Wydarzenia w Polsce
2 stycznia – Stefan Czarniecki objął urząd hetmana polnego koronnego.
29 stycznia-1 lutego – w czasie wojny polsko-rosyjskiej: armia polsko-tatarska odniosła zwycięstwo nad wojskami rosyjskimi w bitwie pod Ochmatowem.
4 kwietnia – doszło do pożaru, który całkowicie zniszczył Górowo Iławeckie.
3 lipca – w ramach wojny polsko-rosyjskiej: armie rosyjskie, mające znaczną przewagę, rozpoczęły ofensywę w Wielkim Księstwie Litewskim, zajmując Mińsk i niszcząc miasto przez pożar.
19 lipca – potop szwedzki: wojska szwedzkie wkroczyły na teren Polski.
24 lipca – potop szwedzki: rozpoczęła się bitwa pod Ujściem.
25 lipca – potop szwedzki: kapitulacja pospolitego ruszenia szlachty z Wielkopolski przed armią szwedzką Karola Gustawa, co oznaczało początek potopu szwedzkiego.
4 sierpnia – biskup Jan Branecki został zamordowany przez Szwedów za odmowę odprawienia protestanckiego nabożeństwa w katedrze w Poznaniu.
8 sierpnia – w ramach wojny polsko-rosyjskiej: Rosjanie zajęli Wilno, które po raz pierwszy w historii znalazło się pod obcym panowaniem. Rzeź mieszkańców trwała trzy dni, a miasto płonęło przez 17 dni.
18 sierpnia – potop szwedzki: Janusz Radziwiłł i Bogusław Radziwiłł poddali Wielkie Księstwo Litewskie królowi szwedzkiemu Karolowi X Gustawowi.
2 września – potop szwedzki: Szwedzi odnotowali zwycięstwo w bitwie pod Sobotą.
8 września – potop szwedzki: Szwedzi zajęli Warszawę.
11 września – potop szwedzki: miała miejsce potyczka wojsk szwedzkich i polskich pod Opocznem.
16 września – potop szwedzki: Szwedzi pokonali armię polską pod Żarnowem, co umożliwiło im zdobycie Małopolski.
19 września – do Krakowa przybył Jan Kazimierz w towarzystwie kilku tysięcy żołnierzy oraz pospolitego ruszenia.
20 września
W trakcie posiedzenia senatu, król oraz senatorowie zapewnili się o determinacji w obliczu zagrożeń. Początkowo Jan Kazimierz rozważał pozostanie w mieście i obronę Krakowa, lecz senatorowie go od tego odwiedli.
Potop szwedzki: rozpoczęła się bitwa pod Nowym Dworem.
24 września – nocą Jan Kazimierz opuścił Kraków, powierzając obronę miasta Stefanowi Czarnieckiemu. Marszałek wielki koronny Jerzy Lubomirski wywiózł insygnia koronacyjne i inne klejnoty Skarbca Koronnego do zamku w Lubowli na Spiszu.
25 września – potop szwedzki: wojska szwedzkie zajęły przedmieścia oraz Kazimierz i rozpoczęły oblężenie Krakowa.
29 września – w ramach wojny polsko-rosyjskiej: Rosjanie i Kozacy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Gródkiem Jagiellońskim.
29 września – w ramach wojny polsko-rosyjskiej: miała miejsce bitwa pod Perebrodami (Bitwa pod Stolinem), w której Dymitr Wołkoński rozbił polskie siły i spalił Stolin.
30 września – potop szwedzki: Szwedzi odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Nowym Dworem.
3 października – potop szwedzki: Szwedzi wygrali bitwę pod Wojniczem.
4 października – w ramach II wojny północnej: siły polskie pod dowództwem Krzysztofa Żegockiego zdobyły Kościan.
13 października – potop szwedzki: podjęto decyzję o kapitulacji Krakowa i zakończeniu oblężenia.
17 października – potop szwedzki: formalna kapitulacja Krakowa.
19 października – potop szwedzki: wymarsz wojsk polskich z Krakowa; po południu król Karol Gustaw wjechał do zdobytego miasta.
20 października – w Kiejdanach: Janusz Radziwiłł zerwał unię Litwy z Koroną i podpisał pakt wiążący Wielkie Księstwo Litewskie ze Szwecją, w zamian za co król szwedzki zobowiązywał się odzyskać dla Litwy ziemie utracone w wojnie z Rosją (układ w Kiejdanach).
25 października – w ramach wojny polsko-rosyjskiej: rozpoczęło się oblężenie Lwowa.
8 listopada
W trakcie potopu szwedzkiego: Szwedzi po raz pierwszy próbowali zdobyć klasztor na Jasnej Górze.
W kontekście wojny polsko-rosyjskiej: wojska rosyjsko-kozackie, po otrzymaniu okupu, zakończyły oblężenie Lwowa.
10-12 listopada – w ramach wojny polsko-rosyjskiej: miała miejsce bitwa pod Jezierną.
12 listopada – potop szwedzki: zawarto układ w Ryńsku.
18 listopada – potop szwedzki: rozpoczęło się oblężenie twierdzy na Jasnej Górze.
20 listopada – po przegranej bitwie pod Jezierną, Bohdan Chmielnicki został zmuszony do podpisania traktatu zobowiązującego go do udzielenia pomocy Rzeczypospolitej i zerwania ugody z Rosją.
30 listopada – król Polski Jan Kazimierz wydał uniwersał opolski, wzywający naród do oporu przeciwko Szwedom.
2 grudnia – potop szwedzki: kapitulacja Toruń.
7 grudnia – potop szwedzki: chorągiew pułkownika Gabriela Wojniłłowicza odbiła Krosno.
18 grudnia – Jan II Kazimierz powrócił do Polski z austriackiego Śląska z oddziałami wiernymi mu.
20 grudnia – oblężenie Jasnej Góry: obrońcy pod dowództwem Stefana Zamojskiego przeprowadzili brawurowy wypad z twierdzy, w trakcie którego unieszkodliwili dwa szwedzkie działa i wyeliminowali górników olkuskich kopiących tunel.
22 grudnia – potop szwedzki: wojska szwedzkie zdobyły Elbląg.
26 grudnia – potop szwedzki: zakończono obronę Jasnej Góry.
27 grudnia – potop szwedzki: wojska szwedzkie zrezygnowały z oblężenia klasztoru na Jasnej Górze.
29 grudnia – w Tyszowcach: polska szlachta zawiązała konfederację tyszowiecką, skierowaną przeciwko Szwedom w obronie króla Jana Kazimierza.
31 grudnia – w oblężonym przez wojska polskie zamku w Tykocinie zmarł Janusz Radziwiłł.
Wydarzenia na świecie
5 stycznia – Go-Sai objął tron Japonii jako 111 cesarz.
25 marca – Christiaan Huygens, holenderski matematyk, fizyk oraz astronom, odkrył największy księżyc Saturna, nazwany Tytan.
4 kwietnia – w bitwie pod Porto Farina angielska eskadra dowodzona przez admirała Roberta Blake’a pokonała berberyjskich piratów.
7 kwietnia – Fabio Chigi został wybrany papieżem, przyjmując imię Aleksander VII.
26 kwietnia – Holenderska Kompania Zachodnioindyjska odmówiła ostatniemu gubernatorowi Nowej Holandii (Manhattan) Peterowi Stuyvesant prawa do wykonywania kary śmierci na Żydach.
28 kwietnia – admirał Robert Blake znacząco osłabił Beja Tunisu, niszcząc nabrzeżny arsenał oraz 9 algierskich okrętów. To był pierwszy przypadek, w którym okręty wojenne zdołały zniszczyć naziemne baterie bez konieczności desantu.
10 maja – Anglicy rozpoczęli inwazję na hiszpańską Jamajkę, zajmując ją następnego dnia.
11 maja – admirał William Penn zajął Jamajkę. Wyspa przeszła z rąk hiszpańskich pod panowanie Wielkiej Brytanii.
21 czerwca – w trakcie VI wojny wenecko-tureckiej: zwycięstwo floty weneckiej w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej.
27 lipca
Żydzi z Nowego Amsterdamu złożyli petycję do władz miejskich o otwarcie osobnego cmentarza żydowskiego.
Niderlandy i Brandenburgia podpisały porozumienie pokojowe.
14 października – założono uniwersytet w Duisburgu.
7 listopada – ukazał się pierwszy numer „London Gazette”, najstarszego dziennika w Wielkiej Brytanii.
Urodzili się
1 stycznia – Christian Thomasius, niemiecki filozof (zm. 1728)
6 stycznia – Eleonora Magdalena von Pfalz-Neuburg, księżniczka palatyńska, cesarzowa rzymsko-niemiecka, królowa Czech i Węgier (zm. 1720)
13 stycznia – Bernard de Montfaucon, benedyktyński mnich i francuski uczony, paleograf (zm. 1741)
21 stycznia – Antonio Molinari, malarz i grafik wenecki (zm. 1704)
4 maja – Bartolomeo Cristofori, włoski muzyk i twórca instrumentów muzycznych (zm. 1731)
13 maja – Papież Innocenty XIII (zm. 1724)
4 czerwca – Tomasz z Cori, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1729)
29 lipca – Fulvio Astalli, włoski kardynał (zm. 1721)
13 sierpnia – Johann Christoph Denner, niemiecki konstruktor instrumentów dętych, wynalazca klarnetu (zm. 1707)
10 września – Caspar Bartholin młodszy, duński anatom (zm. 1738)
29 września – Ferdinand Franz von Auersperg, książę ziębicki (zm. 1706)
7 października – Caspar Castner, niemiecki jezuita, matematyk (zm. 1709)
24 listopada – Karol XI, król Szwecji (zm. 1697)
data dzienna nieznana:
Zumbi, przywódca Quilombo dos Palmares, państwa zbiegłych niewolników w Brazylii (zm. 1695)
Zmarli
1 stycznia – Jan Chryzostom Zamoyski, polski duchowny katolicki, biskup przemyski
7 stycznia – Innocenty X, włoski duchowny katolicki, od 1644 papież (ur. 1574)
9 maja – Karol Ferdynand Waza, biskup (ur. 1613)
7 grudnia – Krzysztof Opaliński, pisarz i polityk (ur. 1609)
31 grudnia – Janusz Radziwiłł, hetman wielki litewski, główny stronnik Szwedów na Litwie (ur. 1612)
data dzienna nieznana:
Hiacynt Przetocki SI, polski jezuita i poeta (ur. ok. 1599)
Herman van Swanevelt, holenderski malarz, rysownik i akwaforcista barokowy (ur. ok. 1603)
Święta ruchome
Tłusty czwartek: 4 lutego
Ostatki: 9 lutego
Popielec: 10 lutego
Niedziela Palmowa: 21 marca
Wielki Czwartek: 25 marca
Wielki Piątek: 26 marca
Wielka Sobota: 27 marca
Wielkanoc: 28 marca
Poniedziałek Wielkanocny: 29 marca
Wniebowstąpienie Pańskie: 6 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 16 maja
Boże Ciało: 27 maja