17 Dywizja Strzelców (17 DS) to jednostka taktyczna piechoty Armii Czerwonej, która działała w czasie wojny domowej w Rosji oraz wojny polsko-bolszewickiej.
Formowanie i walki
Dywizja została sformowana w jesieni 1918 z oddziałów 1 Litewskiej Dywizji Piechoty oraz 2 Smoleńskiej Dywizji Piechoty.
Początkowo jednostka ta należała do Armii Zachodniej Frontu Zachodniego, a później znalazła się w składzie 16 Armii pod dowództwem Nikołaja Sołłohuba. Jej dowódcą był m.in. Siergiej Kamieniew.
W kwietniu 1919 dywizja składała się z trzech brygad, licząc 7000 bagnetów, 150 szabel oraz 12 dział. Natomiast pod koniec sierpnia 1919 jej liczebność spadła do zaledwie 4839 bagnetów, 334 szabel, 66 km i 30 dział.
W marcu 1920 dywizja wzięła udział w silnym, skoordynowanym ataku bolszewickim na pozycje Grupy Mozyrskiej, dowodzonej przez generała Władysława Sikorskiego.
5 kwietnia 1920 dowództwo bolszewickie wyznaczyło dywizji kluczową rolę w zajęciu miejscowości: Chutor, Szupejki oraz Jelany na Podolu. Jej zadaniem było przecięcie linii kolejowej Kalenkowicze–Szaciłki oraz przygotowanie punktów wyjściowych do ataku od północy na Kalenkowicze.
14 maja 1920 wojska Frontu Zachodniego, dowodzone przez Michaiła Tuchaczewskiego, przeszły do ofensywy. 16 Armia, realizując atak pomocniczy, przystąpiła do forsowania rzeki Berezyna poniżej Borysowa. W nocy z 18 na 19 maja 17 Dywizja Strzelców z rejonu Bóbr – Klewa przekroczyła Berezynę, a jej 49 i 50 Brygada Strzelców przystąpiły do natarcia na Smolewicze.
24 maja 1920 50 Brygada Strzelców, wsparta przez pododdziały 62 Brygady Strzelców z 21 Dywizji Strzelców, bezskutecznie atakowała Czerniewicze i Osowę.
1 sierpnia 1920 dywizja liczyła w stanie bojowym 9194 żołnierzy, w tym 6534 piechoty oraz 406 kawalerii. Na uzbrojeniu miała 143 ciężkie karabiny maszynowe oraz 70 dział.
3 sierpnia 1920 pułki 17 DS powróciły na zachodni brzeg Bugu w rejonie Niemirowa.
Struktura organizacyjna
Skład w sierpniu 1920:
- 49 Brygada Strzelców
- 145 pułk strzelców
- 146 pułk strzelców
- 147 pułk strzelców
- 50 Brygada Strzelców
- 148 pułk strzelców
- 149 pułk strzelców
- 150 pułk strzelców
- 51 Brygada Strzelców
- 151 pułk strzelców
- 152 pułk strzelców
- 153 pułk strzelców
Dowódcy dywizji
komdyw. Niewieżin – pełnił funkcję w sierpniu 1920
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Józef Moszczeński: Rosyjski plan bitwy nad Wisłą w 1920. W: Izabela Borańska-Chmielewska (projekt): Polskie zwycięstwo dla wolności Europy; księga pamiątkowa arma virumque cano; 100-lecie bitwy warszawskiej 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Wydawniczy; Centralna Biblioteka Wojskowa, 2020. ISBN 978-83-955800-5-5.
Zdzisław, Grzegorz Kowalski: Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920 na łamach polskich fachowych periodyków wojskowych z lat 1919-1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-856-6.
Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek: Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1990, seria: Monografie Instytutu Nauk Społecznych.
Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.