182 rezerwowa kompania saperów (182 rez. ksap) – to pododdział saperów Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.
Historia kompanii
Mobilizacja 182 rezerwowej kompanii saperów nr 182 w 8 batalionie saperów rozpoczęła się 24 sierpnia, w momencie ogłoszenia mobilizacji alarmowej. Proces ten odbywał się w Seminarium Nauczycielskim przy ul. Sienkiewicza i zakończył się 27 sierpnia.
Kompania została przydzielona do Armii „Pomorze” i podlegała bezpośrednio dowódcy saperów Armii, ppłk. Emilowi Strumińskiemu. Po zakończeniu mobilizacji, utworzono zbiorczą grupę kompanii saperskich, której dowódcą został major w stanie spoczynku Wiktor Krajewski.
31 sierpnia 182 kompania saperów pod dowództwem kpt. inż. Michała Cęplaka przemaszerowała na Dworzec Główny w Toruniu, gdzie po załadunku na transport kolejowy została przewieziona do Włocławka, do kwater w majątku Szpetal Górny.
1 września kompania otrzymała od mjr. Krajewskiego zadanie umocnienia przyczółka mostowego na Wiśle w okolicach Lipna. Do 7 września prowadziła prace w tym rejonie, które obejmowały zakładanie zasieków z drutu kolczastego, budowę przeszkód przeciwpancernych oraz wykonanie zawał leśnych w celu zamknięcia dróg i przecinek leśnych.
7 września 182 kompania saperów została czasowo przydzielona do Oddziału Wydzielonego ppłk. dypl. Stanisława Sadowskiego, którego celem była obrona Włocławka. Dowódca kompanii otrzymał od ppłk. dypl. Sadowskiego rozkaz zakończenia prac umocnieniowych na przedmościu oraz zaminowania mostu na Wiśle.
8 września 182 kompania saperów opuściła Włocławek i przeszła przez Kowal oraz Gostynin do Stanisławowa Skrzańskiego, gdzie w trakcie marszu zaginął dowódca kompanii, kpt. Cęplak.
9 września w Stanisławowie Skrzańskim dowództwo nad 182 kompanią saperów objął ppor. Stanisław Kotus.
10 września kompania przeszła do Łącka, gdzie dołączyła do pozostałych kompanii z Grupy mjr. Krajewskiego, które przybyły tam z Torunia z zadaniem rozbudowy pozycji obronnych na linii Dzierzązna – folwark Gorki – Ciechomice – Dobrzyków, obsadzonych przez OW ppłk. dypl. Sadowskiego.
12 września, w momencie powołania GO gen. bryg. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, mjr Wiktor Krajewski został mianowany dowódcą saperów GO.
13 września wszystkie rezerwowe kompanie saperskie opuściły Łąck, maszerując przez Gąbin i Pacyny w rejon Żychlina, a 182 kompania saperów dotarła do Dworu Model.
W dniach 14-16 września 182 kompania saperów budowała most przez rzekę Słudwię na trasie Dwór Model – Skrzeczewy.
16 września 182 kompania saperów otrzymała od dowództwa saperów Armii „Pomorze” rozkaz opuszczenia rejonu Model – Skrzeczewy i przejścia do Lubikowa.
17 września, nie otrzymawszy dalszych rozkazów, 182 kompania saperów opuściła Lubików i skierowała się w stronę Iłowa, a około godziny 22.00 dotarła do Sannik, gdzie godzinę później została wzięta do niewoli przez Niemców.
Struktura i obsada etatowa
dowódca kompanii – kpt inż. Michał Cęplak
dowódca I plutonu – ppor. Stanisław Kotus
dowódca II plutonu – ppor. Józef Perl
dowódca III plutonu – ppor. Stanisław Eysmontt
Przypisy
Bibliografia
Zdzisław Józef. Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r.: organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2. Brak numerów stron w książce
Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6. Brak numerów stron w książce
Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, Warszawa 2010, ISBN 978-83-86100-83-5.
Przemysław Dymek, Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, „8 Batalion Saperów”, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, ISBN – 978-83-62046-80-5