18 Armia Powietrzna (ros. 18-я воздушная армия) – była radziecka armia lotnicza, działająca w czasie II wojny światowej.
Historia
Armia została utworzona 6 grudnia 1944 roku na podstawie istniejącego dowództwa Lotnictwa Dalekiego Zasięgu i podlegała bezpośrednio Naczelnemu Dowództwu Armii Czerwonej. Zgodnie z informacjami Reszetnikowa, 18 Armia Lotnicza była podporządkowana głównemu marszałkowi lotnictwa Aleksandrowi Nowikowowi. Głównym celem tej formacji było zwiększenie efektywności działań lotnictwa dalekiego zasięgu w kooperacji z wojskami lądowymi. Dowództwo armii miało siedzibę w Moskwie, a punkt operacyjny znajdował się w Brześciu.
Po sformowaniu armia brała udział we wszystkich operacjach Armii Czerwonej przeciwko Niemcom. Od stycznia do kwietnia 1945 roku uczestniczyła w nalotach na kluczowe węzły komunikacyjne oraz porty w Niemczech w ramach operacji: wiślańsko-odrzańskiej, wschodniopruskiej oraz berlińskiej. W okresie od 1 stycznia do 8 maja 1945 roku, jednostki armii wykonały łącznie 19 164 lotów bojowych, z czego 13 368 miało miejsce w nocy. Zrzucono około 100 tysięcy bomb o łącznej masie 15 tysięcy ton. W czasie operacji berlińskiej 18 Armię Powietrzną tworzyły 1, 2, 3 i 4 Gwardyjski Korpus Lotnictwa Bombowego.
W sierpniu 1945 roku, 19 Korpus Lotnictwa Dalekiego Zasięgu, wchodzący w skład armii, uczestniczył w walkach na Dalekim Wschodzie w ramach operacji kwantuńskiej, atakując główne ośrodki oporu japońskich wojsk, węzły komunikacyjne oraz ośrodki przemysłowe w Mandżurii.
3 kwietnia 1946 roku, na mocy rozkazu Dowództwa Armii Radzieckiej, armia została rozformowana, a jej dowództwo przekształcono w Dowództwo Lotnictwa Dalekiego Zasięgu Sił Powietrznych ZSRR.
Weteran Wasilij Reszetnikow opisał swoje doświadczenia ze służby w jednej z jednostek 18 Armii Lotniczej. Jego wspomnienia zostały wydane w języku polskim w 2009 roku w publikacji pt.: Od Barbarossy do Berlina. Radziecki pilot bombowca przeciw Luftwaffe.
Dowództwo
Dowódca armii: główny marszałek lotnictwa Aleksandr Gołowanow (1944 – 1946)
Szef sztabu armii: gen. por. Nikołaj Perminow (1944 – 1946)
Skład
- 1 Gwardyjski Korpus Lotnictwa Dalekiego Zasięgu;
- 2 Gwardyjski Korpus Lotnictwa Dalekiego Zasięgu;
- 3 Gwardyjski Korpus Lotnictwa Dalekiego Zasięgu;
- 4 Gwardyjski Korpus Lotnictwa Dalekiego Zasięgu;
- 19 Korpus Lotnictwa Dalekiego Zasięgu.
Przypisy
Bibliografia
Karl Bahm: Berlin 1945. Warszawa: 2015. ISBN 978-83-11-13571-0.
Велкая Отечественная война 1941–1945. Moskwa: Politizdat, 1985. Brak numerów stron w książce.
Czesław Krzemiński: Wojna powietrzna w Europie 1939 – 1945. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1983. ISBN 83-11-06862-3. Brak numerów stron w książce.
Bomby nad Europą. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02567-8. Brak numerów stron w książce.
Wasilij Reszetnikow: Od barbarossy do Berlina. Radziecki pilot bombowca przeciw Luftwaffe. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-11625-2.
F.D. Worobjow, I.W. Parotkin, A.N. Szymanski: Ostatni szturm (operacja berlińska 1945 r.). Warszawa: 1971.