1633

Wydarzenia w Polsce

31 stycznia – rozpoczęły się obrady Sejmu koronacyjnego, które poprzedzały koronację króla-elekta Władysława IV Wazy.

6 lutego – Władysław IV Waza został koronowany w katedrze na Wawelu na króla Polski.

14 marca – król Władysław IV Waza formalnie uznał kościół prawosławny na terenach polskich.

21 marca – posłowie margrabiego brandenburskiego Jerzego Wilhelma złożyli hołd lenny nowemu królowi, Władysławowi IV Wazie.

22 marca – w związku z oblężeniem Smoleńska król Władysław IV wydał rozkaz Januszowi Radziwiłłowi na zaciąg tysiąca piechoty oraz 200 dragonów.

4 lipca – w trakcie wojny polsko-tureckiej Kantymir, chan ord nogajskich, najechał Rzeczpospolitą, jednak jego wojska zostały pokonane przez hetmana Stanisława Koniecpolskiego w Mołdawii pod Sasowym Rogiem.

2 września – petyhorcy, prowadzący armię królewską, połączyli się pod Łubną z wojskami litewskimi.

Wrzesień – w trakcie wojny polsko-rosyjskiej wojska polskie, dowodzone przez Władysława IV Wazę, odblokowały oblężony Smoleńsk i obległy armie Michła Szeina.

3 października – wojna polsko-rosyjska: zakończyło się nieudane rosyjskie oblężenie Smoleńska.

9 października – na gdańskim Długim Targu uruchomiono Fontannę Neptuna, zgodnie z projektem Abrahama van den Blocka.

11 października – w trakcie wojny trzydziestoletniej miała miejsce bitwa pod Ścinawą, w której Austriacy odnieśli zwycięstwo nad wojskami saskimi.

20-23 października – wojna polsko-turecka: atak Turcji pod dowództwem Abazy paszy. Hetman Stanisław Koniecpolski odniósł zwycięstwo nad armią turecką pod Paniowcami.

22 października – wojna polsko-turecka: wojska Stanisława Koniecpolskiego wytrzymały i odparły oblężenie Kamieńca Podolskiego, które zaatakował bejlerbej Sylistrii Mehmed Abazy.

Wydarzenia na świecie

13 lutego – Galileo Galilei przybył do Rzymu, aby stanąć przed Inkwizycją.

10 kwietnia – w Londynie po raz pierwszy w sprzedaży pojawiły się banany.

12 kwietnia – rozpoczął się proces Galileusza, oskarżonego przez Rzymską Inkwizycję o herezję.

21 czerwca – Inkwizycja skazała Galileusza na dożywotni areszt domowy.

22 czerwca – Galileusz odżegnał się przed sądem Świętego Oficjum od swoich poglądów na temat teorii heliocentrycznej, wyrażonych m.in. w Dialogu; według legendy miał przy tym szeptać słowa Eppur si muove („A jednak się kręci”).

11 października – wojna trzydziestoletnia: bitwa pod Ścinawą.

17 listopada – odbyła się premiera sztuki Ryszard III autorstwa Williama Szekspira.

Urodzili się

23 lutego – Samuel Pepys, angielski urzędnik państwowy i pamiętnikarz.

19 kwietnia – Willem Drost, holenderski malarz.

14 października – Jakub II Stuart, król Anglii i Szkocji (zm. 1701).

29 grudnia – Jan Morawski, polski jezuita, kaznodzieja, pisarz teologiczny, nauczyciel (zm. 1700).

Zmarli

20 stycznia – Máté Szepsi Laczkó, węgierski kalwiński duchowny, winiarz, wynalazca procesu produkcji tokaju aszú (ur. 1576).

4 kwietnia – Pieter Lastman, holenderski malarz (ur. 1583).

11 maja – Jan Crell, teolog i pisarz ariański (ur. 1590).

5 sierpnia – George Abbot, angielski duchowny, arcybiskup Canterbury (ur. 1562).

12 sierpnia – Jacopo Peri, włoski kompozytor, twórca pierwszych oper w historii (ur. 1561).

14 sierpnia:

Dominik Ibáñez de Erquicia, baskijski dominikanin, misjonarz na Dalekim Wschodzie, męczennik, święty katolicki (ur. 1589).
Franciszek Shōemon, japoński dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. ?).

17 sierpnia:

Jakub Kyusei Gorōbyōe Tomonaga, japoński dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. 1582).
Michał Kurōbyōe, japoński męczennik, święty katolicki (ur. ?).

2 października – Scipione Caffarelli-Borghese, włoski kardynał, mecenas sztuki, twórca Galleria Borghese (ur. 1577).

19 października:

Łukasz Alonso Gorda, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1594).
Mateusz Kohyōe, japoński dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. 1615).