18 Pułk Piechoty Liniowej
18 Pułk Piechoty Liniowej to polski pułk piechoty, który działał w okresie powstania listopadowego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Po abdykacji Napoleona car Aleksander I zgodził się na powrót oddziałów polskich do kraju, które miały stanowić podstawę do utworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi przydzielono miejsce koncentracji w Bydgoszczy. Jednak pułk nie został odtworzony, ponieważ etat armii Królestwa Polskiego przewidywał jedynie 12 pułków piechoty. Nowe pułki piechoty zaczęto formować dopiero po rozpoczęciu powstania listopadowego. Rozkaz dyktatora gen. Józefa Chłopickiego z 10 stycznia 1831 roku nakładał na władze wojewódzkie obowiązek ich organizacji. 18 pułk piechoty był tworzony w województwie płockim, początkowo pod nazwą: 2 Pułk Województwa Płockiego. Zgodnie z etatem pułk miał składać się ze sztabu oraz trzech batalionów piechoty liniowej, złożonych z czterech kompanii. Łącznie pułk powinien liczyć 57 oficerów, 216 podoficerów, 40 muzykantów oraz 2355 żołnierzy frontowych i 27 żołnierzy niefrontowych, co dawało łączną liczbę 2695 żołnierzy.
Na początku maja pułk został włączony do 1 Dywizji Piechoty, zastępując walczące na Lubelszczyźnie pododdziały.
Żołnierze pułku
Pułkiem dowodzili:
- ppłk Józef Zboiński
- ppłk Jakub Pacanowski
- ppłk Antoni Białkowski (od 13 czerwca 1831, awansował na płk 19 sierpnia)
Walki pułku
Pułk brał udział w walkach podczas powstania listopadowego.
Bitwy i potyczki:
- Szelków (16 i 18 kwietnia)
- Ostrołęka (18 maja)
- Rajgród (29 maja)
- Tokary (20 czerwca)
- Szawle (7 lipca)
- Mieszkucie (10 lipca)
- Malaty (16 lipca)
- Warszawa (6 i 7 września)
W 1831 roku, podczas wojny z Rosją, żołnierze pułku otrzymali 1 kawalerski, 20 złotych i 17 srebrnych krzyży Orderu Virtuti Militari.
Uzbrojenie i umundurowanie
Podstawowym uzbrojeniem piechurów były karabiny skałkowe. Na początku były to karabiny francuskie wz. 1777 (kaliber 17,5 mm), które później zastąpiono rosyjskimi z fabryk tulskich wz. 1811 (kaliber 17,78 mm). Oprócz karabinów piechurzy posiadali również bagnety oraz tasaki (pałasze piechoty). Wyposażenie obejmowało także łopatkę saperską, ładownicę na 40 naboi oraz pochwy na bagnet.
Umundurowanie piechura składało się z granatowej kurtki oraz białych spodni wykonanych z sukna. Różne pułki miały odmienne kolory naramienników, wyłogów oraz kołnierzy. Czapki były czwórgraniaste. Po reformie w 1826 roku wprowadzono pantalony zapinane na guziki. Czapki czwórgraniaste zostały zastąpione kaszkietami z czarnymi daszkami i białymi sznurami. Na kaszkiecie znajdowały się blachy z orłem, numerem pułku oraz ozdobnym pomponem.
Wyłogi były w kolorze niebieskim.
Przypisy
Bibliografia
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.