich Bernhard Riemann, niemiecki fizyk i matematyk (ur. 1826)
1 sierpnia – John Ross (Kooweskoowe), wódz Irokezów (ur. 1790)
14 sierpnia – Karol Kuzmány, słowacki duchowny ewangelicki, działacz narodowy, pisarz i publicysta (ur. 1806)
20 sierpnia – Maria De Mattias, włoska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Adoratorek Krwi Chrystusa, święta katolicka (ur. 1805)
2 września – Stefan Catargiu, kajmakam Mołdawii (ur. 1789)
6 września – Francis Baring, 1. baron Northbrook, brytyjski polityk, członek stronnictwa wigów (ur. 1796)
17 września – Franciszek Maria z Camporosso, włoski kapucyn (brat zakonny), święty katolicki (ur. 1804)
18 października – Philipp Franz Balthasar von Siebold, niemiecki lekarz, botanik, zoolog, badacz fauny i flory Japonii (ur. 1796)
23 listopada – Paul Gavarni, francuski rysownik i karykaturzysta (ur. 1804)
1 grudnia – George Everest, walijski pułkownik, geograf oraz główny geodeta Indii (ur. 1790)
13 grudnia:
- Bartłomiej Chŏng Mun-ho, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1801)
- Piotr Cho Hwa-sŏ, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1815)
- Piotr Son Sŏn-ji, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1820)
- Piotr Yi Myŏng-sŏ, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1821)
- Piotr Chŏng Wŏn-ji, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1845)
23 grudnia – Józef Cho Yun-ho, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1848)
Święta ruchome
Tłusty czwartek: 8 lutego
Ostatki: 13 lutego
Popielec: 14 lutego
Niedziela Palmowa: 25 marca
Wielki Czwartek: 29 marca
Wielki Piątek: 30 marca
Wielka Sobota: 31 marca
Wielkanoc: 1 kwietnia
Poniedziałek Wielkanocny: 2 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 10 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 20 maja
Boże Ciało: 31 maja
Zobacz też
1866 w literaturze
1866 w muzyce
1866 w sztuce
