1609

Wydarzenia w Polsce

Od 15 stycznia do 26 lutego w Warszawie odbywały się obrady sejmowe.

28 lutego:

Wojna polsko-szwedzka: wojsko hetmana wielkiego litewskiego, Jana Karola Chodkiewicza, rozpoczęło atak na Parnawę, którą Szwedzi bronili, zdobywając ją 2 marca.

Miasto Sokółka uzyskało prawa miejskie.

2 marca – wojna polsko-szwedzka: Szwedzi kapitulowali w oblężonej Parnawie.

11 marca – rozpoczęła się wojna polsko-rosyjska (1609–1618).

23/24 marca – wojna o Inflanty: polska flota odniosła zwycięstwo nad szwedzką w bitwie morskiej pod Salis.

24 maja – Zygmunt III Waza, razem z rodziną i dworem, opuścił Wawel, przenosząc się na stałe do Warszawy.

21 sierpnia – w Wilnie miało miejsce nieudane zamach na życie biskupa Adama Pocieja, zorganizowane przez przeciwników religijnych unii brzeskiej.

6 października – wojna polsko-szwedzka: Jan Karol Chodkiewicz odniósł zwycięstwo nad Szwedami w bitwie nad Gawią.

Adam Wacław Cieszyński przeszedł na katolicyzm.

W Krakowie powstał pierwszy klasztor bonifratrów w Polsce.

Zawiązała się koalicja antypolska między Szwecją a Rosją, co było bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny polsko-rosyjskiej 1609–1618.

Rokosz Zebrzydowskiego dobiegł końca.

Wydarzenia na świecie

15 stycznia – w Dolnej Saksonii zainaugurowano regularne wydawanie gazety z wiadomościami.

25 marca – do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej dołączył okręt „Halve Maen”, należący do żeglarza i odkrywcy Henry’ego Hudsona.

9 kwietnia:

Wojna osiemdziesięcioletnia: zawarto dwunastoletni rozejm pomiędzy Hiszpanią a zbuntowanymi prowincjami niderlandzkimi.

Król Hiszpanii, Filip III, wydał edykt nakazujący wygnanie Morysków.

12 kwietnia – Niderlandy ogłosiły swoją niepodległość.

20 maja – wszystkie 154 wiersze Williama Szekspira ukazały się w kolekcji z 1609 roku, zatytułowanej Shake-Speares Sonnets, zawierającej 152 wcześniej niepublikowane wiersze.

9 lipca – cesarz Rudolf II wydał list majestatyczny, który gwarantował protestantom w Czechach wolność wyznania.

10 lipca – w Niemczech powstała Liga Katolicka.

20 sierpnia – cesarz Rudolf II wydał kolejny list majestatyczny, tym razem zapewniający protestantom w Śląsku wolność wyznania.

25 sierpnia – Galileo Galilei zaprezentował Wenecjanom swój pierwszy teleskop.

28 sierpnia – Henry Hudson jako pierwszy Europejczyk wylądował w Delaware.

4 września – angielski żeglarz Henry Hudson dotarł do wybrzeża wyspy Manhattan.

12 września – Henry Hudson odkrył ujście obecnej rzeki Hudson.

29 września – w ramach V wojny polsko-rosyjskiej, wojska polsko-litewskie rozpoczęły oblężenie Smoleńska.

30 listopada – Galileusz rozpoczął teleskopowe obserwacje Księżyca, szkicując jego powierzchnię.

8 grudnia – w Mediolanie otwarto Bibliotekę Ambrozjańską.

Brytyjczycy przybili do wyspy North Island, stając się pierwszymi Europejczykami, którzy postawili stopę na Seszelach.

Utworzono Ligę Katolicką.

Jan Kepler, wierząc w zasadność teorii Kopernika, opublikował pracę, w której jednoznacznie stwierdził, że planety nie krążą wokół Słońca po okręgach, jak twierdził Kopernik – to były pierwsze dwa prawa Keplera. Trzecie prawo zostało opublikowane w 1619 roku.

Urodzili się

10 marca – Grzegorz Jan Zdziewojski, polski duchowny katolicki, teolog, działacz kontrreformacji, poeta (zm. ok. 1685)

18 marca – Fryderyk III, król Danii i Norwegii (zm. 1670)

22 marca – Jan II Kazimierz, król Polski w latach 1648–1668 (zm. 1672)

25 listopada – Henrietta Maria, córka króla Francji Henryka IV, żona Karola I, króla Anglii i Szkocji (zm. 1669)

Data dzienna nieznana:

Krzysztof Opaliński, poeta (zm. 1655)

Jakub Weiher, wojewoda malborski, założyciel Wejherowa (zm. 1657)

Zmarli

25 marca – Jan Wilhelm, książę Kleve, Jülich i Bergu, hrabia Mark i Ravensbergu, ostatni władca połączonych księstw westfalskich, biskup-elekt Münsteru i administrator tego biskupstwa (ur. 1562)

4 kwietnia – Charles de L’Écluse (Kluzjusz) – francuski lekarz i botanik (ur. 1526)

25 czerwca – Julius d’Austria, nieślubny syn cesarza Rudolfa II Habsburga (ur. 1586)

9 października – Jan Leonardi, włoski ksiądz, założyciel Kleryków Regularnych Matki Bożej (ur. 1541)

Data dzienna nieznana:

Mikołaj Gomółka, pierwszy polski kompozytor narodowy (ur. ok. 1535)