Wydarzenia w Polsce
7 kwietnia – Wiosna Ludów: Jan Gajda wezwał do utworzenia Ligi Śląskiej w odezwie opublikowanej w polskojęzycznym Dzienniku Górnośląskim wydawanym w Bytomiu, aby wspierać narodowość śląską.
19 kwietnia – Ignacy Paprocki objął stanowisko prezydenta Krakowa.
W Galicji oraz w okręgu krakowskim wprowadzono stan wojenny, który w Krakowie trwał do maja 1854 roku.
Wydarzenia na świecie
Styczeń – wojska austriackie zajęły Budę oraz Peszt.
29 stycznia – miały miejsce pierwsze w historii powszechne wybory w Państwie Kościelnym.
9 lutego – Wiosna Ludów: ogłoszono powstanie Republiki Rzymskiej, która była krótkotrwałym państwem na terytorium Państwa Kościelnego.
14 lutego – w Nowym Jorku zrobiono po raz pierwszy zdjęcie amerykańskiemu prezydentowi Jamesowi Polkowi.
21 lutego – armia brytyjska zwyciężyła w bitwie pod Gujrat podczas drugiej wojny z Sikhami.
26 lutego – rozpoczęły się obrady dwuizbowego Sejmu pruskiego I kadencji.
27 lutego – powstanie węgierskie: armia węgierska poniosła klęskę w bitwie z Austriakami pod Kápolną.
3 marca – utworzono Terytorium Minnesoty.
4 marca:
Zachary Taylor został 12. prezydentem Stanów Zjednoczonych.
Cesarz Franciszek Józef I w manifestie ołomunieckim włączył Węgry do cesarstwa, rezygnując z ich niezależności.
5 marca – powstanie węgierskie: wojska węgiersko-polskie odniosły zwycięstwo nad austriackimi w bitwie pod Szolnokiem.
6 marca – wojska haitańskie zaatakowały Dominikanę.
12 marca – król Sardynii Karol Albert zerwał rozejm z Austrią.
14 marca – książę Parmy i Piacenzy Karol II, przebywający w Dreźnie, abdykował na rzecz swojego syna Karola III Dandysa.
15 marca – w Paryżu ukazało się pierwsze wydanie Trybuny Ludów, dziennika politycznego wydawanego w języku francuskim przez Adama Mickiewicza.
21 marca – wojna austriacko-piemoncka: armia Piemontu, dowodzona przez generała Wojciecha Chrzanowskiego, została pokonana w bitwie pod Mortarą przez Austriaków pod wodzą feldmarszałka Josepha Radetzky’ego.
23 marca – bitwa pod Novarą zakończyła się zwycięstwem wojsk austriackich nad piemonckimi.
28 marca – Wiosna Ludów: Parlament frankfurcki przyjął konstytucję zjednoczonych Niemiec.
29 marca – Wielka Brytania anektowała Pendżab.
1 kwietnia – Wiosna Ludów: Austriacy stłumili powstanie w Brescii.
5 kwietnia – I wojna o Szlezwik: Prusacy odnieśli zwycięstwo nad Duńczykami w bitwie pod Eckernförde.
6 kwietnia – powstanie węgierskie: wojska węgiersko-polskie wygrały bitwę pod Isaszeg.
10 kwietnia – Amerykanin Walter Hunt opatentował agrafkę.
12 kwietnia – włoski astronom Annibale de Gasparis odkrył planetoidę (10) Hygiea.
14 kwietnia – węgierski rząd oraz sejm przeniosły się do Debreczyna, ogłaszając deklarację niepodległości oraz detronizację Habsburgów.
22 kwietnia – wojna haitańsko-dominikańska: dominikańskie wojska osiągnęły zwycięstwo w bitwie pod Las Carreras.
23 kwietnia – I wojna o Szlezwik: wojska pruskie wygrały bitwę pod Koldingiem.
28 kwietnia – król Prus Fryderyk Wilhelm IV odrzucił koronę cesarską, którą zaoferował mu ogólnoniemiecki parlament frankfurcki.
3 maja – Wiosna Ludów: w Dreźnie wybuchło powstanie pod przewodnictwem Michaiła Bakunina.
7 maja – Massimo d’Azeglio objął urząd premiera Królestwa Sardynii.
9 maja – Wiosna Ludów: powstanie drezdeńskie dobiegło końca.
15 maja – wojska króla Obojga Sycylii Ferdynanda II Burbona brutalnie stłumiły republikańskie powstanie na Sycylii.
17 maja – miało miejsce wielkie pożar w mieście St. Louis w stanie Missouri.
21 maja – powstanie węgierskie: oddziały powstańcze zdobyły Budę.
31 maja – Wiosna Ludów: Parlament frankfurcki, który obradował w Stuttgarcie, został rozwiązany przez wojska wirtemberskie.
4 czerwca – I wojna o Szlezwik: nierozstrzygnięta bitwa morska pod Helgolandem między Prusakami a Duńczykami.
5 czerwca – w wyniku nowej konstytucji Dania stała się monarchią konstytucyjną.
13 czerwca – Wiosna Ludów: nieudana próba wywołania rewolucji w Paryżu.
17 czerwca – poświęcono nowy budynek kościoła św. Ludwika w Moskwie, jednej z dwóch istniejących obecnie katolickich świątyń w mieście.
2 lipca – wojska austriackie oblegały zbuntowaną Wenecję, przeprowadzając pierwszy w historii atak bombowy na włoską wyspę Murano (na rozkaz marszałka Josepha Radetzky’ego).
18 lipca – założono Uniwersytet Republiki w Montevideo, stolicy Urugwaju.
9 sierpnia – powstanie węgierskie: powstańcy ponieśli porażkę w bitwie pod Temeszwarem.
13 sierpnia – armia węgierska doznała klęski pod Vilagos, co oznaczało upadek powstania węgierskiego.
22 sierpnia – drugi w historii atak powietrzny. Wojska austriackie zbombardowały Wenecję za pomocą balonów podczas walk o niepodległość.
26 sierpnia – prezydent Haiti Faustin Soulouque ogłosił się cesarzem i przyjął tytuł Faustyn I.
3 października – na cztery dni przed swoją śmiercią Edgar Allan Poe został znaleziony na ulicy w Baltimore w stanie delirium.
30 października – w Paryżu odbył się pogrzeb Fryderyka Chopina.
10 listopada – w Paryżu ukazało się ostatnie wydanie „Trybuny Ludów”, redagowane przez Adama Mickiewicza.
16 listopada – Fiodor Dostojewski został skazany na karę śmierci.
20 listopada – otwarto Most Łańcuchowy w Budapeszcie.
2 grudnia – ustanowiono Order Franciszka Józefa.
22 grudnia – przed plutonem egzekucyjnym Fiodor Dostojewski oraz inni członkowie Koła Pietraszewskiego zostali w ostatniej chwili ułaskawieni przez cara Mikołaja I.
18 grudnia – Amerykanin William Cranch Bond wykonał pierwsze teleskopowe zdjęcie Księżyca.
28 grudnia – francuski krawiec M. Jolly-Bellin przypadkowo odkrył efekt prania „na sucho”, gdy przewrócił lampę terpentynową.
30 grudnia – w Opawie powstał Sejm Ziemi Śląskiej.
Odbyła się bitwa pod Hajfongiem, między flotyllą Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej a piratami.
Urodzili się
1 stycznia – Teresa Manganiello, włoska błogosławiona katolicka (zm. 1876)
9 stycznia – John Hartley, brytyjski tenisista, dwukrotny zwycięzca Wimbledonu (zm. 1935)
12 stycznia – Murphy J. Foster, amerykański polityk, senator ze stanu Luizjana (zm. 1921)
16 stycznia – Władysław Kluger, polski inżynier budowlany, podróżnik (zm. 1884)
18 stycznia – Aleksander Świętochowski, polski pisarz, aforysta, krytyk literacki, publicysta (zm. 1938)
22 stycznia – August Strindberg, szwedzki pisarz, malarz i fotograf (zm. 1912)
25 stycznia – Matylda Habsburg, arcyksiężniczka austriacka, księżniczka Śląska Cieszyńskiego (zm. 1867)
30 stycznia – Piotr Wawrzyniak, polski duchowny, działacz społeczny i gospodarczy w Wielkopolsce (zm. 1910)
19 lutego – Karol Gawalewicz, podporucznik weteran powstania styczniowego (zm. 1939)
3 marca – Adolf Suligowski, polski prawnik, adwokat, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy (zm. 1932)
18 marca:
Edward Grabowski, polski krytyk i historyk literatury, pedagog (zm. 1912)
Józef Wajda, polski duchowny katolicki, działacz społeczny i narodowy na Górnym Śląsku, polityk (zm. 1923)
3 kwietnia – Walter Guion, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Luizjana (zm. 1927)
6 kwietnia – John William Waterhouse, brytyjski malarz (zm. 1917)
25 kwietnia – Felix Klein, niemiecki matematyk (zm. 1925)
22 lipca – Emma Lazarus, amerykańska poetka pochodzenia żydowskiego (zm. 1887)
13 czerwca – Arseniusz z Trigolo, włoski kapucyn, błogosławiony katolicki (zm. 1909)
16 czerwca – Anna Abrahams, holenderska malarka (zm. 1930)
8 sierpnia – Roman Vetulani, polski nauczyciel gimnazjalny (zm. 1906)
11 września – Maria Serafina od Najświętszego Serca (Klotylda Micheli), włoska zakonnica, założycielka Instytutu Sióstr od Aniołów, błogosławiona katolicka (zm. 1911)
26 września – Iwan Pawłow, rosyjski fizjolog (zm. 1936)
30 września – Michał Bobrzyński, polski historyk i konserwatywny polityk (zm. 1935)
1 października – Anne Charlotte Leffler, szwedzka pisarka (zm. 1892)
6 października – Basil Zaharoff, grecki handlarz uzbrojeniem i finansista (zm. 1936)
9 października – Agnes von Krusenstjerna, szwedzka pisarka (zm. 1940)
11 października – Alfred Kowalski-Wierusz, polski malarz (zm. 1915)
27 października – Bolesław Kotula, polski zoolog i botanik (zm. 1898)
7 listopada – Józef Chełmoński, polski malarz realista (zm. 1914)
18 listopada – Edward Kołaczkowski, polski ziemianin, samorządowiec, prezydent Lublina (zm. 1933)
24 listopada:
Edward de Bondy, generał major Armii Imperium Rosyjskiego (zm. 1922)
Frances Hodgson Burnett, angielska powieściopisarka (zm. 1924)
29 listopada – John Ambrose Fleming, wynalazca lampy próżniowej (zm. 1945)
4 grudnia – Szalony Koń, wódz Oglalów (zm. 1877)
5 grudnia – Kazimierz Zalewski, polski dramaturg, tłumacz, publicysta (zm. 1919)
6 grudnia – Charles S. Thomas, amerykański polityk, senator ze stanu Kolorado (zm. 1934)
25 grudnia – Maresuke Nogi, japoński generał, trzeci gubernator generalny Tajwanu (zm. 1912)
27 grudnia – Alicja Burbon-Parmeńska, wielka księżna Toskanii (zm. 1935)
data dzienna nieznana:
Barbara Cui Lian, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
Maria Du Zhao, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
Zmarli
17 marca – Wilhelm II, król Holandii oraz wielki książę Luksemburga (ur. 1792)
24 marca – Johann Wolfgang Döbereiner, niemiecki chemik (ur. 1780)
1 kwietnia – Ludwik Pavoni, włoski ksiądz, święty katolicki (ur. 1784)
3 kwietnia – Juliusz Słowacki, polski poeta (ur. 1809)
10 maja – Hokusai Katsushika, japoński malarz (ur. 1760)
15 czerwca – James Polk, 11. prezydent USA (ur. 1795)
22 czerwca – Eugenia Koss, polska tancerka i aktorka (ur. 1806)
30 lipca – Jacob Perkins, amerykański fizyk, wynalazca i inżynier (ur. 1766)
31 lipca – Sándor Petőfi, węgierski poeta (ur. 1823)
27 sierpnia – Dominik od Matki Bożej, włoski pasjonista, błogosławiony katolicki (ur. 1792)
25 września – Johann Strauss (ojciec), austriacki kompozytor (ur. 1804)
6 października – Maria Róża Durocher, kanadyjska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1811)
7 października – Edgar Allan Poe, amerykański pisarz (ur. 1809)
17 października – Fryderyk Chopin, polski kompozytor (ur. 1810)
20 grudnia – Dionisio Aguado, hiszpański gitarzysta i kompozytor (ur. 1784)
Święta ruchome
Tłusty czwartek: 15 lutego
Ostatki: 20 lutego
Popielec: 21 lutego
Niedziela Palmowa: 1 kwietnia
Wielki Czwartek: 5 kwietnia
Wielki Piątek: 6 kwietnia
Wielka Sobota: 7 kwietnia
Wielkanoc: 8 kwietnia
Poniedziałek Wielkanocny: 9 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 17 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 27 maja
Boże Ciało: 7 czerwca
Przypisy
Bibliografia
Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wyd. 3. popr. i uzup. Wrocław: Ossolineum, 2003. ISBN 83-04-04674-1.
