16 Brygada Strzelców
Oddział piechoty Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W grudniu 1919 roku, podczas rozmów atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa oraz naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim, uzyskano zgodę na powołanie ukraińskich jednostek wojskowych w Polsce.
Zarządzeniem dowódcy 6 Siczowej Dywizji Strzelców nr 25 z dnia 31 marca 1920 roku rozpoczęto formowanie brygady. Do jej składu włączono 46 kureń strzelców, z którego wydzielono kadry dla nowego 47 kurenia. Każdy kureń dysponował dwiema półsotniami piechoty oraz dwiema półsotniami karabinów maszynowych. 5 kwietnia brygada stacjonowała w forcie Graf Berg w Twierdzy Brzeskiej. 21 kwietnia, po zakończeniu pierwszej fazy organizacji, brygada była gotowa do wysłania na front. W tym czasie składała się z dowództwa, dwóch kureni piechoty oraz czoty telefonicznej. Następnego dnia brygada opuściła Brześć i 1 maja dotarła do Berdyczowa, a niedługo później została przetransportowana do Kijowa. Tam kontynuowano prace organizacyjne, przekształcając półsotnie piechoty i karabinów maszynowych w sotnie. W sierpniu, w wyniku intensywnych walk, liczba żołnierzy w brygadzie nieco się zmniejszyła. 1 września 16 Brygada Strzelców jako pierwsza z jednostek 6 Siczowej Dywizji Strzelców przeszła pod dowództwo Armii Czynnej.
W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację, co znacząco zwiększyło liczebność jej oddziałów. Po podpisaniu przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października ukraińskie wojska zmuszone były do prowadzenia działań zbrojnych samodzielnie.
21 listopada, pod presją wojsk sowieckich, brygada przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została internowana przez Wojsko Polskie. Na podstawie rozkazu dowódcy dywizji nr 57 z 15 sierpnia 1921 roku, przekształcono ją w 16 kureń strzelców.
Struktura organizacyjna
Organizacja brygady we wrześniu 1920:
- dowództwo i sztab
- czota telefoniczna
- 46 kureń strzelców
- 47 kureń strzelców
Żołnierze oddziału
Przypisy
Bibliografia
Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
Sebastian Szajdak: Polsko-ukraiński sojusz polityczno-wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.
Emilian Wiszka: Szósta Dywizja Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej. Formowanie, szlak bojowy, internowanie; 1920–1924. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012. ISBN 978-83-231-2926-4.