16 Warszawska Drużyna Harcerzy im. Zawiszy Czarnego
16 Warszawska Drużyna Harcerzy im. Zawiszy Czarnego, powszechnie znana jako „Szesnastka”, to jedna z najstarszych drużyn harcerskich w Polsce, która utrzymuje ciągłość kadrową od swojego powstania. Działała od 1911 do 1918 roku w organizacjach, które dały początek Związkowi Harcerstwa Polskiego. Następnie, od 1918 do 1990 oraz ponownie od 1993 do 2001, była częścią ZHP, a w latach 1990-1993 oraz od 2001 roku przynależy do ZHR.
Jest również członkiem założycielem Unii Najstarszych Drużyn Harcerskich Rzeczypospolitej.
16 WDH zdobyła tytuł Drużyny Rzeczypospolitej czterokrotnie (w 2004, 2005, 2013 oraz 2018), co oznacza, że była uznawana za najlepszą drużynę w Organizacji Harcerzy ZHR. W latach 2004-2007 drużyna nosiła nazwę Drużyna Puszczańska. 1 sierpnia 2007 roku drużyny „Grunwald” i „Sulima” uzyskały kategorię leśną. W 2009 roku oraz w latach 2011-2018 „Grunwald” był drużyną puszczańską, zdobywając tytuł Drużyny Rzeczypospolitej w 2013 i 2018 roku, a „Sulima” w latach 2013-2014 oraz 2017 posiadała kategorię puszczańską.
Miejsce działania
Drużyna od początku była związana ze Szkołą Realną Stowarzyszenia Techników im. Stanisława Staszica w Warszawie, założoną w 1906 roku, która w okresie międzywojennym przekształciła się w gimnazjum, obecnie znanym jako XIV LO im. Stanisława Staszica w Warszawie. Szkoła ta przez pierwsze miesiące 1906 roku mieściła się w tymczasowym lokalu przy ul. Jerozolimskiej nr 29 (dzisiaj Al. Jerozolimskie), a później do 1916 roku w przystosowanym budynku przy ul. Wilczej 41. Następnie przeniosła się do własnej siedziby przy ul. Polnej 60 (obecnie ul. Noakowskiego 6), gdzie drużyna działała aż do 1939 roku. Gromady wilczków (zuchów) powstałe przy drużynie działały w innych miejscach, w tym w Liceum Francuskim oraz w prywatnej szkole powszechnej Bronisławy Stopczykowej.
W czasie II wojny światowej drużyna współpracowała z nauczycielami liceum im. Staszica, prowadząc tajne komplety. W 1944 roku drużyna weszła w struktury Szarych Szeregów, zostając przydzielona do Bloku „Prochownia” w ramach IV Obwodu Okręgu Warszawskiego AK (Ochota).
Powstanie Warszawskie wstrzymało wszelką działalność harcerską poza walką. Po kapitulacji, niektórzy harcerze trafili do Krakowa, gdzie pod przewodnictwem Józefa Przewłockiego zorganizowali kilka zbiórek. Po wojnie Szesnastka wróciła do Liceum im. Staszica, które tymczasowo funkcjonowało przy ul. Wawelskiej 46, w budynku liceum im. Słowackiego.
W 1947 roku drużyna po raz pierwszy zrekrutowała harcerzy w szkole podstawowej – była to Szkoła Podstawowa nr 97 przy ul. Raszyńskiej 22. W 1948 roku liceum Staszica, a wraz z nim Szesnastka, wróciło do swojego przedwojennego budynku przy ul. Noakowskiego. Niestety w 1949 roku, po rozwiązaniu ZHP i powołaniu Organizacji Harcerskiej Związku Młodzieży Polskiej, drużyna zakończyła działalność i opuściła Śródmieście, jednak zawsze utrzymywała kontakt ze Stowarzyszeniem Wychowanków dawnej szkoły.
Po reaktywacji ZHP, Szesnastkę wznowiły niezależnie dwie grupy byłych harcerzy. W nowej siedzibie w gmachu byłego liceum Staszica działała inna drużyna, więc skierowano ją do liceum im. Hugona Kołłątaja. W 1959 roku działalność rozszerzono na Szkołę Podstawową nr 39, a rok później na Szkołę Podstawową nr 16. Drużyna współpracowała również ze Szkołą Podstawową nr 21.
Obecnie 16 WDH działa przy szkołach podstawowych nr 23, 61, 152 i 264 na warszawskiej Ochocie, a wcześniej także w Katolickim Zespole Edukacyjnym im. ks. Piotra Skargi oraz nieistniejących już: Szkole Podstawowej nr 9, Gimnazjum nr 14 im. Leopolda Staffa i Gimnazjum nr 13 im. Stanisława Staszica w Warszawie.
Barwy
Harcerze Szesnastki wyróżniają się łowickimi krajkami, które noszą zamiast chust, oraz góralskimi kostkami, noszonymi na rogatywkach. Te elementy umundurowania wprowadzono w 1925 roku. Barwą drużyny jest kolor błękitny, co przejawia się w barwie chust noszonych przez harcerzy przed zdobyciem prawa do noszenia krajki i kostek, a także kolorem wyhaftowanej na naramienniku munduru cyfry „16”. W drużynie tradycyjnie nadawane są nazwy zastępów od polskich zwierząt (np. Łosie, Wilki, Dziki, Rysie, Żubry, Bobry itd.). Nazwa zastępu jest haftowana w jego barwach i noszona na drugim naramienniku.
Umundurowanie harcerzy zmieniało się na przestrzeni lat, dostosowując się do regulaminów organizacji, do których 16 WDH przynależała, z uwzględnieniem krajek i kostek oraz braku wywijek. W bogatej symbolice drużyny szczególnie wyróżnia się plakietka drużyny, wzorowana na herbie Zawiszy Czarnego, oraz tzw. „lilijka zawiszacka” (skautowa lilijka przepleciona literą „Z”), która jest używana jako logo w dokumentach i publikacjach.
Drużyna miała w swojej historii trzy sztandary: pierwszy, wręczony w 1925 roku, został zakopany przed kapitulacją Powstania Warszawskiego i nigdy nieodnaleziony. Drugi, będący dokładną kopią pierwszego, drużyna otrzymała w 1958 roku i używa go do dziś. Trzeci sztandar, wręczony harcerzom w 1977 roku, wykonany został zgodnie z ówczesnym statutem ZHP (m.in. z orłem bez korony), jednak harcerze używali go niechętnie, pozostając wierni sztandarowi według przedwojennego wzoru, na którym składano przyrzeczenie w obecności przedwojennych instruktorów ZHP.
Szczep
Obecnie 16 WDH funkcjonuje jako Szczep 16 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Zawiszy Czarnego, do którego należą:
- 16 WDH „Sulima” (od 2007 r.) – drużynowy pwd. Tadeusz Kuczyński HO
- 16 WDH „Grunwald” (od 2007 r.) – drużynowy pwd. Tadeusz Rosłan HO
- 16 WGZ „Bractwo Zaginionego Oręża” (od 2008 r.) – drużynowy pwd. Stanisław Uliński HO
- 16 WGZ „Strażnicy Czasu” (od 2012 r.) – drużynowy pwd. Ignacy Hofmokl-Ostrowski HO
- 16 WDW „Oldboys” (od 2021 r.) – PO drużynowego HO Ludwik Zawadzki
Od momentu powstania szczepu, funkcję szczepowego pełnili kolejno: hm. Marek Gajdziński (styczeń – lipiec 2007 roku), phm. Piotr Drzazga (lipiec 2007 roku – 2010 rok), phm. Paweł Huras (2010 rok – wrzesień 2011 roku), phm. Marcin Gierbisz (wrzesień 2011 roku – październik 2015 roku), hm. Kajetan Kapuściński (październik 2015 roku – luty 2019 roku), phm. Karol Walesiak (luty 2019 roku – październik 2020 roku), hm. Maciej Sadowski (od października 2020 roku).
W październiku 2020 roku jednostki zgrupowane w szczepie założyły Warszawski Związek Drużyn „Zawrat”, którego komendantem został hm. Maciej Sadowski HR (wcześniej Szesnastka współpracowała z drużynami w Warszawskim Hufcu Harcerzy „Klucz”).
W październiku 2021 roku WZD „Zawrat” przekształcono w Warszawski Hufiec Harcerzy „Zawrat”, którego komendantem został hm. Maciej Sadowski HR.
Znani członkowie 16 WDH
Wśród znanych postaci związanych z 16 WDH, nazywanych „zawiszakami”, znajdują się:
- Jerzy Wądołkowski – założyciel i drużynowy 16 WDH, komendant okręgu ZHP, major WP,
- Janusz Rudnicki – założyciel i drużynowy 16 WDH, przewodniczący okręgu ZHP, inżynier, poległ jako kurier rządu RP
- Piotr Olewiński – założyciel drużyny, członek naczelnictwa ZHP, Harcmistrz Rzeczypospolitej, inżynier, Senator II RP
- Ignacy Wądołkowski – komendant Okręgu Stołecznego POW, Komendant Chorągwi Warszawskiej ZHP, inżynier, ppłk. WP
- Bolesław Skinder – plutonowy 16 WDH, działacz niepodległościowy, oficer
- Tadeusz Antoni Skinder – działacz niepodległościowy, oficer
- Stanisław Zdziarski – plutonowy 16 WDH, inżynier, oficer AK
- Zbigniew Zdziarski – plutonowy 16 WDH, inżynier
- Jerzy Boguski – honorowy drużynowy 16 WDH
- Bohdan Pniewski – drużynowy 16 WDH, warszawski architekt
- Zygmunt Wierzbowski ps. „Zyg” – drużynowy 16 WDH, inżynier, oficer WP i AK
- Tadeusz Jan Rubach – uczestnik ruchu oporu we Francji podczas II wojny światowej.
- Stefan Jedliński – drużynowy 16 WDH, prawnik, oficer AK
- Leszek Dulęba (1907–1987) – konstruktor lotniczy
- Kazimierz Koźniewski – historyk harcerstwa, prozaik, publicysta, eseista, reportażysta, scenarzysta
- Szymon Majewski – polski dziennikarz, showman, prezenter radiowy i telewizyjny
- Jan Włodarkiewicz – komendant Tajnej Armii Polskiej, współtwórca i pierwszy dowódca „Wachlarza”
- Tadeusz Pietrzykowski – legendarny bokser z Auschwitz
- Janusz Meissner – lotnik, autor książek i scenariuszy filmowych
- Michał Woynicz-Sianożęcki – konspiracyjny drużynowy 16 WDH, zginął w wyniku wybuchu czołgu-pułapki podczas powstania warszawskiego
- Zygmunt Przewłocki – w czasie powstania warszawskiego pokonał trasę ze Śródmieścia do Lasów Chojnowskich, częściowo kanałami; zginął w obronie gmachu szkoły im. Stanisława Staszica
- Felicjan Loth – pediatra, lekarz-więzień Pawiaka
- Jan Józef Lipski – literat, dziennikarz, publicysta, działacz polityczny i społeczny
- Zygmunt Hübner – aktor i reżyser
- Włodzimierz Dusiewicz – dokumentalista i filmowiec
- Stanisław Korwin-Szymanowski – członek WiN, więzień polityczny, współtwórca Ruchu Kamykowego
- Stanisław Bugajski – autor melodii i słów do „Modlitwy Harcerskiej”, oraz hymnu Szesnastki
- Mirosław Chojecki – opozycjonista, podziemny drukarz, twórca NOWej
- Andrzej Szper (zm. na Kamiński) – redaktor „Sulimczyka”, profesor historii, badacz historii nazizmu i Niemiec
- Marek Jaczewski – drużynowy 16 WDH, profesor elektryk, dyrektor Instytutu Energetyki
- Kazimierz Jaegermann – lekarz, prof. medycyny sądowej, Kierownik Pracowni Medycyny Wypadkowej w Zakładzie Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Krakowie
- Janusz Haman – powstaniec warszawski, profesor nauk technicznych, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk
- Wacław Gabara – powstaniec warszawski, profesor zarządzania, kierownik Katedry Teorii Zarządzania w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie
- Jan Antoni Karczewski – drużynowy 16 WDH, artysta malarz, docent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Historia
Opracowania dotyczące historii drużyny
Na temat historii Szesnastki opublikowano kilka prac. W 1936 roku, z okazji 25-lecia drużyny, wydano książkę pt. „25 lat dziejów Szesnastki 1911–1936” autorstwa Romana Różyckiego. W 1981 roku Kazimierz Koźniewski opublikował rękopis „Gawęda o Szesnastce Zawiszy Czarnego”, a w 1986 roku, z okazji 75-lecia drużyny, wydano „Kronikę 16 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Zawiszy Czarnego 1911–1986” autorstwa Wojciecha Bogusławskiego oraz album fotograficzny, redagowany przez Bogdana Stefańskiego. Cennym źródłem informacji o 16 WDH jest także pismo „Sulimczyk”, które wydawano po raz pierwszy w latach 1915-1917 (cztery numery), a następnie w latach 1930-1939 jako dwutygodnik (161 numerów), oraz w latach powojennych z różną regularnością. Obecnie pismo wydawane jest przynajmniej raz w roku.
Powstanie drużyny
W jesieni 1911 roku w warszawskiej Szkole Realnej Stowarzyszenia Techników im. Stanisława Staszica trzech uczniów po powrocie z wakacji, zapoznawszy się z angielską metodą skautową, postanowiło założyć drużynę skautową i szkolić młodzież na wypadek konfliktu zbrojnego. Jerzy Wądołkowski, Piotr Olewiński (jako członkowie Młodzieży Narodowej) oraz Janusz Rudnicki (jako członek Zarzewia) założyli dwa niezależne zastępy. Zastęp Rudnickiego 20 października 1911 roku został przekształcony w pluton, co stanowi datę założenia drużyny. Obydwie jednostki rozrosły się i wiosną 1912 roku podjęły decyzję o połączeniu, tworząc Drużynę Skautów Zawiszy Czarnego, która później przekształciła się w 16 Warszawską Drużynę Harcerzy im. Zawiszy Czarnego.
Przed I wojną światową
Drużyna Skautów Zawiszy Czarnego, od początku swojego istnienia, podlegała Naczelnej Komendzie Skautowej w Warszawie. Pierwszym dłuższym wyjazdem drużyny była wycieczka do Grotowic (majątku rodziców Stanisława i Zdzisława Zdziarskich), która miała miejsce wiosną 1912 roku. Drużynowym w tym czasie był Janusz Rudnicki, który przejął tę funkcję od Jerzego Wądołkowskiego. Po Januszu Rudnickim nastąpiło dwóch drużynowych wyznaczonych przez NKS: Kazimierz Odynecki oraz Roman Umiastowski, po których do prowadzenia drużyny wrócił Jerzy Wądołkowski. Janusz Rudnicki w tym samym roku został skierowany do pracy z innymi skautami, co doprowadziło do powstania drużyny im. gen. Józefa Sowińskiego (późniejsza 9 WDH).
Latem 1913 roku drużyna zorganizowała obóz, który był pierwszym skautowym obozem na terenie Królestwa Polskiego. Odbył się on w Kołbach na Polesiu, w majątku rodziców Piotra Olewińskiego. W obozie wzięło udział trzynastu uczestników pod komendą Alojzego Pawełka, który został oddelegowany do opieki nad drużyną. Po zakończeniu kolonii Piotr Olewiński objął drużynę im. Tadeusza Rejtana, która później stała się 2 WDH.
W 1914 roku drużyna (licząca około 40 chłopców) zorganizowała kolejną wycieczkę do Grotowic, tym razem w pełni umundurowana i wyposażona. Latem nie zorganizowano obozu letniego, ponieważ cała kadra (Jerzy Wądołkowski, Stanisław i Zdzisław Zdziarscy, Stanisław Olewiński, Tadeusz Gutowski, Bohdan Pniewski i Jerzy Boguski) została wysłana na kurs w Skolem, który przerwał wybuch I wojny światowej.
Szesnastka podczas I wojny światowej oraz walk o Niepodległość i granice
W latach 1914-1920 zginęło łącznie jedenastu skautów i harcerzy związanych z 16 WDH:
- Henryk Dobrowolski (uczestnik obozu w Kołbach), sierżant 1 kompanii III baonu 1 Pułku Piechoty I Bryg. Legionów – zginął w bitwie pod Łowczówkiem 22/23 grudnia 1914 roku
- Władysław Drecki – zginął w bitwie pod Kaniowem
- Jerzy Boguski (drużynowy), szer. 3. Pułku Strzelców Lwowskich – zmarł 16 stycznia 1919 roku we Lwowie
- Leon Suchecki – zginął 28 stycznia 1919 roku w walkach z Zachodnio-Ukraińską Republiką Ludową
- Włodzimierz Bożydar Żłobnicki – zginął w czerwcu 1919 roku jako kurier Naczelnictwa Harcerskiego w Kijowie
- Tadeusz Gutowski (drużynowy), ppor. 6. Pułku Piechoty Legionów – zmarł 22 czerwca 1919 roku w Wilnie wskutek odniesionych ran
- Roman Morozewicz, kadet – zmarł 13 sierpnia 1920 roku w Warszawie wskutek odniesionych ran
- Bolesław Skinder (zastępowy), ppor. jazdy tatarskiej – zginął 18 sierpnia 1920 roku pod Płockiem
- Stanisław Kuksz – rozstrzelany po wzięciu do bolszewickiej niewoli w 1920 roku
- Mieczysław Popielawski (zastępowy), szer. 2. Baonu Kolejowego – zmarł wskutek choroby 11 listopada 1920 roku w Kowlu
- W lipcu 1915 roku zginął ratując tonących Marian Jakubowski (zastępowy).
Od 2000 roku do dziś
W związku z kryzysem kadrowym, który pojawił się pod koniec lat dziewięćdziesiątych, do pracy z drużyną powróciło wielu instruktorów związanych z Szesnastką w latach osiemdziesiątych i na początku lat dziewięćdziesiątych. W styczniu 2001 roku uruchomiono stronę internetową drużyny, na której dokumentowane są wszystkie ważne wydarzenia z jej historii. W lutym drużyna wznowiła działalność w szkole im. Stanisława Staszica, tj. w Gimnazjum nr 13 przy ul. Nowowiejskiej (w tym samym budynku działała już 21 WDH). W październiku 2001 roku drużyna powróciła do Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. W tym czasie drużyna prowadziła intensywną pracę, zwiększając swoją liczebność (szybko przekraczając 50 aktywnych harcerzy) oraz organizując wiele wyjazdów. W 2004 roku drużyna wzięła udział w III Narodowym Zlocie Harcerzy z okazji 60. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, a jesienią tego samego roku zdobyła tytuł najlepszej drużyny Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy oraz Drużyny Rzeczypospolitej w Organizacji Harcerzy ZHR, co obroniła w roku następnym.
W 2005 roku odrodził się ruch zuchowy, sformalizowano istnienie dwóch gromad zuchowych: 16 WGZ-ów „Rycerze Czarnego Orła” oraz 16 WGZ-ów „Rycerze Czarnej Zbroi”. Działalność wędrowniczą prowadził starszy zastęp „K2”.
Po obozie w 2006 roku, z początkiem nowego roku harcerskiego w ramach 16 WDH powstały dwa plutony: „Grunwald” (SP nr 23 i Gimn. nr 13) i „Sulima” (SP nr 61 i Gimn. nr 14), które od 1 stycznia 2007 roku przekształciły się w drużyny, tworząc Szczep 16 Warszawskich Drużyn Harcerzy i Gromad Zuchów, którego szczepowym został hm. Marek Gajdziński, zastąpiony latem przez phm. Piotra Drzazgę. W 2008 roku powstała nowa gromada 16 WGZ-ów „Bractwo Zaginionego Oręża”, która zastąpiła „Rycerzy Czarnego Orła” w Szkole Podstawowej nr 23. Podczas zlotu XX-lecia ZHR w 2009 roku „Grunwald” zajęła trzecie miejsce w Turnieju Drużyn Puszczańskich. W tym samym roku prowadzono 16 Warszawską Drużynę Wędrowników.
W 2010 roku drużyna podjęła starania o poszerzenie działalności o szkoły podstawowe w południowej części Ochoty, nr 152 i 264. Choć nie powstała nowa jednostka, 16 WDH na stałe zakorzeniła się w obu szkołach, corocznie tworząc nowe zastępy z harcerzy z tych szkół. W tym okresie jeden z instruktorów 16 WDH stworzył drużynę z chłopców z okolic Kazunia pod Warszawą, która istniała do 2017 roku.
W 2011 roku Szesnastka obchodziła hucznie swoje Stulecie. Trzydniowe obchody obejmowały zlot Unii Najstarszych Drużyn Harcerskich, wystawę na pl. Narutowicza w Warszawie, odsłonięcie pamiątkowego głazu, mszę w kościele parafii św. Jakuba oraz ognisko na cyplu Czerniakowskim, w którym uczestniczyły wszystkie pokolenia zawiszaków. Powstała również strona drużyny na Facebooku na potrzeby tej uroczystości.
Od 2011 do 2018 roku 16 WDH „Grunwald” nieprzerwanie posiadała kategorię puszczańską, zdobywając dwukrotnie (w 2013 oraz 2018 roku) tytuł Drużyny Rzeczypospolitej, a w pozostałych latach jedynie raz spadając poza podium. „Sulima” również miała kategorię puszczańską w latach 2013-2015 oraz 2017, zajmując w 2013 roku drugie miejsce w rywalizacji podczas TDP.
W 2012 roku powstała kolejna gromada zuchów, 16 WGZ-ów „Strażnicy Czasu”. Działalność wędrowniczą od 2012 do 2017 roku prowadził patrol wędrowników „Włóczykije”, zaś od 2014 do 2017 roku działała 16 WDW-ów „Kompania Braci”. W 2017 roku swoją działalność zakończyła również 16 WGZ-ów „Rycerze Czarnego Orła”.
We wrześniu 2017 roku Szesnastka uroczyście otworzyła swoją nową siedzibę przy pl. Baśniowym na warszawskiej Ochocie.
W omawianym okresie w 16 WDH pełniło służbę 31 instruktorów, z których 25 zdobyło swój pierwszy stopień instruktorski po 2000 roku. Stan liczebny szczepu od 2007 roku wahał się od około 70 do ponad 100 zuchów, harcerzy i wędrowników.
Kalendarium
- 1913 – Pierwszy letni obóz drużyny, który jednocześnie był pierwszym obozem skautowym w zaborze rosyjskim (na terenie majątku Kołby na Polesiu, należącym do rodziny Piotra Olewińskiego).
- 1916 – Po raz pierwszy użyto numeru „16” w rozkazach dla drużyny.
- 1925 – Szesnastka uznana za najlepszą drużynę Rzeczypospolitej. Odbyła się pierwsza Choinka Drużyny oraz KPH. Ustalono tradycyjne elementy munduru – łowicka krajka oraz góralskie kostki. Poświęcono sztandar drużyny.
- 1926 – Po raz pierwszy drużyna uznana przez naczelnictwo za drużynę kategorii „A”.
- 1928 – Po raz pierwszy drużyna zdobyła tytuł „Reprezentacyjnej Drużyny Stolicy”.
- 1930 – 15 lutego wydano pierwszy numer pisma drużyny pt. „Sulimczyk”.
- 1933 – Szesnastka wzięła udział w IV Jamboree w Gödöllő na Węgrzech.
- 1937 – Szesnastka jako I drużyna zlotowa wzięła udział w V Jamboree w Vogelenzang w Holandii.
- 1944 – Zakończenie procesu scalania Szesnastki z Szarymi Szeregami.
- 1949 – Drużynie udało się wrócić do odbudowanego gmachu Gimnazjum im. S. Staszica, jednak jesienią została rozwiązana przez komunistyczną Organizację Harcerską ZMP.
- 1957 – W ramach reaktywacji ZHP nastąpiło również przywrócenie Szesnastki przez dwie grupy zawiszaków. Drużyna została umiejscowiona w Liceum im. H. Kołłątaja.
- 1961 – Drużyna przekształciła się w szczep, w ramach którego działały 3 drużyny młodszoharcerskie i jedna starszoharcerska.
- 1970 – Szczep został zredukowany do drużyny młodszoharcerskiej „Grunwald” w Szkole Podstawowej nr 9 na Ochocie.
- 1972 – Zorganizowano drużynę żeńską pod nazwą „Bractwo Czarnego Orła”. Szczep stał się koedukacyjny.
- 1982 – Szesnastka powróciła do Liceum im. H. Kołłątaja, gdzie utworzono starszoharcerską drużynę „Sulima”.
- 1984 – Szesnastka zorganizowała III Zlot UNDHR.
- 1990 – Drużyna opuściła ZHP i przeszła do ZHR.
- 1991 – Szesnastka gospodarzem IX Zlotu UNDHR.
- 1993 – Drużyna powróciła do ZHP.
- 1994 – Zakończenie działalności drużyny żeńskiej „Bractwo Czarnego Orła”.
- 1998 – Zorganizowanie XVI Zlotu UNDHR.
- 2001 – Uruchomienie witryny internetowej www.16wdh.pl. Drużyna ponownie przeszła do ZHR.
- 2004 – Drużyna zdobyła kategorię Drużyny Puszczańskiej i wygrała turniej o najlepszą drużynę harcerską w Organizacji Harcerzy ZHR.
- 2005 – Ponowne zdobycie tytułu Drużyny Puszczańskiej.
- 2006 – Utworzenie szczepu, w ramach którego działają dwie drużyny i dwie gromady zuchowe.
- 2011 – Uroczyste obchody 100-lecia 16 WDH.
- 2013 – Zdobycie przez 16 WDH Grunwald miana Drużyny Rzeczypospolitej.
- 2018 – Zdobycie przez 16 WDH Grunwald miana Drużyny Rzeczypospolitej.
Przypisy
Linki zewnętrzne
95 lat Historii 16 WDH. 16wdh.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].