1654

Wydarzenia w Polsce

18 stycznia – podpisano ugodę w Perejasławiu, w wyniku której powstańcy uznali władzę cara Aleksego Michałowicza, co stało się przyczyną drugiej wojny z Rosją w XVII wieku.

19 lutego – w Oleśnicy dokonano egzekucji Melchiora Hedloffa, seryjnego mordercy, który zabił 251 osób.

6 kwietnia – król Jan Kazimierz wydał dekret nakazujący wydalenie wszystkich cudzoziemców-innowierców z Rzeczypospolitej.

12 sierpnia – miała miejsce bitwa pod Szkłowem w trakcie wojny polsko-rosyjskiej. Tego samego dnia z terenu Polski można było obserwować całkowite zaćmienie słońca.

24 sierpnia – odbyła się bitwa pod Szepielewiczami, również w kontekście wojny polsko-rosyjskiej.

8 września – kozackie siły Iwana Zołotarenki rozpoczęły oblężenie twierdzy w Starym Bychowie.

3 października – w trakcie wojny polsko-rosyjskiej Rosjanie zdobyli Smoleńsk.

26 listopada – Iwan Zołotarenko zrezygnował z oblężenia Starego Bychowa, który pozostał niezdobyty.

W wyniku tych wydarzeń nastąpił upadek Powstania Chmielnickiego oraz przybycie zakonu wizytek. Przyłączenie Ukrainy do Rosji zainicjowało wojnę polsko-rosyjską w latach 1654-1667.

Wydarzenia na świecie

26 stycznia – zakończyła się wojna holendersko-portugalska o Brazylię, gdy ostatnie holenderskie oddziały w Recife skapitulowały.

5 kwietnia – porozumienie Westminsterskie zakończyło pierwszą wojnę angielsko-holenderską.

8 maja – Otto von Guericke przeprowadził znane eksperymenty magdeburskie. Tego samego dnia w Westminsterze podpisano układ pokojowy kończący I wojnę angielsko-holenderską.

16 maja – w VI wojnie wenecko-tureckiej flota turecka odniosła zwycięstwo w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej.

20 maja – na wyspie Tobago założono kolonię Nowa Kurlandia przez Kurlandczyków.

6 czerwca – królowa Krystyna abdykowała z tronu szwedzkiego na rzecz kuzyna Karola X Gustawa, co oznaczało koniec dynastii Wazów w Szwecji.

7 czerwca – Ludwik XIV Burbon został koronowany na króla Francji.

22 lipca – wojska rosyjskie dokonały masakry mieszkańców Mścisławia.

12 października – w wyniku wybuchu składu prochu strzelniczego w holenderskim Delfcie zginęło około 1200 osób.

Zakończono również budowę Tadź Mahal, a w Sądzie Kameralnym Rzeszy przestał obowiązywać proces rzymsko-kanoniczny.

Zdarzenia astronomiczne

12 sierpnia – miało miejsce całkowite zaćmienie słońca, które było widoczne w Polsce.

Urodzili się

31 marca – Lorenzo Cozza, generał franciszkanów i kardynał (zm. 1729).

15 sierpnia – Jan Józef od Krzyża, włoski franciszkanin, kanonizowany święty katolicki (zm. 1734).

27 grudnia – Jakob Bernoulli, szwajcarski matematyk i fizyk.

Zmarli

27 stycznia – Anna Alojza Chodkiewicz, żona Jana Karola Chodkiewicza (ur. 1600).

24 marca – Samuel Scheidt, niemiecki kompozytor i organista (ur. 1587).

10 czerwca – Alessandro Algardi, włoski rzeźbiarz i architekt (ur. 1598).

28 czerwca – Jan Southworth, angielski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1592).

23 lipca – Orazio Grassi, włoski uczony, jezuita (ur. 1583).

28 sierpnia – Axel Oxenstierna, szwedzki polityk, bliski współpracownik Gustawa II Adolfa (ur. 1583).

8 września – Piotr Klawer, hiszpański jezuita, misjonarz, święty katolicki (ur. 1580).

12 października – Carel Fabritius, holenderski malarz (ur. 1622).

27 listopada – Pieter Meulener, flamandzki malarz-batalista (ur. 1602).

Data dzienna nieznana: Islam III Girej – chan Krymski oraz Paulus Potter – malarz holenderski.

Święta ruchome

Tłusty czwartek: 12 lutego

Ostatki: 17 lutego

Popielec: 18 lutego

Niedziela Palmowa: 29 marca

Wielki Czwartek: 2 kwietnia

Wielki Piątek: 3 kwietnia

Wielka Sobota: 4 kwietnia

Wielkanoc: 5 kwietnia

Poniedziałek Wielkanocny: 6 kwietnia

Wniebowstąpienie Pańskie: 14 maja

Zesłanie Ducha Świętego: 24 maja

Boże Ciało: 4 czerwca.

Przypisy