18 Polowa Techniczna Baza Rakietowa – jednostka wojskowa wchodząca w skład wojsk rakietowych Pomorskiego Okręgu Wojskowego.
Do kluczowych zadań bazy należało utrzymanie określonej ilości pocisków balistycznych w pełnej sprawności technicznej oraz zapewnienie gotowości do prowadzenia prac obsługowo-technicznych. W początkowym okresie baza obsługiwała pociski R-150 (zestaw 9K51 z rakietą 8K11), a w późniejszym czasie R-300 (zestaw 9K72 Elbrus z rakietą 8K14). Pociski te przechowywane były w tzw. gotowości arsenalskiej, czyli gotowości zerowej. Celem bazy było przekształcenie gotowości nr 6 do gotowości nr 4[a]. Po rozformowaniu jednostki oraz sprzedaży jej terenu, na tym miejscu powstała stacja benzynowa. W 2018 roku budynki jednostki zostały zburzone w ramach budowy osiedla mieszkaniowego przez firmę Alsecco.
Struktura organizacyjna
- dowództwo i sztab
- bateria dowodzenia
- 2 baterie techniczne (od 1988 – 3 baterie techniczne)
- zespoły techniczne
- bateria dowozu
- pluton zabezpieczenia
- pluton warsztatowy
Wyposażenie transportowo-załadowcze rakiet
- naczepa transportowa 2T3M
- samochód izotermiczny 9F21
- żuraw samochodowy 9T31M – stosowano również inne typy dźwigów
Wyposażenie do dystrybucji materiałów napędowych:
- dystrybutor paliwa 2G1U
- dystrybutor utleniacza 8G17M1
- ruchoma stacja sprężarkowa 8G33U
- urządzenie neutralizacyjne 8T311
Wyposażenie kontrolne:
- stacja sprawdzeń poziomych 2W11
- stacja sprawdzeń niezależnych 9W41
- elektrownia polowa 8N01
Wyposażenie pomocnicze:
- polowe laboratorium chemiczne 8Ju44
- namiot 8Ju11
- podgrzewacz powietrza 8G27U
- samochód z częściami zamiennymi i zapasowymi 2SCH1
- wskaźnik wilgotności powietrza 8Sz31
- zestaw instrumentów i przyrządów 2SzCz1
Przygotowanie pocisków
Proces przygotowania pocisków taktycznych R-30 (zestaw 2K6 z rakietami 3R9 i 3R10), R-70 (zestaw 9K52M – Łuna) oraz R-100 (zestaw 9K79 – Toczka) polegał na przeprowadzeniu przeglądu zewnętrznego oraz doprowadzeniu do gotowości nr 4 – poprzez przyłączenie głowicy bojowej, a następnie transportowanie i przeładunek na pojazdy dywizjonów rakiet taktycznych.
9K79 był na wyposażeniu Wojska Polskiego od 1988 roku i uchodził za jedną z najnowocześniejszych broni tego typu w siłach zbrojnych. Oferował wysoką manewrowość oraz dużą skuteczność rażenia. Służył do eliminacji celów punktowych oraz obiektów o małej powierzchni, w głębi ugrupowań bojowych, wykorzystując rakiety z głowicami odłamkowo-burzącymi (o działaniu skupionym) oraz odłamkowo-kasetowymi. Zestaw składał się z wyrzutni 9P129 (na podwoziu kołowym, pływającym), rakiety 9M79F(K) oraz samochodu transportowo-załadowczego 2T218 (na podwoziu kołowym, pływającym).
W 18 PTBR znajdowały się: samochód transportowy 9T238 (na podwoziu ZIŁ 137T), stacja kontrolno-pomiarowa 9W819, stacja obsługi technicznej 9W844M (na podwoziu ZIŁ 131) oraz dodatkowe wyposażenie. Masa wyrzutni z rakietą i obsługą wynosiła 18 ton, maksymalna prędkość jazdy osiągała 60 km/h, a prędkość pływania wynosiła 10 km/h. Zasięg jazdy wynosił 650 km, masa startowa rakiety – 2000 kg, długość – 6,4 m, masa głowicy – 480 kg, a donośność wynosiła od 15 do 70 km.
Żołnierze bazy
Dowódcy bazy:
- ppłk Tadeusz Kołba
- płk Paweł Kaczan
- płk Jerzy Siwulski
- płk Józef Ogrodowicz
- ppłk Józef Margoszczyn
Oficerowie:
- Marek Ojrzanowski
Przypisy
Bibliografia
Marek Ojrzanowski: Baczność! … Spocznij! Meandry i wyzwania. Wspomnienia i refleksje ze służby wojskowej 1969–2011. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza SG, 2013. ISBN 978-83-7805-861-8.
J. Majcher, Z. Skolimowski: Służba Uzbrojenia i Elektroniki Śląskiego Okręgu Wojskowego – historia, tradycja, współczesność. Wrocław: ARGI, 2007. Brak numerów stron w książce.
Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
Mariusz Cielma (mac76): Brygada Rakiet LWP. 2009-08-06. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-17)]. (pol.).