Wydarzenia w Polsce
Od 19 lutego do kwietnia miała miejsce rzeź galicyjska, w której zniszczono co najmniej 500 dworów, a liczba ofiar wśród ziemian i urzędników dworskich wyniosła od 1,2 do 3 tys.
Między 21 lutego a 4 marca trwało powstanie krakowskie.
22 lutego podczas powstania krakowskiego powołano Rząd Narodowy.
W nocy z 22 na 23 lutego ogłoszono Manifest Rządu Narodowego.
24 lutego Jan Tyssowski został dyktatorem powstania.
26 lutego miała miejsce porażka powstańców w bitwie pod Gdowem.
27 lutego odbyła się tzw. procesja Dembowskiego.
1 marca wojska austriackie zbliżyły się do Krakowa, żądając kapitulacji miasta w ciągu 48 godzin.
3 marca wojska austriackie stłumiły powstanie krakowskie.
4 marca w Krakowie stacjonowały wojska austriackie, a Jan Tyssowski wraz z oddziałem złożył broń na granicy pruskiej.
Wydano koncesję na budowę linii kolejowej ze Stargardu do Poznania, która została uruchomiona w 1848 roku.
W marcu miała miejsce kapitulacja oddziałów powstańczych, które wycofały się z Krakowa na granicę pruską.
W kwietniu podjęto decyzję trzech państw zaborczych o likwidacji Wolnego Miasta Krakowa i przyłączeniu go do monarchii austriackiej.
1 maja oddano do użytku dwutorową linię kolejową łączącą Szczecin Dąbie ze Stargardem (długość 25,2 km).
7 czerwca car Mikołaj I Romanow wydał tzw. ukaz czerwcowy, który poprawił sytuację ekonomiczną chłopów w Królestwie Polskim, znosząc m.in. darmochy i przymusowy najem.
1 września zainaugurowano dwutorową linię kolejową Miłkowice-Bolesławiec-Żary (102,4 km).
3 października Kolej Górnośląska uruchomiła połączenie Wrocławia z Mysłowicami.
1 listopada otwarto dwutorową linię kolejową Żagań-Głogów (długość 60,0 km).
16 listopada Austria zaanektowała teren Wolnego Miasta Krakowa.
Wydarzenia na świecie
1 stycznia, w odpowiedzi na zniesienie autonomii Jukatanu przez rząd meksykański, ogłoszono ponownie niepodległość.
11 stycznia na Nowej Zelandii zakończyła się nierozstrzygnięta brytyjsko-maoryska wojna o maszt flagowy.
28 stycznia wojska brytyjskie odniosły zwycięstwo nad Sikhami w bitwie pod Aliwal.
10 lutego w trakcie I wojny z Sikhami miało miejsce brytyjskie zwycięstwo w bitwie pod Sobraon.
22 lutego po raz ostatni zabrzmiał amerykański Dzwon Wolności.
9 marca w Lahore podpisano traktat pokojowy, kończący I wojnę z Sikhami.
31 marca Barthélémy de Theux de Meylandt został po raz drugi premierem Belgii.
22 kwietnia w Portugalii wykonano dwa ostatnie wyroki śmierci.
25 kwietnia wybuchła wojna amerykańsko-meksykańska, której bezpośrednią przyczyną był spór o granice Teksasu.
8 maja miało miejsce amerykańskie zwycięstwo w bitwie pod Palo Alto.
9 maja:
- w trakcie wojny amerykańsko-meksykańskiej stoczono bitwę pod Resaca de la Palma.
- wojska meksykańskie zakończyły nieudane oblężenie Fortu Texas.
12 maja z miasta Independence w stanie Missouri wyruszyła do Kalifornii Wyprawa Donnera.
13 maja Kongres USA podjął uchwałę o wypowiedzeniu wojny Meksykowi.
16 maja w Portugalii wybuchło powstanie przeciwko królowej Marii II.
24 maja generał Zachary Taylor zajął Monterrey w trakcie wojny amerykańsko-meksykańskiej.
25 maja Ludwik Napoleon Bonaparte uciekł z twierdzy Ham, w której był osadzony za próbę zamachu stanu, i udał się do Anglii.
14 czerwca amerykańscy osadnicy w Kalifornii rozpoczęli antymeksykańskie powstanie, ogłaszając utworzenie Republiki Kalifornii ze stolicą w Sonomie.
16 czerwca kardynał Jan Mastai-Ferretti został wybrany na 255. papieża, przyjmując imię Pius IX.
19 czerwca na obecnym terenie miasteczka Hoboken odbył się pierwszy mecz baseballowy w historii, w którym New York Nine Club pokonał Knickerbockers 23-1.
30 czerwca John Russell objął stanowisko premiera Wielkiej Brytanii.
7 lipca Kalifornia została uznana za część Stanów Zjednoczonych Ameryki.
9 lipca zlikwidowano Republikę Kalifornii.
17 lipca papież Pius IX ogłosił amnestię dla więźniów politycznych w Państwie Kościelnym.
5 sierpnia USA i Wielka Brytania podpisały traktat oregoński, ustalający granicę amerykańską w odcinku z Kolumbią Brytyjską i Terytoriami Północno-Zachodnimi.
10 sierpnia w Waszyngtonie założono Smithsonian Institution.
10 września Elias Howe opatentował pierwszą działającą maszynę do szycia.
19 września w La Salette objawiła się Matka Boża dwojgu pastuszkom: Melanii Calvat i Maksyminowi Giraudowi.
21 września rozpoczęła się bitwa pod Monterrey w trakcie wojny amerykańsko-meksykańskiej.
23 września niemiecki astronom Johann Gottfried Galle, dzięki obliczeniom Urbaina Le Verriera, odkrył nową planetę – Neptuna.
W tym samym dniu miało miejsce amerykańskie zwycięstwo w bitwie pod Monterrey.
25 września żołnierze amerykańscy dowodzeni przez przyszłego prezydenta Zachary’ego Taylora zajęli meksykańskie miasto Monterrey.
30 września amerykański dentysta William Morton po raz pierwszy użył narkozy do zabiegu usunięcia zęba.
10 października odkryto największy księżyc Neptuna, Tryton, co uczynił William Lassell.
16 października w Bostonie (w Massachusetts General Hospital) po raz pierwszy zastosowano narkozę jako środek przeciwbólowy podczas operacji chirurgicznej.
15 grudnia otwarto linię kolejową Berlin – Hamburg.
21 grudnia szkocki chirurg Robert Liston przeprowadził w Londynie pierwszą operację w Europie w znieczuleniu ogólnym, wykorzystując eter.
28 grudnia Iowa stała się 29. stanem USA.
Robert William Thomson opatentował oponę pneumatyczną dętkową (patent francuski w 1846, patent w USA w 1847; J.B. Dunlop wynalazł niezależnie oponę w 1888 roku).
Urodzili się
5 stycznia – Maria Baouardy, palestyńska karmelitanka, stygmatyczka, święta katolicka (zm. 1878)
29 stycznia – Karol Olszewski, polski fizyk i chemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1915)
30 stycznia – Aniela od Krzyża, hiszpańska zakonnica, święta katolicka (zm. 1932)
9 lutego – Wilhelm Maybach, niemiecki konstruktor i przemysłowiec (zm. 1929)
27 lutego – Franz Mehring, niemiecki filozof, teoretyk i historyk marksistowski (zm. 1919)
2 marca – Teresa Maria Manetti, włoska błogosławiona katolicka (zm. 1910)
3 marca – Kazimierz Zienkiewicz, polski kapitan, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1925)
19 marca – Maria Josefa Recio Martin, hiszpańska zakonnica, Służebnica Boża (zm. 1883)
22 kwietnia – Oskar Meister, niemiecki organista i dyrygent (zm. 1907)
23 kwietnia – Władysław Pieńkowski, burmistrz Radomska, prezydent Zgierza, prezydent Łodzi (zm. 1919)
2 maja – Zygmunt Noskowski, polski kompozytor, dyrygent i pedagog (zm. 1909)
5 maja – Henryk Sienkiewicz, polski pisarz, laureat nagrody Nobla (zm. 1916)
16 maja – Ottomar Anschütz, niemiecki wynalazca i fotograf, pionier kinematografii (zm. 1907)
25 maja – Helena Koburg, księżniczka brytyjska, księżna Szlezwiku-Holsztynu (zm. 1923)
30 maja – Peter Carl Fabergé, rosyjski jubiler i złotnik (zm. 1920)
15 czerwca – Leon Biliński, polski polityk, minister skarbu Austro-Węgier i Polski (zm. 1923)
8 lipca – Klotylda Maria Sachsen-Coburg-Saalfeld, arcyksiężna austriacka (zm. 1927)
22 sierpnia – Amalie Skram, norweska pisarka (zm. 1905)
28 sierpnia – August Sokołowski, polski historyk (zm. 1921)
18 września – Władysław Bylicki, polski ginekolog-położnik (zm. 1931)
29 września – Michał Michalski, poseł do Sejmu Galicyjskiego, prezydent miasta Lwowa (zm. 1907)
9 października – Maksymilian Gierymski, polski malarz (zm. 1874)
12 października – Archanioł Tadini, włoski ksiądz, święty katolicki (zm. 1912)
13 października – Julia Salzano, włoska zakonnica, święta katolicka (zm. 1929)
14 października – Albert Schickedanz, architekt i malarz związany z Budapesztem (zm. 1915)
21 października – Edmondo De Amicis, włoski pisarz (zm. 1908)
28 października – Louis Emory McComas, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1907)
2 listopada – Anna Działyńska, polska posiadaczka ziemska, działaczka społeczna i oświatowa (zm. 1926)
11 listopada – Anna Katharine Rohlfs, amerykańska pisarka, poetka (zm. 1935)
13 listopada – Jan Kubary, polski podróżnik i etnograf, badacz Oceanii (zm. 1896)
9 grudnia – Bernard Alojzy Łubieński, polski redemptorysta, kaznodzieja, misjonarz, pisarz, Sługa Boży (zm. 1933)
12 grudnia – Stanisław Szczepanowski, polski ekonomista, inżynier, przedsiębiorca naftowy (zm. 1900)
20 grudnia – Hermann Fritsche, austriacki działacz religijny i publicysta (zm. 1924)
21 grudnia – Baltazar Szopiński, polski prawnik, kolekcjoner dzieł tatrzańskich (zm. 1912)
Data dzienna nieznana:
Piotr Chŏng Wŏn-ji, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1866)
Ludwig Darmstädter, niemiecki taternik i alpinista (zm. 1925)
Wiktor Malewski, powstaniec styczniowy
Elżbieta Qin Bian, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
Émile Rey, włoski przewodnik wysokogórski z Doliny Aosty (zm. 1895)
Kyŏnghŏ Sŏngu, koreański mistrz sŏn (jap. zen) (zm. 1912)
Zmarli
Święta ruchome
Tłusty czwartek: 19 lutego
Ostatki: 24 lutego
Popielec: 25 lutego
Niedziela Palmowa: 5 kwietnia
Wielki Czwartek: 9 kwietnia
Wielki Piątek: 10 kwietnia
Wielka Sobota: 11 kwietnia
Wielkanoc: 12 kwietnia
Poniedziałek Wielkanocny: 13 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 21 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 31 maja
Boże Ciało: 11 czerwca
Przypisy
Bibliografia
Daniel Mirosz: Almanach dat 1799-1918. Warszawa: 2007. ISBN 978-83-11-10601-7.
