1831

Wydarzenia w Polsce

9 stycznia – Juliusz Słowacki rozpoczął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym pod przewodnictwem księcia Adama Jerzego Czartoryskiego.

17 stycznia – w trakcie powstania listopadowego, Józef Chłopicki zrezygnował z pozycji dyktatora powstania.

20 stycznia – powstanie listopadowe: Michał Gedeon Radziwiłł objął przywództwo powstania.

25 stycznia:

powstanie listopadowe: Sejm Królestwa ogłosił detronizację cara Mikołaja I z polskiego tronu.
powstanie listopadowe: powołano II Towarzystwo Patriotyczne.

29 stycznia – powstanie listopadowe: Sejm ustanowił Rząd Narodowy, powołując go z głównych ugrupowań politycznych.

30 stycznia – powstanie listopadowe: Adam Jerzy Czartoryski został wybrany na prezesa Rządu Narodowego przez Sejm.

3 lutego – powstanie listopadowe: utworzono Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

6 lutego – powstanie listopadowe: wojska rosyjskie weszły na terytorium Królestwa Polskiego.

7 lutego – powstanie listopadowe: Sejm przyjął uchwałę o kokardzie narodowej, co było pierwszą regulacją prawną dotyczącą polskich barw narodowych.

14 lutego – powstanie listopadowe: w bitwie pod Stoczkiem oddziały generała J. Dwernickiego zwyciężyły nad rosyjską dywizją Fiodora Geismara.

15 lutego – papież Grzegorz XVI zaapelował, aby polscy biskupi nie angażowali się w działania powstańcze.

17 lutego – powstanie listopadowe: w bitwie pod Dobrem, pułkownik J. Skrzynecki zatrzymał rosyjskie wojska gen. Rosena na drodze do Warszawy; miała miejsce zwycięska I bitwa pod Kałuszynem.

19 lutego – powstanie listopadowe: powstańcy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Nową Wsią.

19/20 lutego – powstanie listopadowe: odbyła się nierozstrzygnięta I bitwa pod Wawrem.

23 lutego – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w bitwie pod Nowogrodem.

24-25 lutego – powstanie listopadowe: sięgnęli po zwycięstwo w bitwie pod Białołęką.

25 lutego – powstanie listopadowe: stoczono bitwę między wojskami polskimi a rosyjskimi pod Grochowem; w wyniku walk zginął generał Franciszek Żymirski.

26 lutego – powstanie listopadowe: Sejm wybrał generała Jana Skrzyneckiego na naczelnym wodza.

2 marca – powstanie listopadowe: powstańcy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Puławami.

3 marca – powstanie listopadowe: wojska generała Józefa Dwernickiego wygrały bitwę pod Kurowem przeciwko Rosjanom.

18 marca – powstanie listopadowe: miała miejsce bitwa pod Kazimierzem Dolnym.

31 marca – powstanie listopadowe: polskie wojska zwyciężyły w drugiej bitwie pod Wawrem i w bitwie pod Dębem Wielkim.

2 kwietnia – powstanie listopadowe: powstańcy wygrali II bitwę pod Kałuszynem.

5 kwietnia – w Teatrze Narodowym w Warszawie miała miejsce prapremiera pieśni powstania listopadowego: Warszawianki.

9 kwietnia – powstanie listopadowe: stoczono bitwy pod Domanicami i Boremlem.

10 kwietnia:

powstanie listopadowe: Polacy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Domanicami.
powstanie listopadowe: Polacy zwyciężyli w bitwie pod Iganiami.

11 kwietnia – powstanie listopadowe: powstańcy odnieśli sukces w bitwie pod Poryckiem.

15 kwietnia – powstanie listopadowe: w bitwie pod Liwem powstańcy odparli atak Rosjan próbujących przeprawić się przez rzekę Liwiec.

17 kwietnia – powstanie listopadowe: polskie wojska poniosły porażkę w bitwie pod Wronowem.

18 kwietnia – powstanie listopadowe: powstańcy przegrali w bitwie pod Kazimierzem Dolnym.

19 kwietnia – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w II bitwie pod Boremlem.

21 kwietnia – powstanie listopadowe: w bitwie pod Sokołowem Podlaskim polski szwadron kawalerii z 1. pułku ułanów rozbił rosyjski oddział strzelców konnych.

22 kwietnia – powstanie listopadowe: nieudany atak powstańców na Mariampol.

25 kwietnia – powstanie listopadowe: doszło do spotkania bojowego straży przednich armii polskiej i rosyjskiej pod Kuflewem.

26 kwietnia – powstanie listopadowe: miała miejsce bitwa pod Mińskiem Mazowieckim.

27 kwietnia – generał Józef Dwernicki przekroczył granicę galicyjską ze swoimi oddziałami, gdzie został internowany przez Austriaków.

29 kwietnia – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w bitwie pod Kiejdanami.

3 maja – Wojciech Jastrzębowski opublikował tekst O wiecznym pokoju między narodami, uznawany za pierwszy projekt konstytucji zjednoczonej Europy.

9 maja – powstanie listopadowe: powstańcy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Firlejem.

10 maja – powstanie listopadowe: miała miejsce nierozstrzygnięta bitwa pod Lubartowem oraz rozpoczęcie bitwy pod Połągą.

13 maja – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w bitwie pod Jędrzejowem, ale ponieśli porażkę w bitwie pod Połągą.

14 maja – powstanie listopadowe: klęska Polaków w bitwie pod Daszowem.

18 maja – powstanie listopadowe: Sejm wykluczył z grona posłów tych, którzy nie podpisali uchwały o detronizacji Mikołaja I.

21 maja – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w bitwie pod Tykocinem.

22 maja – powstanie listopadowe: powstańcy odnieśli sukces w bitwie pod Nurem.

26 maja – powstanie listopadowe: polskie wojska poniosły porażkę w bitwie pod Ostrołęką, tracąc 4 tysiące żołnierzy (w tym generała Ludwika Kickiego), a reszta oddziałów wycofała się w kierunku Warszawy, poza odciętym korpusem generała Antoniego Giełguda, który został wysłany na Litwę.

29 maja:

powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w bitwie pod Rajgrodem.
w Teatrze Narodowym w Warszawie po raz pierwszy wykonano pieśń patriotyczną Litwinka, hymn legionistów litewskich.

11 czerwca – powstanie listopadowe: rozpoczęła się bitwa pod Uchaniami.

17 czerwca – powstanie listopadowe: rozpoczęła się bitwa pod Kockiem.

19 czerwca – powstanie listopadowe: rosyjskie wojska zwyciężyły w bitwach pod Budziskami, Łysobykami oraz Ponarami.

20 czerwca – powstanie listopadowe: Rosjanie odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Kockiem.

8 lipca – powstanie listopadowe: Rosjanie zwyciężyli w bitwie pod Szawlami.

10 lipca – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w III bitwie pod Kałuszynem.

13 lipca – polskie oddziały na Litwie, dowodzone przez generałów Giełguda i Chłapowskiego, po serii niepowodzeń, przekroczyły granicę pruską i złożyły broń.

14 lipca – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w II bitwie pod Mińskiem Mazowieckim.

17 lipca – powstanie listopadowe: miała miejsce bitwa pod Broniszami.

Sierpień – Rząd Narodowy uległ upadkowi. Władze przejął Jan Krukowiecki, który został prezesem Rady Ministrów.

9 sierpnia – powstanie listopadowe: stoczono bitwy pod Iłżą i Gniewoszowem.

12 sierpnia – Henryk Dembiński objął dowództwo powstania listopadowego.

15 sierpnia – powstanie listopadowe: w Warszawie miały miejsce zamieszki. Ludzie wtargnęli do więzienia na Zamku i powiesili więźniów oskarżonych o zdradę.

17 sierpnia:

powstanie listopadowe: powstał rząd Jana Stefana Krukowieckiego.
powstanie listopadowe: powstańcy przegrali drugą bitwę o Wilno.

29 sierpnia – powstanie listopadowe: powstańcy zwyciężyli w bitwie pod Międzyrzecem Podlaskim.

6-8 września – powstanie listopadowe: rosyjski szturm na Warszawę zakończony kapitulacją miasta; zginął generał Sowiński na Woli.

10 września:

powstanie listopadowe: generał Maciej Rybiński objął stanowisko ostatniego przywódcy powstania.
powstanie listopadowe: miała miejsce bitwa pod Chotczą.

12 września – powstanie listopadowe: odbyła się nierozstrzygnięta bitwa pod Kockiem.

23 września – w płockim ratuszu miała miejsce ostatnia sesja Sejmu Królestwa Polskiego.

5 października – wojsko polskie liczące 20 tysięcy żołnierzy, wraz z ostatnim wodzem powstania, generałem Maciejem Rybińskim, przekroczyło granicę pruską we wsi Jastrzębie pod Brodnicą i złożyło broń, co stanowiło ostatni epizod powstania listopadowego.

9 października – powstanie listopadowe: capitulacja twierdzy Modlin.

21 października – powstanie listopadowe: capitulacja twierdzy Zamość.

22 listopada – powstanie listopadowe: generał-gubernator Królestwa Polskiego Iwan Paskiewicz unieważnił wszystkie uchwały oraz postanowienia Rządu Narodowego.

8 grudnia – Joachim Lelewel został przewodniczącym Komitetu Narodowego Polskiego.

Wydarzenia na świecie

23 stycznia – ustanowiono flagę Belgii.

2 lutego – na 254 papieża wybrano Bartolomeo Alberto Cappellari, który przyjął imię Grzegorz XVI jako papież Kościoła katolickiego.

7 lutego – uchwalono Konstytucję Belgii.

12 lutego – Ekwador zajął wyspy Galapagos.

6 marca – w Teatro Carcano w Mediolanie odbyła się premiera opery Lunatyczka autorstwa Vincenza Belliniego.

9 marca – król Francji Ludwik Filip I podpisał dekret o utworzeniu Legii Cudzoziemskiej.

10 marca – powstała francuska Legia Cudzoziemska.

13 marca – Casimir Périer został premierem Francji.

28 marca – Joseph Lebeau objął urząd premiera Belgii.

29 marca – w Bośni wybuchło antytureckie powstanie.

31 marca – w Moguncji podpisano konwencję dotyczącą regulaminu żeglugi po Renie, co zapoczątkowało działalność Centralnej Komisji Żeglugi na Renie.

7 kwietnia – cesarz Brazylii Piotr I abdykował na rzecz swojego pięcioletniego syna Piotra II.

21 kwietnia:

założono miasto Ovalle w Chile.
w Bremie stracono seryjną trucicielkę Gesche Gottfried.

27 kwietnia – Karol Albert został królem Sardynii.

1 czerwca – James Clark Ross odkrył położenie północnego bieguna magnetycznego.

4 czerwca – Leopold I został wybrany na pierwszego króla Belgów.

21 lipca – Leopold I złożył przysięgę jako pierwszy król Belgów.

27 lipca – na Zemplinie wybuchło wschodniosłowackie powstanie chłopskie.

24 sierpnia – Charles Darwin został zaproszony do odbycia podróży na HMS Beagle.

29 sierpnia – brytyjski naukowiec Michael Faraday zaprezentował sposób uzyskiwania prądu z energii magnetycznej.

8 września – Wilhelm IV został koronowany na króla Wielkiej Brytanii.

24 października – na terenie Domu Fauna w Pompejach odnaleziono starożytną mozaikę przedstawiającą Aleksandra Wielkiego i Dariusza III w bitwie pod Issos.

30 października – w Wirginii zatrzymano Nata Turnera, przywódcę największego powstania niewolników w historii południowych stanów USA.

5 listopada – przywódca amerykańskich niewolników Nat Turner został skazany na śmierć.

21 listopada – wybuchło I powstanie tkaczy w Lyonie.

5 grudnia – w Paryżu powstał Komitet Narodowy Polski.

7 grudnia – w Londynie założono Trynitarne Towarzystwo Biblijne.

26 grudnia – w mediolańskiej La Scali odbyła się prapremiera opery Norma autorstwa Vicenza Belliniego.

27 grudnia – Karol Darwin rozpoczął podróż dookoła świata na pokładzie HMS Beagle.

Skonstruowano pierwszy silnik elektryczny.

Tongijski wódz Taufa’ahau przyjął chrzest.

Powstało Towarzystwo Literatury Fińskiej.

Urodzili się

3 stycznia – Gustaw Adolf Gebethner, polski księgarz i wydawca (zm. 1901)

5 stycznia – Anton Döller, austriacki wojskowy, działacz turystyczny w Tatrach (zm. 1912)

9 stycznia – Agaton Giller, polski dziennikarz i pisarz, konspirator i działacz niepodległościowy, członek Komitetu Centralnego Narodowego i Rządu Narodowego w okresie powstania styczniowego (zm. 1887)

25 stycznia – Ludwik Młokosiewicz, polski zoolog, botanik, podróżnik, odkrywca (zm. 1909)

4 lutego – Józef Friedlein, polski księgarz, wydawca, kolekcjoner, bibliofil, prezydent Krakowa (zm. 1917)

15 lutego – Josef Hlávka, czeski architekt, filantrop (zm. 1908)

16 lutego – Nikołaj Leskow, rosyjski prozaik i publicysta (zm. 1895)

21 lutego – Henri Meilhac, francuski dramaturg i librecista (zm. 1897)

24 lutego – Jan Stella-Sawicki, polski pułkownik, lekarz, działacz niepodległościowy i społeczny (zm. 1911)

3 marca – George Mortimer Pullman, amerykański przemysłowiec, konstruktor wagonów kolejowych (zm. 1897)

12 marca – Józef Gerard, błogosławiony katolicki (zm. 1914)

15 marca – Daniel Comboni, biskup misjonarz, święty katolicki (zm. 1881)

24 marca – Faustyn Míguez, hiszpański pijar, błogosławiony katolicki (zm. 1925)

1 maja – Emily Stowe, kanadyjska lekarka, nauczycielka, sufrażystka, teozofka (zm. 1903)

6 maja – Otto Goldfuss, niemiecki malakolog i konchiolog (zm. 1905)

9 maja – Ernest Wilhelm Bursche, pastor ewangelicko-augsburski, proboszcz parafii w Zgierzu (zm. 1904)

13 czerwca – James Clerk Maxwell, szkocki fizyk i matematyk (zm. 1879)

1 lipca – Wojciech Gerson, polski malarz, przedstawiciel realizmu (zm. 1901)

14 lipca – Aleksander Hilferding, rosyjski slawista (zm. 1872)

17 lipca – Xianfeng, cesarz Chin (zm. 1861)

27 lipca – Michał Nowodworski, polski duchowny katolicki, biskup płocki (zm. 1896)

8 sierpnia – Wawrzyniec Lewandowski, polski duchowny katolicki, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1864)

12 sierpnia:

Helena Bławatska, rosyjska pisarka i współzałożycielka Towarzystwa Teozoficznego (zm. 1891)
Helena Nassau, księżniczka Nassau Wielburg (zm. 1888)

16 września – Maurycy Madurowicz, polski ginekolog-położnik (zm. 1894)

11 października – Jan Nepomucen Zegrí Moreno, hiszpański ksiądz, błogosławiony katolicki (zm. 1905)

14 października – Anna Róża Gattorno, włoska zakonnica, założycielka instytutu Córek św. Anny, błogosławiona katolicka (zm. 1900)

18 października – Fryderyk III, cesarz niemiecki (zm. 1888)

7 listopada:

Melania Calvat, świadek objawienia Matki Bożej w La Salette (zm. 1904)
Bernard Maria Silvestrelli, włoski pasjonista, błogosławiony katolicki (zm. 1911)

17 listopada – Adelaide Ironside, australijska malarka, pisarka i poetka (zm. 1867)

19 listopada – James Garfield, dwudziesty prezydent USA (zm. 1881)

24 listopada – Eduard Junge, rosyjski okulista (zm. 1898)

29 listopada – Frederick Townsend Ward, amerykański żołnierz, awanturnik (zm. 1862)

1 grudnia – Tomasz Maria Fusco, włoski duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia od Przenajświętszej Krwi, błogosławiony (zm. 1891)

23 grudnia – Maria Zelia Martin, francuska koronkarka, matka św. Teresy z Lisieux, święta katolicka (zm. 1877)

25 grudnia – Christian David Ginsburg, brytyjski biblista pochodzenia żydowskiego, badacz tradycji masoreckiej (zm. 1914)

31 grudnia – Wilhelm Kohn, polski lekarz żydowskiego pochodzenia (zm. 1882)

data dzienna nieznana:

Józef Zhang Wenlan, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1861)