16 Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Reichsführer SS”
Była to dywizja Waffen-SS, która ponosiła odpowiedzialność za masakry ludności cywilnej w miejscowościach Sant’Anna di Stazzema oraz Marzabotto.
Historia
Dywizja została sformowana w październiku 1943 roku z brygady szturmowej, która powstała w lutym tego samego roku z gwardii przybocznej Heinricha Himmlera.
Od stycznia 1944 roku dywizja brała udział w walkach we Włoszech przeciwko aliantom zachodnim, którzy przeprowadzili desant pod Anzio. Następnie uczestniczyła w działaniach zbrojnych na terytorium północnych Włoch. Prowadziła także operacje przeciwko włoskim partyzantom, podczas których dopuściła się wielu zbrodni wojennych, w tym wymordowania większości mieszkańców Sant’Anna di Stazzema (560 ofiar) oraz Marzabotto (około 770 ofiar). Inne źródła podają, że w Marzabotto zginęło 1830 mieszkańców.
Na początku 1945 roku dywizja została skierowana na Węgry, a następnie wycofała się do Austrii, gdzie poddała się wojskom alianckim.
Pokłosie
W latach 2004 oraz 2007, włoskie trybunały wojskowe wydały zaoczne wyroki skazujące 20 żyjących oficerów i podoficerów dywizji na kary dożywocia.
Te wyroki miały przede wszystkim charakter symboliczny, ponieważ skazani nie zostali poddani ekstradycji do Włoch z powodu ich podeszłego wieku.
Dowództwo dywizji
Dowódcy:
- SS-Gruppenführer Max Simon (3 października 1943 – 24 października 1944)
- SS-Brigadeführer Otto Baum (24 października 1944 – 8 maja 1945)
Szefowie sztabu:
- SS-Obersturmbannführer Albert Ekkehard (20 października 1943 – ? grudnia 1944)
- Major Lothar Wolf (? stycznia 1945 – ? maja 1945)
Kwatermistrzowie:
- SS-Sturmbannführer Fritz Steinbeck (1 lipca 1944 – 1 marca 1945)
- SS-Hauptsturmführer Heinz Zabel (? 1945 – ? maja 1945)
Struktura organizacyjna
- SS-Panzergrenadier Regiment 35 (pułk grenadierów pancernych)
- SS-Panzergrenadier Regiment 36 (pułk grenadierów pancernych)
- SS-Artillerie Regiment 16 (pułk artylerii)
- SS-Panzer Abteilung 16 (oddział czołgów)
- SS-Flak-Abteilung 16 (oddział przeciwlotniczy)
- SS-Panzer-Aufklärungsabteilung 16
- SS-Sturmgeschütz-Abteilung 16 (oddział dział szturmowych)
- SS-Pionier-Bataillon 16 (batalion saperów)
- SS-Nachrichten-Abteilung 16 (oddział zwiadu)
- SS-Nachschub-Truppen 16
- SS-Wirtschafts-Bataillon 16
- SS-Instandsetzungs-Abteilung 16
- SS-Sanitäts-Abteilung 16 (oddział sanitarny)
- SS-Feld-Ersatz-Bataillon 16 (batalion uzupełnień)
- Feldgendarmerie-Kompanie (kompania żandarmerii)
- Div. Kampfschule 16.SS-Pz. Gren. Div
- Div. Begleit-Kompanie
Liczebność
Grudzień 1943 – 12 720 ludzi
Czerwiec 1944 – 14 218 ludzi
Grudzień 1944 – 14 223 ludzi
Przypisy
Bibliografia
Benedikt Erenz, Karl-Heinz Janssen: Niemcy o zbrodniach Wehrmachtu. Warszawa: 1997. ISBN 83-11-08722-9.
Chris McNab: SS 1923-1945. Fakty, liczby i dane statystyczne. Poznań: 2011. ISBN 978-83-61524-94-6.