1648

Wydarzenia w Polsce

10 lutego – Władysław IV Waza przyznał prawa miejskie Pradze, która znajduje się na prawym brzegu Wisły, naprzeciw Warszawy.

Kwiecień – rozpoczęło się powstanie pod wodzą Bohdana Chmielnickiego.

29 kwietnia – w trakcie powstania Chmielnickiego miała miejsce bitwa nad Żółtymi Wodami.

16 maja – podczas powstania Chmielnickiego, wojska polskie zostały pokonane przez Kozaków w bitwie nad Żółtymi Wodami.

26 maja – w kolejnym etapie powstania, polskie wojsko kwarciane, dowodzone przez hetmanów, Mikołaja Potockiego i , zostało rozbite pod Korsuniem przez koalicję kozacko-tatarską pod przewodnictwem Bohdana Chmielnickiego i Tuhaj-beja; jedynie 650 jazdy pod dowództwem pułkownika Koryckiego zdołało się wydostać, a obaj hetmani trafili do niewoli.

16 lipca – po śmierci króla Władysława IV Wazy, zebrał się sejm konwokacyjny.

26 lipca – w czasie powstania Chmielnickiego rozpoczęła się bitwa pod Konstantynowem.

28 lipca – polskie wojsko odnosi zwycięstwo w bitwie pod Konstantynowem.

23-25 września – wojska polskie, wycofując się spod Piławiec, pozostawiły Kozakom cały oboz wraz z artylerią.

2 października – po pięciu miesiącach oblężenia, polska twierdza w Kudaku nad Dnieprem poddała się Kozakom.

6 października-19 listopada – w Warszawie obradował sejm elekcyjny.

20 listopada – Jan Kazimierz Waza został wybrany na króla Polski.

12 listopada – po wypłaceniu okupu, Kozacy zakończyli oblężenie twierdzy Zamość.

Wydarzenia na świecie

30 stycznia – Hiszpania uznała niepodległość Republiki Zjednoczonych Prowincji.

23 marca – Francja i Holandia dokonały podziału karaibskiej wyspy Saint Martin/Sint Maarten.

1 maja lub 5 maja – w ramach VI wojny wenecko-tureckiej, wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Kandii na Krecie.

8 maja – w angielskiej wojnie domowej, wojska parlamentarne zwyciężyły nad rojalistami w bitwie pod St. Fagans.

Koniec maja – 11 lipca – w trakcie angielskiej wojny domowej miało miejsce oblężenie Pembroke.

17 maja – w wojnie trzydziestoletniej, wojska francusko-szwedzkie odniosły zwycięstwo nad niemieckimi w bitwie pod Zusmarshausen.

1 czerwca – w Moskwie wybuchł bunt solny.

12 czerwca – w angielskiej wojnie domowej miała miejsce nierozstrzygnięta bitwa pod Mauchline Muir.

24 czerwca – wojska Parlamentu odniosły zwycięstwo w bitwie pod Maidstone.

11 lipca – zakończyło się oblężenie Pembroke.

17-19 sierpnia – Oliver Cromwell pokonał Szkotów i rojalistów w bitwie pod Preston.

20 sierpnia – w ramach II wojny francusko-hiszpańskiej, wojska hiszpańskie zostały pokonane przez siły francuskie w bitwie pod Lens.

24 października – zawarto pokój westfalski, kończący wojnę trzydziestoletnią, który zapewnił wolność wyznania luteranom i kalwinistom w Rzeszy, uznając niepodległość Szwajcarii, a Francji przyznając m.in. Alzację, Szwecji – część Pomorza.

11 grudnia – w Kijowie wybuchło kozackie powstanie.

Siemion Dieżniow odkrył i przepłynął przez Cieśninę Beringa.

Urodzili się

1 stycznia – Elkanah Settle, angielski poeta i dramatopisarz (zm. 1724)

13 marca – Anna Henrietta Bawarska, księżniczka Palatynatu-Simmern, księżna Condé (zm. 1723)

13 kwietnia – Madame Guyon, francuska mistyczka (zm. 1717)

26 kwietnia – Piotr I, król Portugalii z dynastii Bragança (zm. 1706)

2 lipca – Arp Schnitger, niemiecki organmistrz (zm. 1719)

15 lipca – Hieronim Wierzbowski, polski duchowny katolicki, kustosz warszawski, wikariusz generalny poznański, prepozyt poznański i oficjał poznański (zm. 1713)

4 sierpnia – Jean Casimir Baluze, francuski dyplomata, urodzony w Polsce i hołdujący sarmackim zwyczajom (zm. 1718)

12 listopada – Louis-Hector de Callière, francuski żołnierz i administrator, gubernator generalny Nowej Francji (zm. 1703)

Zmarli

15 stycznia – Franciszek de Capillas, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1607)

28 lutego – Chrystian IV Oldenburg, król Danii i Norwegii (ur. 1577)

11 marca – Jan Działyński, wojewoda chełmiński, starosta pokrzywnicki, pucki i kowalewski (ur. 1590)

12 marca – Tirso de Molina, hiszpański dramaturg i poeta, autor pierwszej wersji historii o Don Juanie (ur. 1579)

21 marca – Leon Modena, żydowski uczony, poeta, muzyk i rabin (ur. 1571)

11 kwietnia – Matthäus Apelt, niemiecki kompozytor (ur. 1594)

19 maja – Stefan Potocki, starosta niżyński, polski dowódca wojskowy (ur. ok. 1624)

20 maja – Władysław IV Waza, król Polski, tytularny król Szwecji, czasowo car Rosji (ur. 1595)

4 lipca – Antoni Daniel, święty Kościoła katolickiego, męczennik, francuski jezuita, misjonarz w Kanadzie (ur. 1601)

20 sierpnia – Edward Herbert z Cherbury, angielski baron, filozof, myśliciel religijny, poeta, polityk, dyplomata (ur. 1583)

25 sierpnia – Józef Kalasancjusz, hiszpański duchowny katolicki, założyciel zakonu pijarów, reformator oświaty, święty (ur. 1557)

1 września – Marin Mersenne, francuski teolog, filozof, matematyk i teoretyk muzyki (ur. 1588)

5 września – Atanazy Brzeski, mnich prawosławny, przełożony monasteru św. Symeona Słupnika w Brześciu (ur. ok. 1597)

20 września – Ivan Lukačic, chorwacki kompozytor (ur. 1587)

25 grudnia – Klaudia Medycejska, księżniczka Toskanii, arcyksiężna Austrii (ur. 1604)

data dzienna nieznana:

Susanna Hall, najstarsza córka Williama Shakespeare’a i Anne Hathaway (ur. 1582)

Maksym Krzywonos, pułkownik kozacki, jeden z głównych przywódców powstania Chmielnickiego (ur. ?)

Konstancja Ligęza, właścicielka Rzeszowa (ur. ?)

Piotr Potocki, rotmistrz wojsk koronnych, starosta śniatyński (ur. 1629)

Święta ruchome

Tłusty czwartek: 20 lutego

Ostatki: 25 lutego

Popielec: 26 lutego

Niedziela Palmowa: 5 kwietnia

Wielki Czwartek: 9 kwietnia

Wielki Piątek: 10 kwietnia

Wielka Sobota: 11 kwietnia

Wielkanoc: 12 kwietnia

Poniedziałek Wielkanocny: 13 kwietnia

Wniebowstąpienie Pańskie: 21 maja

Zesłanie Ducha Świętego: 31 maja

Boże Ciało: 11 czerwca

Przypisy