16 Batalion Powietrznodesantowy im. gen. bryg. Mariana Zdrzałki
Jednostka wojskowa wojsk powietrznodesantowych WL.
Historia
16 Batalion został utworzony w 1957 roku, bazując na rozformowanym 16 Kołobrzeskim Pułku Piechoty, który to był jego pierwszą macierzystą jednostką. Pułk ten otrzymał rozkaz NDWP nr 130 z 21 czerwca 1945 roku, w związku z czym został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy, a tradycje tej jednostki zostały upamiętnione na sztandarze 16 batalionu powietrznodesantowego.
Pierwsi żołnierze przybyli do batalionu 5 listopada 1957 roku, a szkolenie wojskowe wystartowało 9 listopada. W przeszłości jednostka ta była znana jako JW 2059.
Żołnierze 16 bpd noszą charakterystyczne bordowe berety, które stanowią wyróżnik wojsk powietrznodesantowych w Siłach Zbrojnych RP.
Oznaką rozpoznawczą 16 batalionu powietrznodesantowego jest okrągły emblemat w kolorze czerwonym, noszony na lewym ramieniu munduru polowego. W centralnej części emblematu znajduje się rozwinięta czasza spadochronu z opuszczonymi linkami oraz pikujący „orzeł lotniczy” („gapa lotnicza”), który symbolizuje specyfikę służby tej formacji. Oznakę otacza półwieniec składający się z liści laurowych i dębowych, co jest alegorią męstwa i chwały żołnierskiej. W latach 1967-1976 używano emblematu w kolorze niebieskim, a od 1977 roku obowiązuje obecny, czerwony emblemat.
W 1995 roku batalion z Krakowa otrzymał sztandar.
Na mocy decyzji Nr 63/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 kwietnia 1999 roku, patronem 16 bpd został gen. bryg. Marian Zdrzałka, jeden z najwybitniejszych dowódców batalionu.
Decyzją Ministra Obrony Narodowej nr 107/MON z dnia 2 kwietnia 2015 roku wprowadzono odznakę pamiątkową.
14 marca 2025 roku dowódca 16 batalionu powietrznodesantowego, ppłk Mariusz Markieta, odebrał z rąk dowódcy 6 Brygady Powietrznodesantowej gen. bryg. Michała Strzeleckiego Chorągiew Wojska Polskiego.
Tradycje
16 Batalion Powietrznodesantowy pielęgnuje tradycje następujących jednostek:
- 20 Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej (1919-1939);
- 3 batalion spadochronowy 1 samodzielnej Brygady Spadochronowej (1941-1947);
- 16 Kołobrzeski Pułk Piechoty (1944-1957).
Struktura batalionu
Struktura jednostki obejmuje:
- dowództwo;
- sztab;
- kompania dowodzenia;
- 1 kompania szturmowa;
- 2 kompania szturmowa im. mjr dypl. Ludwika Bogdana Zwolańskiego (bohater spod Arnhem, odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari nr 10478);
- 3 kompania szturmowa;
- kompania moździerzy;
- kompania logistyczna;
- kompania ochrony;
- Zespół Zabezpieczenia Medycznego;
- patrol rozminowania;
- Wojskowa Straż Pożarna.
Uzbrojenie
Batalion dysponuje następującym uzbrojeniem: Karabinek Grot, Karabinek Beryl/Mini-Beryl (niektórzy żołnierze mają podwieszany granatnik Pallad), UKM-2000, SAKO TRG, BOR, WIST-94 oraz VIS 100. W zakresie broni przeciwpancernej batalion korzysta z Spike LR oraz RPG-7D. Wsparcie artyleryjskie na krótkich dystansach zapewniają moździerze LMP-2017, M-98 (holowane przez pojazdy Aero) oraz automatyczne granatniki MK.19. Obronę przeciwlotniczą zapewniają PPZR Grom oraz ZSU-23-2. Żołnierze korzystają z pojazdów PWA Aero do transportu.
Poczet dowódców batalionu
Lista dowódców batalionu (bez tych, którzy pełnili obowiązki tymczasowo):
- 1957–1957: kpt. Franciszek Januszewski
- 1957–1960: ppłk Wacław Płoszewski
- 1960–1961: mjr Franciszek Januszewski
- 1961–1963: ppłk Edward Dysko
- 1963–1967: mjr dypl. Marian Zdrzałka
- 1967–1968: ppłk dypl. Jerzy Jarosz
- 1968–1973: ppłk dypl. Tadeusz Charzewski
- 1973–1975: mjr dypl. Włodzimierz Bielski
- 1975–1980: mjr dypl. Mieczysław Karus
- 1980–1981: mjr dypl. Andrzej Miksiewicz
- 1981–1981: ppłk dypl. Edward Marasek
- 1981–1982: mjr Jan Osiak
- 1982–1983: ppłk dypl. Stanisław Mazurkiewicz
- 1983–1985: mjr dypl. Marian Kawczyński
- 1985–1989: mjr dypl. Mieczysław Bieniek
- 1989–1993: mjr dypl. Włodzimierz Potasiński
- 1993–1995: ppłk dypl. Edward Gruszka
- 1995–1997: ppłk dypl. Marek Żerdecki
- 1997–1998: ppłk dypl. Edward Gruszka
- 1998–2000: ppłk dypl. Krzysztof Boczkowski
- 2000–2001: ppłk dypl. Andrzej Knap
- 2001–2004: ppłk dypl. Piotr Wałęga
- 2004–2007: ppłk dypl. Adam Stępień
- 2007–2011: ppłk dypl. Leon Stanoch
- 2011–2015: ppłk Daniel Różański
- 2015–2017: ppłk Artur Wiatrowski
- 2017–2020: ppłk Jarosław Kowalski
- 2020–2021: ppłk Piotr Ciapka
- 2021–2023: ppłk dypl. Dariusz Dziuba
- 2024–: ppłk Mariusz Markieta
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Hubert Marcin Królikowski: 6 Pomorska Dywizja Powietrznodesantowa. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1997. ISBN 83-87103-19-5. Brak numerów stron w książce.