Wydarzenia w Polsce
7 marca – w Teatrze Skarbkowskim we Lwowie miała miejsce premiera tragedii Balladyna autorstwa Juliusza Słowackiego.
5 kwietnia – w Krakowie zadebiutowało pierwsze wydanie czasopisma Przegląd Lekarski.
20 maja – powstało Muzeum Narodowe w Warszawie.
15 czerwca – ukraiński rewolucjonista Andrij Potebnia przeprowadził zamach na namiestnika Królestwa Polskiego Aleksandra Lüdersa w Ogrodzie Saskim w Warszawie, raniąc go ciężko.
3 lipca – nieudana próba zamachu na wielkiego księcia Konstantego.
5 sierpnia – na świat przyszedł Czcigodny Sługa Boży o. Melchior Fordon.
14 sierpnia – na skutek denuncjacji przez Polaka Alfa Wrześniowskiego aresztowano Jarosława Dąbrowskiego, jednego z liderów Stronnictwa Czerwonych, który przygotowywał plan powstania antyrosyjskiego.
25 listopada – rektor Józef Mianowski wygłosił mowę inauguracyjną w nowo utworzonej Szkole Głównej.
4 grudnia – uruchomiono połączenie kolejowe między Prusami a Rosją z Bydgoszczy do Łowicza. Otwarto przejście graniczne Otłoczyn – Aleksandrowo (obecnie Aleksandrów Kujawski). Nowy szlak handlowy nazwano Drogą Żelazną Warszawsko-Bydgoską.
15 grudnia – otwarto Kolej Warszawsko-Petersburską.
16 grudnia – zainaugurowano szerokotorową (prześwit: 1524 mm), dwutorową linię kolejową Zielonka-Kuźnica Białostocka o długości 220 km.
Otwarto synagogę postępową, tzw. Tempel, przy ul. Miodowej w Krakowie. Nabożeństwom przewodzili kaznodzieje o wykształceniu akademickim, przemawiający w języku polskim lub niemieckim.
Wydarzenia na świecie
Styczeń – Austria wprowadza Powszechny Niemiecki Kodeks Handlowy.
24 stycznia – Bukareszt zostaje ogłoszony stolicą Rumunii.
31 stycznia – amerykański astronom Alvan Graham Clark odkrył białego karła Syriusza B, towarzysza najjaśniejszej gwiazdy na ziemskim niebie, Syriusza.
5 lutego – Mołdawia i Wołoszczyzna formalnie połączone, tworzą Rumunię.
6 lutego – w trakcie wojny secesyjnej: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie o Fort Henry.
16 lutego – w ramach wojny secesyjnej: wojska Unii odnoszą zwycięstwo w bitwie o Fort Donelson.
21 lutego – w trakcie wojny secesyjnej: konfederaci odnoszą zwycięstwo w bitwie pod Valverde.
22 lutego – wchodzi w życie konstytucja Skonfederowanych Stanów Ameryki, a Jefferson Davis zostaje zaprzysiężony jako prezydent tego państwa.
6 marca:
wojna secesyjna: rozpoczyna się bitwa pod Pea Ridge.
spłonął zamek Alcázar w hiszpańskiej Segowii.
8 marca:
wojna secesyjna: rozpoczyna się bitwa w zatoce Hampton Roads, gdzie po raz pierwszy w historii doszło do starcia okrętów pancernych.
wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie pod Pea Ridge.
8-9 marca – wojna secesyjna: taktyczne zwycięstwo konfederatów w bitwie w zatoce Hampton Roads.
17 marca – otwarto pierwszą w Finlandii linię kolejową Helsinki-Hämeenlinna.
26–28 marca – wojna secesyjna: wojska Unii wygrywają bitwę pod Glorieta Pass.
5 kwietnia – w trakcie wojny secesyjnej: wojska Unii rozpoczynają oblężenie Yorktown.
6-7 kwietnia – wojna secesyjna: bitwa pod Shiloh, zakończona zwycięstwem Unii.
7 kwietnia – amerykański astronom Horace Parnell Tuttle odkrywa planetoidę (73) Klytia.
12 kwietnia – w Georgii konfederaci odnoszą sukces w pościgu za lokomotywą skradzioną przez unijnych dywersantów.
20 kwietnia – Ludwik Pasteur i Claude Bernard przeprowadzają pierwszy udany test pasteryzacji.
27 kwietnia – w trakcie wojny secesyjnej: okręty Unii wkraczają przez deltę Missisipi do Nowego Orleanu.
29 kwietnia – wojna secesyjna: rozpoczyna się bitwa pod Corinth.
4 maja – wojna secesyjna: bitwa pod Yorktown kończy się bez rozstrzygnięcia.
5 maja:
francuska interwencja w Meksyku: wojska meksykańskie pokonują francuski korpus ekspedycyjny w bitwie o Pueblę.
wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa o Williamsburg.
7 maja – wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa pod Eltham’s Landing.
8 maja – wojna secesyjna: konfederaci odnoszą zwycięstwo w bitwie pod McDowell.
11 maja – wojna secesyjna: okręt pancerny konfederatów CSS „Virginia” został samozatopiony.
15 maja – wojna secesyjna: konfederaci odnoszą zwycięstwo w bitwie pod Drewry’s Bluff.
20 maja – w trakcie wojny secesyjnej: Kongres Unii przyjmuje ustawę o osadnictwie (Homestead Act), mającą na celu przyciągnięcie ochotników do walki po stronie Unii.
23 maja – wojna secesyjna: konfederaci odnoszą zwycięstwo w bitwie pod Front Royal.
24 maja – powstaje masońska Wielka Loża Chile.
27 maja – wojna secesyjna: wojska Unii odnoszą zwycięstwo w bitwie pod Hanover Court House.
31 maja–1 czerwca – wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa pod Seven Pines (bitwa pod Fair Oaks).
5 czerwca – Wietnam i Francja podpisują traktat w Sajgonie, przyznający stronie francuskiej 3 prowincje w Kochinchinie.
6 czerwca – wojna secesyjna: flota Unii zwycięża w bitwie pod Memphis.
7-8 czerwca – wojna secesyjna: I bitwa pod Chattanoogą, zakończona zwycięstwem Unii.
8 czerwca – Pius IX kanonizuje japońskich męczenników, zamordowanych 5 lutego 1597 w Nagasaki.
9 czerwca – wojna secesyjna: konfederaci odnoszą zwycięstwo w bitwie pod Port Republic.
17 czerwca – wojna secesyjna: rozpoczyna się bitwa pod Middleburgiem w Wirginii.
19 czerwca – w Genewie na ulice wyjeżdża pierwszy tramwaj konny.
20 czerwca – w zamachu ginie premier Rumunii Barbu Catargiu.
25 czerwca – wojna secesyjna: rozpoczyna się bitwa siedmiodniowa.
1 lipca – wojna secesyjna: kończy się bitwa siedmiodniowa.
16 lipca – odkryto kometę Swifta-Tuttle’a.
5 sierpnia – na świat przyszedł Czcigodny Sługa Boży o. Melchior Józef Fordon.
18 sierpnia – powstanie Dakotów w Minnesocie: Dakotowie pokonali amerykański oddział w bitwie przy przeprawie Redwood.
22 sierpnia – powstanie Dakotów w Minnesocie: Amerykanie odnoszą zwycięstwo w bitwie o Fort Ridgely.
24 sierpnia – Giuseppe Garibaldi rozpoczął marsz na Rzym.
28-30 sierpnia – wojna secesyjna: II bitwa nad Bull Run, zakończona zwycięstwem konfederacji.
1 września – wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa pod Chantilly.
2 września – powstanie Dakotów w Minnesocie: porażka amerykańskich wojsk w bitwie pod Birch Coulee.
14 września – „incydent w Namamugi”: napaść samurajów na grupę brytyjskich podróżnych; wydarzenie opisał James Clavell w powieści Gai-Jin.
15 września – wojna secesyjna: konfederaci wygrywają bitwę o Harpers Ferry.
17 września – wojna secesyjna: bitwa nad Antietam, kończąca się zwycięstwem Unii.
22 września – Abraham Lincoln ogłasza proklamację emancypacyjną (wejdzie w życie 1 stycznia 1863).
23 września:
król Wilhelm powołuje Ottona von Bismarcka na premiera Prus.
wojska USA odnoszą decydujące zwycięstwo w bitwie nad Wood Lake podczas walk z Dakotami.
Lew Tołstoj żeni się z Zofią Bers.
4 października – wojna secesyjna: wojska Unii odnoszą zwycięstwo w II bitwie pod Corinth.
8 października – wojna secesyjna: bitwa pod Perryville.
21 października – niemiecki astronom Heinrich Louis d’Arrest odkrywa planetoidę (76) Freia.
5 listopada:
wojna secesyjna: Abraham Lincoln po raz drugi i ostatecznie usuwa ze stanowiska dowódcy armii unijnych George’a McClellana.
w Minnesocie ponad 300 Siuksów zostało osądzonych i skazanych na powieszenie za napady i mordowanie osadników.
7 grudnia – wojna secesyjna: wojska Unii wygrywają bitwę pod Prairie Grove.
11 grudnia – wojna secesyjna: rozpoczyna się I bitwa pod Fredericksburgiem.
12 grudnia – wojna secesyjna: na rzece Yazoo zatonęła na minie kanonierka rzeczna USS „Cairo”, należąca do floty Unii.
15 grudnia:
uruchomienie pierwszej w Białorusi linii kolejowej, fragmentu kolei warszawsko-petersburskiej.
wojna secesyjna: konfederaci odnoszą zwycięstwo w I bitwie pod Fredericksburgiem.
26 grudnia – w Mankato (Minnesota) dokonano egzekucji 38 Santee Dakotów, skazanych na śmierć za udział w powstaniu Małej Wrony.
Japoński siogun Iemochi Tokugawa wysyła pierwszych dyplomatów (pełnomocnych ministrów) do państw europejskich, nie tworząc jednak żadnej ambasady.
Pierwsze demokratyczne wybory do zgromadzeń okręgowych (Grenlandia).
Szwajcarski zegarmistrz, Adolphe Nicole, skonstruował stoper.
Urodzili się
2 stycznia – Michał Doliwo-Dobrowolski, rosyjski elektrotechnik, elektryk i wynalazca pochodzenia polskiego (zm. 1919)
8 stycznia – Stefan Łaszewski, polski prawnik, sędzia, działacz niepodległościowy, polityk, wojewoda pomorski (zm. 1924)
10 stycznia – Reed Smoot, amerykański polityk, senator ze stanu Utah (zm. 1941)
16 stycznia – Marceli Gosławski, polski generał brygady (zm. 1934)
23 stycznia:
David Hilbert, niemiecki matematyk (zm. 1943)
Ovington Eugene Weller, amerykański polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1947)
26 stycznia – Anna Simon, niemiecka polityk (zm. po 1924)
3 lutego – Józef Londzin, polski duchowny katolicki, działacz narodowy, historyk, bibliograf, polityk, senator RP (zm. 1929)
5 lutego – Aleksander Kakowski, kardynał, arcybiskup metropolita warszawski, członek Rady Regencyjnej (zm. 1938)
14 lutego – Agnes Pockels, niemiecka fizykochemik-samouk (zm. 1935)
25 lutego – Stanisław Głąbiński, polski prawnik, polityk i publicysta (zm. 1941)
5 marca – Siegbert Tarrasch, niemiecki szachista (zm. 1934)
6 marca – Andreas Thiel, niemiecki duchowny katolicki, biskup warmiński (zm. 1908)
12 marca:
Franciszek Blechert, generał major (zm. 1921)
Wilhelm Forsberg, szwedzki żeglarz, olimpijczyk (zm. 1939)
17 marca – Silvio Gesell, niemiecki ekonomista, teoretyk „Naturalnego Porządku Ekonomicznego” (zm. 1930)
23 marca – Bolesław Markowski, polski prawnik, ekonomista, polityk (zm. 1936)
28 marca – Aristide Briand, francuski polityk, wielokrotny premier Francji (zm. 1932)
29 marca – Viktor Greschik, spiskoniemiecki botanik i historyk (zm. 1946)
30 marca – Joanna María Condesa Lluch, hiszpańska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1916)
31 marca – Claude Swanson, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Wirginia (zm. 1939)
5 kwietnia – Ignacy Wróbel, polski urzędnik kolejowy, polityk (zm. 1941)
11 kwietnia:
William Wallace Campbell, amerykański astronom (zm. 1938)
Aleksander Miller, rosyjski polityk, prezydent Warszawy (zm. 1923)
28 kwietnia – William Norton, walijski rugbysta (zm. 1898)
15 maja – Arthur Schnitzler, austriacki prozaik, dramaturg i lekarz (zm. 1931)
16 maja – Helena Janina Pajzderska, polska pisarka, poetka, tłumaczka (zm. 1927)
17 maja – Agnes Sorma, niemiecka aktorka (zm. 1927)
27 maja – Feliksa Kozłowska, założycielka mariawityzmu (zm. 1921)
28 maja
Edward Treacher Collins, angielski chirurg i okulista (zm. 1932)
Henry Slocum, amerykański tenisista, zwycięzca mistrzostw USA (zm. 1949)
25 czerwca – Władysław Sujkowski, inżynier technolog, oficer Legionów Polskich i Wojska Polskiego, przywódca Republiki Sławkowskiej (zm. 1935)
1 lipca – Ernest Greene, irlandzki rugbysta (zm. 1937)
3 lipca – Bolesława Lament, polska zakonnica, założycielka Misjonarek Świętej Rodziny, błogosławiona katolicka (zm. 1946)
5 lipca – Jakub Gąsienica Wawrytko, przewodnik tatrzański i ratownik górski (zm. 1950)
30 lipca – William Tatham, angielski rugbysta (zm. 1938)
31 lipca – Alan Rotherham, angielski rugbysta (zm. 1898)
7 sierpnia – Aleksander Orłowski, polski muzyk, działacz plebiscytowy (zm. 1932)
22 sierpnia – Claude Debussy, francuski pianista i kompozytor (zm. 1918)
23 sierpnia – Jan Kotrč, czeski szachista, kompozytor szachowy i publicysta (zm. 1943)
24 sierpnia – Zonia Baber, amerykańska geografka i geolożka (zm. 1956)
29 sierpnia – Andrew Fisher, australijski polityk, premier Australii (zm. 1928)
14 września – Wilfred Bolton, angielski rugbysta (zm. 1930)
16 września – James Veitch, szkocki rugbysta (zm. 1917)
18 września – Maria Teresa, arcyksiężniczka austriacka, księżniczka toskańska (zm. 1933)
19 września – Adeline De Walt Reynolds, amerykańska aktorka (zm. 1961)
21 września – Eduard Sochor, czeski inżynier architekt (zm. 1947)
29 września – Salwator Damian Enguix Garés, hiszpański działacz Akcji Katolickiej, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
3 października:
David McFarlan, szkocki rugbysta (zm. 1940)
Ludwik Tunkel, śląski duchowny katolicki, działacz społeczny (zm. 1941)
4 października – Johanna van Gogh-Bonger, holenderska nauczycielka, pamiętnikarka (zm. 1925)
9 października – John Tod, szkocki rugbysta (zm. 1935)
12 października:
Theodor Boveri, niemiecki biolog (zm. 1915)
Salwator Estrugo Solves, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
Anatol Nowak, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy krakowski i biskup przemyski (zm. 1933)
13 października – Mary Kingsley, angielska pisarka (zm. 1900)
19 października – August Marie Louis Lumière, francuski wynalazca, jeden z pionierów kinematografii (zm. 1954)
12 listopada – Maria Dominika Mantovani, włoska zakonnica, współzałożycielka Małych Sióstr Świętej Rodziny, błogosławiona katolicka (zm. 1934)
22 listopada – Charles Sample, angielski rugbysta (zm. 1938)
25 listopada – Ethelbert Nevin, amerykański pianista i kompozytor (zm. 1901)
28 listopada – Maria Antonina, infantka portugalska, księżna Parmy (zm. 1959)
1 grudnia – Ludomir Janowski, polski malarz portrecista (zm. 1939)
24 grudnia – Alma del Banco, niemiecka malarka i graficzka (zm. 1943)
28 grudnia – Maurycy Pius Rudzki, polski astronom, geofizyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1916)
data dzienna nieznana:
Edmund Cięglewicz, krakowski dziennikarz, tłumacz autorów starożytnych (zm. 1928)
Shun’ichi Shimamura, japoński lekarz (zm. 1923)
Tomasz Nocznicki (ur. 20 lub 28 grudnia), działacz ruchu ludowego, współzałożyciel „Zarania”, minister, poseł i senator (zm. 1944)
Zmarli
6 stycznia – Hiacynt Łobarzewski, polski botanik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, badacz flory Karpat (ur. 1814)
9 stycznia – Paulina Jaricot, francuska Czcigodna Służebnica Boża, założycielka Żywego Różanca, tercjarka dominikańska (ur. 1799)
10 stycznia – Samuel Colt, amerykański wynalazca i konstruktor broni palnej (ur. 1814)
18 stycznia – John Tyler, dziesiąty prezydent USA (ur. 1790)
27 stycznia – Paweł Józef Nardini, niemiecki ksiądz, błogosławiony katolicki (ur. 1821)
3 lutego – Jean-Baptiste Biot, francuski fizyk, matematyk, geodeta i astronom (ur. 1774)
18 lutego
Jan Zhang Tianshen, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1805)
Marcin Wu Xuesheng, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1817)
Jan Chen Xianheng, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1820)
Jan Neel, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1832)
19 lutego – Łucja Yi Zhenmei, chińska męczennica, święta katolicka (ur. 1815)
27 lutego – Gabriel Possenti, włoski pasjonista, święty katolicki (ur. 1838)
3 marca – Adam Jasiński, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (ur. 1812)
22 maja – Wawrzyniec Ngôn, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1840)
25 maja – Johann Nepomuk Nestroy, austriacki aktor, pisarz i śpiewak operowy (ur. 1801)
1 czerwca – Józef Túc, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1843)
2 czerwca – Dominik Ninh, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1835 lub 1841)
3 czerwca – Paweł Vũ Văn Dương, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1792)
5 czerwca
Dominik Toại, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. 1811 lub 1812)
Dominik Huyện, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1817)
6 czerwca
Piotr Đinh Văn Dũng, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1800)
Piotr Đinh Văn Thuần, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1802)
Wincenty Dương, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1821)
7 czerwca – Józef Trần Văn Tuấn, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1824)
16 czerwca
Dominik Nguyên, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1802)
Dominik Nhi, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1812)
Andrzej Tường, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1812)
Wincenty Tường, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1814)
Dominik Nguyễn Đức Mạo, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1818)
17 czerwca – Piotr Đa, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1802)
20 czerwca – Wincenty Darowski, polski działacz polityczny i gospodarczy
13 sierpnia – Benild Romançon, francuski lasalianin, święty katolicki (ur. 1805)
22 września – Frederick Townsend Ward, amerykański żołnierz, awanturnik (ur. 1831)
24 września – Antoni Marcin Slomšek, słoweński biskup, błogosławiony katolicki (ur. 1800)
13 listopada – Ludwig Uhland, niemiecki pisarz, literaturoznawca, prawnik i polityk (ur. 1787)
Święta ruchome
Tłusty czwartek: 27 lutego
Ostatki: 4 marca
Popielec: 5 marca
Niedziela Palmowa: 13 kwietnia
Wielki Czwartek: 17 kwietnia
Wielki Piątek: 18 kwietnia
Wielka Sobota: 19 kwietnia
Wielkanoc: 20 kwietnia
Poniedziałek Wielkanocny: 21 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 29 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 8 czerwca
Boże Ciało: 19 czerwca
Zobacz też
1862 w literaturze
1862 w muzyce
1862 w sztuce