1593

Wydarzenia w Polsce

16 stycznia – Król Zygmunt III Waza zorganizował pospolite ruszenie szlachty z wschodnich województw w celu stłumienia kozackiego powstania, które prowadził hetman Krzysztof Kosiński.

2 lutego – w trakcie powstania Kosińskiego, polskie wojska odniosły zwycięstwo nad Kozakami w bitwie pod Piątkiem.

29 marca – w Kaliszu powstało seminarium duchowne.

4 maja – 15 czerwca – w Warszawie odbywał się sejm zwyczajny.

22 maja – podczas ataku Kozaków na zamek w Czerkasach, starosta Aleksander Wiśniowiecki pokonał oblegających, co doprowadziło do stłumienia powstania Kosińskiego, a sam Kosiński zginął tego dnia, kończąc tym samym pierwsze kozackie powstanie przeciwko I Rzeczypospolitej.

28 maja – Tarnobrzeg uzyskał prawa miejskie.

W maju – sejm uchwalił konstytucję „O Niżowcach”, która uznała bezkarność dla zabójstw i ran zadanych przez organy starościńskie lub miejskie podczas tłumienia zamieszek.

Wydarzenia na świecie

12 lutego – podczas wojny japońsko-koreańskiej, wojska koreańskie zdobyły twierdzę Haengju.

22 czerwca – w III wojnie austriacko-tureckiej, Habsburgowie pokonali Turków w bitwie pod Sziszakiem.

25 lipca – w Saint-Denis, król Nawarry Henryk IV Burbon, dwukrotny apostata, odwrócił się od kalwinizmu i powrócił do Kościoła rzymskiego, twierdząc, że „Paryż wart jest mszy”.

Urodzili się

24 lutego – Barbara Agnieszka brzeska, księżniczka legnicko-brzeska (zm. 1631)

25 marca – Jan de Brébeuf, męczennik katolicki, jezuita, misjonarz (zm. 1649)

3 kwietnia – George Herbert, angielski poeta (zm. 1633)

27 kwietnia – Jérôme Lalemant, francuski jezuita, misjonarz w Kanadzie (zm. 1665)

W kwietniu – Mumtaz Mahal, indyjska cesarzowa, żona Szahdżahana (zm. 1631)

19 maja:

  • Claude Vignon, francuski malarz i rytownik barokowy (zm. 1670)
  • Jacob Jordaens, flamandzki malarz, projektant tapiserii (zm. 1678)

23 maja – Anna Maria Waza, córka Zygmunta III Wazy i Anny Habsburżanki (zm. 1600)

1 czerwca – Aleksy Sylvius, polski astronom, duchowny katolicki (zm. ok. 1656)

8 czerwca – Jerzy I Rakoczy, książę Siedmiogrodu (zm. 1648)

24 czerwca – Abraham von Franckenberg, matematyk, fizyk, lekarz, poeta i teolog (zm. 1652)

1 lipca – Albrycht Stanisław Radziwiłł, kanclerz wielki litewski, podkanclerzy litewski, starosta łucki (zm. 1656)

8 lipca – Artemisia Gentileschi, włoska malarka wczesnego baroku (zm. 1652)

8 sierpnia – Hideyori Toyotomi, japoński przywódca polityczny i militarny z okresu Azuchi-Momoyama (zm. 1615)

9 sierpnia – Izaak Walton, angielski pisarz (zm. 1683)

1 września – Torsten Stålhandske, fiński oficer w szwedzkiej armii podczas wojny trzydziestoletniej (zm. 1644)

22 września – Matthäus Merian, rytownik pochodzenia szwajcarskiego (zm. 1650)

9 października – Nicolaes Tulp, holenderski lekarz, chirurg i burmistrz Amsterdamu (zm. 1674)

20 października – Melchior von Hatzfeldt, dowódca wojskowy w służbie cesarstwa Habsburgów, feldmarszałek podczas wojny trzydziestoletniej (zm. 1658)

16 listopada – Paul Felgenhauer, niemiecki teozof, chiliasta (zm. 1677)

25 listopada – Alan de Solminhac, biskup, opat, kanonik regularny, błogosławiony (zm. 1659)

24 grudnia – Adam Christian Agricola, kaznodzieja ewangelicki (zm. 1645)

W grudniu – Liboriusz Wagner, niemiecki ksiądz katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1631)

Data dzienna nieznana:

  • Balthasar van der Ast, holenderski malarz martwych natur (zm. 1657)
  • Łazarz Baranowicz, arcybiskup czernichowski greckokatolicki (zm. 1694)
  • Antonio van Diemen, gubernator generalny holenderskich kolonii na Dalekim Wschodzie (w latach 1636-45) (zm. 1645)
  • Willem van Haecht, flamandzki malarz barokowy (zm. 1637)
  • Thomas James, angielski żeglarz i odkrywca (zm. 1635)
  • Jan z Krosna, ksiądz, profesor, doktor obojga praw (tj. cywilnego i kanonicznego) (zm. 1631)
  • Mikołaj Ostroróg, poseł na sejm z województw ruskiego i bełskiego (zm. 1651)
  • Jan van de Velde, rytownik, malarz, drukarz i wydawca (zm. 1641)
  • Giacomo Rho, jezuicki misjonarz w Chinach, tłumacz dzieł naukowych na język chiński (zm. 1638)

Zmarli

13 stycznia – Szymon Budny, białoruski i polski działacz reformacji, pastor kalwiński, a następnie ariański (ur. 1530)

17 stycznia – Marcin Leśnowolski, kasztelan podlaski, starosta zatorski (ur. ?)

4 lutego – Andrzej Brzechwa, benedyktyn, opat klasztoru w Tyńcu (ur. ?)

6 lutego:

  • Jacques Amyot, francuski pisarz i tłumacz, biskup (ur. 1513)
  • Ōgimachi, 106. cesarz Japonii (ur. 1517)

7 lutego:

  • Jakub Salès, francuski jezuita, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1556)
  • Wilhelm Saultemouche, francuski jezuita, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1556)

8 marca – Paul Luter, niemiecki lekarz (ur. 1533)

30 maja – Christopher Marlowe, angielski dramaturg (ur. 1564)

11 lipca – Giuseppe Arcimboldo, włoski malarz manieryzmu (ur. 1527)

28 sierpnia – Ludwik Wirtemberski, książę Wirtembergii (ur. 1554)

6 września – Aleksander Wiśniowiecki, kniaź, starosta czerkaski, kaniowski, korsuński, lubecki, łojowski (ur. ok. 1560)

20 listopada – Hans Bol, malarz, rysownik i iluminator flamandzki (ur. 1534)

Data dzienna nieznana:

  • Krzysztof Kosiński, polski szlachcic, hetman kozacki, przywódca powstania Kosińskiego (ur. 1545)
  • Andrzej Opaliński, marszałek wielki koronny, marszałek nadworny koronny od 1572, starosta generalny Wielkopolski (ur. 1540)
  • Stanisław Sokołowski, ksiądz, kaznodzieja, pisarz teologiczny, profesor Akademii Krakowskiej (ur. 1537)
  • Li Shizhen, chiński lekarz i farmaceuta (ur. 1518)
  • Łukasz Bolesławowicz Świrski, marszałek hospodarski
  • Krzysztof Zborowski, podczaszy koronny (1574–1576), głośny awanturnik (ur. ?)

Święta ruchome

Tłusty czwartek: 25 lutego

Ostatki: 2 marca

Popielec: 3 marca

Niedziela Palmowa: 11 kwietnia

Wielki Czwartek: 15 kwietnia

Wielki Piątek: 16 kwietnia

Wielka Sobota: 17 kwietnia

Wielkanoc: 18 kwietnia

Poniedziałek Wielkanocny: 19 kwietnia

Wniebowstąpienie Pańskie: 27 maja

Zesłanie Ducha Świętego: 6 czerwca

Boże Ciało: 17 czerwca

Przypisy