1823

Wydarzenia w Polsce

1 stycznia – w Poznaniu otwarto pierwszą publiczną lecznicę, dzisiejszy Szpital Przemienienia Pańskiego.

25 października – zakończono budowę kopca Kościuszki w Krakowie.

25 grudnia – we Lwowie utworzono Muzeum Książąt Lubomirskich.

Nikołaj Nowosilcow, będący przeciwnikiem swobód dla Polaków i późniejszy ich oprawca, znany z „Dziadów” Mickiewicza, przybył do Wilna.

W wyniku śledztwa prowadzonego przez Mikołaja Nowosilcowa, zlikwidowano towarzystwa filomatów i filaretów.

Rozpoczęto proces uwłaszczenia chłopów w Wielkim Księstwie Poznańskim.

Wydarzenia na świecie

22 stycznia – poeta Ferenc Kölcsey stworzył tekst pieśni „Boże zbaw Węgrów”, który stał się hymnem Węgier.

3 lutego – miało miejsce pierwsze wykonanie włoskiej opery „Semiramida” autorstwa Gioacchina Rossiniego.

13 kwietnia:

  • 11-letni Ferenc Liszt wystąpił publicznie, otrzymując gratulacje od Ludwiga van Beethovena.
  • Tampico w Meksyku uzyskało prawa miejskie.

4 maja – w czasie wojny o niepodległość Brazylii, flota brazylijska pod dowództwem Thomasa Cochrane’a odniosła zwycięstwo nad Portugalczykami w bitwie koło Salvadoru.

23 czerwca:

  • Robert Stephenson, jego ojciec George Stephenson oraz Edward Pease rozpoczęli budowę pierwszej lokomotywy parowej w Newcastle upon Tyne (Wielka Brytania).
  • Antonio José de Sucre został prezydentem Peru.

15 lipca – w Rzymie doszło do pożaru kościoła św. Pawła za Murami; jego odbudowa zakończyła się w 1854 roku.

24 lipca – w Chile zniesiono niewolnictwo.

28 lipca – Imperium Osmańskie i Persja podpisały traktat w Erzurum.

18 sierpnia – w Demerarze rozpoczął się bunt.

31 sierpnia – francuska inwazja na Hiszpanię zakończyła się klęską hiszpańskich powstańców w bitwie pod Trocadero.

10 września – Simon Bolivar objął urząd prezydenta Peru.

28 września – rozpoczął się pontyfikat Leona XII jako 252. papieża.

2 grudnia – prezydent USA, James Monroe, w przemówieniu do Kongresu zaprezentował tzw. „Doktrynę Monroe”.

William Sturgeon wynalazł elektromagnes.

Urodzili się

1 stycznia – Sándor Petőfi, węgierski poeta (zm. 1849).

23 stycznia – Leopold von Winter, niemiecki polityk, nadburmistrz Gdańska (zm. 1893).

17 lutego – Robert Herzog, niemiecki duchowny katolicki, biskup wrocławski (zm. 1886).

28 lutego:

  • Ernest Renan, francuski pisarz, historyk, filolog oraz filozof, sceptyk (zm. 1892).
  • Juliusz Ligoń, śląski działacz społeczny, publicysta i poeta (zm. 1889).

16 kwietnia – Wojciech Kalinowski, polski aptekarz, burmistrz Rzeszowa (zm. 1895).

25 kwietnia – Abdülmecid I, sułtan Imperium Osmańskiego (zm. 1861).

10 maja – John Sherman, amerykański polityk, senator ze stanu Ohio (zm. 1900).

24 czerwca – Aleksander Mierowski, polski wydawca, działacz narodowy (zm. ?).

9 lipca – Henryk Rodakowski, polski malarz portrecista (zm. 1894).

30 lipca – Charles Lory, francuski geolog (zm. 1889).

3 sierpnia – Antoni August Ledóchowski, polski rotmistrz (zm. 1885).

22 sierpnia – Ludwik Martin, francuski zegarmistrz, ojciec św. Teresy z Lisieux, święty katolicki (zm. 1894).

23 sierpnia – Bartłomiej Nowak, polski przywódca chłopski, pułkownik, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1890).

12 września – Kornel Ujejski, polski poeta (zm. 1897).

17 września – Tekla Bądarzewska-Baranowska, polska kompozytorka (zm. 1861).

5 października – Feliks Jaroński, polski pianista, kompozytor oraz pedagog (zm. 1895).

9 października – August Wilhelm Hegenscheidt, niemiecki przemysłowiec (zm. 1891).

31 października – Eugeniusz Janota, polski animator ruchu turystycznego, germanista, taternik, przyrodnik, badacz folkloru góralskiego, ksiądz katolicki (zm. 1878).

27 listopada – Katarzyna od Marii Rodríguez, argentyńska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusa, błogosławiona katolicka (zm. 1896).

28 listopada:

  • Mikołaj Zyblikiewicz, polityk, adwokat, prezydent Krakowa (zm. 1887).
  • Margaret Jane Mussey Sweat, amerykańska poetka (zm. 1908).

12 grudnia:

  • Władysław Ludwik Anczyc, polski poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz, działacz ludowy (zm. 1883).
  • Tomasz Teofil Kuliński, polski duchowny katolicki, biskup kielecki (zm. 1907).

28 grudnia – Jan Pogonowski, polski notariusz, polityk, burmistrz Rzeszowa (zm. 1897).

data dzienna nieznana:

Jan Yi Yun-il, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1867).

Zmarli

26 stycznia – Edward Jenner, angielski wynalazca szczepionek (ur. 1749).

7 lutego – Ann Radcliffe, angielska pisarka (ur. 1764).

19 marca – książę Adam Kazimierz Czartoryski, polityk, dramatopisarz, krytyk literacki i teatralny, publicysta, mecenas sztuki (ur. 1734).

18 maja – Johann Genersich, spiskoniemiecki pedagog, literat i historyk (ur. 1761).

20 sierpnia – Pius VII, papież (ur. 1742).

11 września – David Ricardo, angielski ekonomista (ur. 1772).

7 listopada – Rafael del Riego, hiszpański wojskowy i polityk liberalny (ur. 1784 lub 1785).

30 listopada – Tadeusz Liu Ruiting, chiński ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. 1773).

Święta ruchome

Tłusty czwartek: 6 lutego

Ostatki: 11 lutego

Popielec: 12 lutego

Niedziela Palmowa: 23 marca

Wielki Czwartek: 27 marca

Wielki Piątek: 28 marca

Wielka Sobota: 29 marca

Wielkanoc: 30 marca

Poniedziałek Wielkanocny: 31 marca

Wniebowstąpienie Pańskie: 8 maja

Zesłanie Ducha Świętego: 18 maja

Boże Ciało: 29 maja

Przypisy