1851

Wydarzenia w Polsce

27 lipca – z Bydgoszczy odjechał pierwszy pociąg.

25 sierpnia – rozpoczęło działalność Zakład Karny w Raciborzu.

Zniesiono granicę celną między Królestwem Polskim a Rosją.

Utworzono Towarzystwo Biblioteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pruski przemysłowiec J.M. Zeitler założył w Sławkowie fabrykę drutu oraz wyrobów metalowych.

W Warszawie, przy ul. Miodowej 12 na rogu ul. Kapitulnej, Karol Wedel otworzył własny sklep oraz pierwszą w Polsce fabrykę czekolady pod nazwą: Parowa Fabryka Czekolady p.f. „C. E. Wedel”, obecnie znana jako E. Wedel.

Wydarzenia na świecie

1 stycznia – Gwardia Palatyńska oficjalnie rozpoczęła swoją służbę.

11 stycznia – wybuchło powstanie tajpingów pod kierownictwem Hong Xiuquana.

11 marca – w Teatro La Fenice w Wenecji miała miejsce prapremiera opery „Rigoletto” Giuseppe Verdiego.

16 marca – zawarto konkordat pomiędzy Hiszpanią a Państwem Kościelnym.

2 kwietnia – na króla Tajlandii został koronowany Mongkut.

10 kwietnia – Léon Faucher został premierem Francji.

20 kwietnia – José Rufino Echenique objął urząd prezydenta Peru.

1 maja – w Kryształowym Pałacu w Londynie rozpoczęła się pierwsza Wystawa Światowa.

6 maja – amerykański wynalazca John Gorrie opatentował maszynę do produkcji sztucznego lodu.

19 maja – brytyjski astronom John Russell Hind odkrył planetoidę (14) Irene.

21 maja – w Kolumbii zniesiono niewolnictwo.

5 czerwca – w amerykańskim czasopiśmie „National Era” opublikowano pierwszy odcinek powieści „Chata wuja Toma” autorstwa Harriet Beecher Stowe.

21 czerwca – Adolf Anderssen i Lionel Kieseritzky rozegrali słynną partię szachową.

29 lipca – Annibale de Gasparis odkrył planetoidę Eunomia.

12 sierpnia – nowojorski mechanik Isaac Merritt Singer opatentował maszynę do szycia z napędem pedałowym.

21 sierpnia – w stanie Wisconsin wykonano jedyny w historii wyrok śmierci.

22 sierpnia – amerykański jacht SY America zdobył pierwsze miejsce w międzynarodowych regatach wokół wyspy Wight, co zapoczątkowało zmagania o Puchar Ameryki, najstarszą imprezę sportową, która trwa do dziś.

Sierpień – w Chinach wybuchło powstanie tajpingów.

17 września – przedstawiciele Stanów Zjednoczonych oraz plemion indiańskich podpisali traktat w Fort Laramie.

18 września – ukazało się pierwsze wydanie „The New York Daily Times”, które później przekształciło się w „The New York Times”.

22 września – założono fort Des Moines w stanie Iowa.

18 października – w Londynie zadebiutowała powieść „Moby Dick” Hermana Melville’a.

24 października – William Lassell odkrył księżyce Urana: Ariela i Umbriela.

2 grudnia – w Francji doszło do zamachu stanu, który przeprowadził Ludwik Napoleon, aresztując republikanów, rozwiązując parlament i wprowadzając stan wyjątkowy.

24 grudnia – spłonęła Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych.

31 grudnia – cesarz Franciszek Józef I wydał patent sylwestrowy, który zastąpił konstytucję Austrii z 1849 roku. Przywrócił on absolutną władzę cesarza oraz ograniczył swobody obywatelskie, wolność słowa, stowarzyszeń i zgromadzeń, a także potwierdził uwłaszczenie chłopów.

Urodzili się

15 stycznia – Aleksander Moszkowski, niemiecko-polski pisarz i satyryk pochodzenia żydowskiego (zm. 1934)

19 stycznia – Jacobus Kapteyn, holenderski astronom (zm. 1922)

21 stycznia – Józef Allamano, włoski duchowny, Misjonarzy Matki Bożej Pocieszenia, błogosławiony katolicki (zm. 1926)

23 stycznia – Aleksander Mniszek-Tchórznicki, polski ziemianin, prawnik i sędzia (zm. 1916)

7 lutego – Robert Jackson Gamble, amerykański polityk, senator ze stanu Dakota Południowa (zm. 1924)

19 lutego – Konrad Prószyński, pisarz i wydawca (zm. 1908)

21 lutego – Thomas Sterling, amerykański polityk, senator ze stanu Dakota Południowa (zm. 1930)

24 lutego – Hermann Paasche, niemiecki ekonomista i polityk (zm. 1925)

22 marca – Józef Nascimbeni, włoski duchowny katolicki i założyciel Zgromadzenia Małych Sióstr Św. Rodziny, błogosławiony (zm. 1922)

3 kwietnia – Bolesław Czerwieński, polski poeta, dramaturg, publicysta i działacz socjalistyczny (zm. 1888)

16 kwietnia:

Stanisław Dębski, polski drukarz, wydawca i urzędnik (zm. 1917)

Clarence D. Clark, amerykański polityk, senator ze stanu Wyoming (zm. 1930)

15 maja – Herbert Lawford, brytyjski tenisista, zwycięzca Wimbledonu (zm. 1925)

20 maja:

Emil Berliner, amerykański elektrotechnik pochodzenia niemieckiego, wynalazca gramofonu (zm. 1929)

Icchok Lejb Perec (jid. ‏יצחק לײב פּרץ‎), polski i żydowski pisarz, jeden z głównych twórców literatury jidysz (zm. 1915)

21 maja – Stanisław Witkiewicz, pisarz, malarz, filozof i teoretyk sztuki (zm. 1915)

23 maja – Antoni Stolpe, polski kompozytor i pianista (zm. 1872)

13 czerwca – Paweł Jedzink, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy poznański (zm. 1918)

14 czerwca – Jerzy Józef Szembek, polski duchowny katolicki, biskup płocki, arcybiskup metropolita mohylewski i administrator apostolski diecezji mińskiej (zm. 1905)

28 czerwca – Waldemar Müller, niemiecki prawnik i burmistrz Poznania (zm. 1926)

8 lipca – Arthur Evans, brytyjski archeolog, odkrywca pałacu w Knossos (zm. 1941)

3 sierpnia – Erazm Piltz, polski publicysta i działacz polityczny, od 1918 w służbie dyplomatycznej w Jugosławii oraz w Czechosłowacji (zm. 1929)

29 sierpnia:

Karol Drymmer, polski botanik i nauczyciel (zm. 1937)

Sabina Petrilli, włoska zakonnica, założycielka Sióstr Ubogich św. Katarzyny ze Sieny, błogosławiona katolicka (zm. 1923)

12 września – Jan Chrzciciel Fouque, francuski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1926)

16 września:

Ludomił German, polski działacz społeczny, dramatopisarz, krytyk literacki oraz polityk (zm. 1920)

Emilia Pardo Bazán, hiszpańska arystokratka, pisarka, poetka, tłumaczka i feministka (zm. 1921)

28 września – August Otto, niemiecki taternik, turysta, autor przewodników oraz działacz turystyczny (zm. 1929)

2 października – Ferdinand Foch, francuski dowódca wojskowy, marszałek Francji, marszałek Polski oraz feldmarszałek Wielkiej Brytanii (zm. 1929)

3 października – Witold Urbański, polski malarz i pedagog (zm. 1907)

9 października – Franciszek Kamieński, polski botanik, odkrywca zjawiska mykoryzy (zm. 1912)

20 października – August Schneider, niemiecki prawnik, burmistrz Katowic (zm. 1929)

31 października – Luiza Bernadotte, księżniczka szwedzka i norweska, królowa Danii (zm. 1926)

10 listopada – Józef Maria de Yermo y Parres, meksykański duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusa i Ubogich, święty katolicki (zm. 1904)

13 listopada – Klemens Bachleda, góral i zakopiańczyk, przewodnik tatrzański, ratownik oraz członek Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (zm. 1910)

19 listopada – Wacław Nałkowski, polski geograf i publicysta (zm. 1911)

10 grudnia – Melvil Dewey, twórca klasyfikacji zbiorów bibliotecznych zwanej Klasyfikacją Dziesiętną Deweya (zm. 1931)

18 grudnia – Samuel Roth, spiskoniemiecki pedagog, geolog, speleolog i działacz turystyczny (zm. 1889)

20 grudnia – Izabela, księżna Asturii (zm. 1931)

25 grudnia – Michael Greisiger, spiskoniemiecki lekarz, badacz historii i przyrody Spiszu, znawca Tatr (zm. 1912)

data dzienna nieznana:

Awigdor Mermelstein, syjonista oraz popularyzator i nauczyciel języka nowohebrajskiego (zm. 1925)

Lajos Petrik, węgierski taternik, fotograf, chemik oraz profesor uniwersytecki (zm. 1932)

Tomasz Shen Jihe, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)

Maria Wang Li, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)

Zmarli

16 stycznia – Karl von Müffling, pruski wojskowy, uczestnik wojen napoleońskich (ur. 1775)

21 stycznia – Albert Lortzing, niemiecki kompozytor, śpiewak i aktor (ur. 1801)

27 stycznia – John James Audubon, amerykański ornitolog, przyrodnik i malarz (ur. 1785)

1 lutego – Mary Shelley, angielska poetka i pisarka okresu romantyzmu, twórczyni Frankensteina (ur. 1797)

22 marca – Göran Wahlenberg, szwedzki lekarz, botanik, geograf i geolog, badacz flory Skandynawii, Alp i Karpat (ur. 1780)

1 maja – Augustyn Schoeffler, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1822)

10 lipca – Louis Jacques Daguerre, francuski malarz i wynalazca dagerotypii (ur. 1787)

15 lipca – Anna Maria Javouhey, francuska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1779)

17 lipca – Esther Copley, angielska pisarka (ur. 1786)

2 sierpnia – Amatore Sciesa, lombardzki patriota okresu włoskich wojen o niepodległość, stracony przez Austriaków (ur. 1814)

2 września – William Nicol, szkocki fizyk i geolog (ur. 1770)

11 września – Sylvester Graham, amerykański pastor, wynalazca chleba Grahama (ur. 1794)

14 września – James Fenimore Cooper, amerykański powieściopisarz i jeden z twórców literatury amerykańskiej (ur. 1789)

23 września – Emilia Tavernier Gamelin, kanadyjska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Opatrzności z Montrealu, błogosławiona katolicka (ur. 1800)

19 października – Maria Teresa Charlotta Burbon, księżniczka francuska, później delfina Francji (ur. 1778)

28 listopada – Vincenz Priessnitz, śląski chłop i lekarz samouk, od którego nazwiska w języku polskim wywodzi się słowo prysznic (ur. 1799)

10 grudnia – Karl Drais, niemiecki wynalazca, twórca roweru, drezyny oraz maszynki do mielenia mięsa (ur. 1785)

19 grudnia – William Turner, angielski malarz (ur. 1775)

Zdarzenia astronomiczne

28 lipca – miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca, widoczne w Polsce.

Święta ruchome

Tłusty czwartek: 27 lutego

Ostatki: 4 marca

Popielec: 5 marca

Niedziela Palmowa: 13 kwietnia

Wielki Czwartek: 17 kwietnia

Wielki Piątek: 18 kwietnia

Wielka Sobota: 19 kwietnia

Wielkanoc: 20 kwietnia

Poniedziałek Wielkanocny: 21 kwietnia

Wniebowstąpienie Pańskie: 29 maja

Zesłanie Ducha Świętego: 8 czerwca

Boże Ciało: 19 czerwca.

Przypisy