1574

Wydarzenia w Polsce

24 stycznia – pierwszy król elekcyjny Polski, Henryk Walezy, przekroczył granicę polską w pobliżu Międzyrzecza, gdzie został powitany przez biskupa kujawskiego Stanisława Karnkowskiego.

18 lutego – odbył się uroczysty wjazd króla Henryka Walezego do Krakowa po jego wyborze na elekcji w Warszawie.

21 lutego-3 kwietnia – w Krakowie miały miejsce obrady sejmu koronacyjnego.

21 lutego – miała miejsce koronacja Henryka Walezego na Wawelu.

18/19 czerwca – król Henryk Walezy opuścił Polskę, aby objąć wakujący tron francuski po śmierci swojego brata Karola.

20 sierpnia–18 września – w Warszawie obradował sejm konwokacyjny.

24 sierpnia – senatorowie zgromadzeni w Warszawie postanowili, że Henryk Walezy straci koronę polską, jeśli nie powróci do Polski do 12 maja 1575 roku.

10 października – w Krakowie doszło do wielkiego tumultu o podłożu religijnym, skutkującego zburzeniem zboru ewangelickiego.

26 października – przed ratuszem krakowskim ścięto pięciu uczestników tumultu z 10 października.

Szymon Budny, polemista i teolog Braci Polskich, opublikował swoje tłumaczenie Nowego Testamentu.

Wystąpił najazd Tatarów na Podole, którzy obozowali w pobliżu Gródka. Doszło do starć z oddziałami dowodzonymi przez Jakóba Niezabitowskiego.

Wydarzenia na świecie

29 stycznia – w trakcie wojny osiemdziesięcioletniej flota holenderska odniosła zwycięstwo nad hiszpańską w bitwie pod Reimerswaal.

14 kwietnia – w bitwie o Mookerheyde hiszpańskie wojska pod dowództwem Sancho de Avila pokonały niderlandzkich rebeliantów na czele z Louisem z Nassau, który poległ w bitwie.

30 maja – po śmierci Karola IX Walezjusza nowym królem Francji został Henryk III Walezy. Jego matka, Katarzyna Medycejska, przejęła rolę regenta do momentu przybycia syna z Polski.

22 listopada – odkryto archipelag Juan Fernández.

12 grudnia – Murad III został sułtanem Imperium Osmańskiego.

Data dzienna nieznana:

Iwan Fedorowicz wydał we Lwowie księgę liturgiczną Apostoł, uznawaną za najstarszą publikację z terenów Ukrainy.

Urodzili się

17 stycznia – Robert Fludd, doktor medycyny, filozof, pisarz (zm. 1637)

4 marca – Carl Carlsson Gyllenhielm, feldmarszałek szwedzki (zm. 1650)

5 marca – William Oughtred, angielski matematyk, wynalazca suwaka logarytmicznego (zm. 1660)

5 marca – Fryderyk IV Sprawiedliwy, elektor Palatynatu Reńskiego (zm. 1610)

7 maja – Innocenty X, włoski duchowny katolicki, papież od 1644 (zm. 1655)

10 lipca – Klara Maria Pomorska, księżniczka pomorska, księżna meklembursko-szweryńska na Güstrowie (zm. 1623)

20 lipca – Wilhelm Kettler, książę Kurlandii i Semigalii (zm. 1640)

1 września – Johann Zierenberg, burmistrz i burgrabia królewski w Gdańsku (zm. 1642)

6 września – Ludwik Sotelo, misjonarz na Filipinach, męczennik i błogosławiony katolicki (zm. 1624)

29 września – Ludovic Stewart, 2. książę Lennox, szkocki arystokrata (zm. 1624)

14 października – Anna Duńska, królowa Anglii i Szkocji (zm. 1619)

8 grudnia – Maria Anna Bawarska (1574–1616), księżniczka bawarska, arcyksiężna austriacka (zm. 1616)

10 grudnia – Mikołaj Łęczycki, polski teolog katolicki, mistyk, jezuita (zm. 1653)

13 grudnia – Adam Wacław Cieszyński, z rodu Piastów, książę cieszyński (zm. 1617)

15 grudnia – Samuel Besler, kantor i kompozytor (zm. 1625)

Data dzienna nieznana:

Björn Jónsson á Skarðsá, islandzki historyk i znawca prawa (zm. 1655)

Feng Menglong, chiński poeta, historyk i pisarz z czasów późnej dynastii Ming (zm. 1645)

Henryk Firlej, arcybiskup gnieźnieński, prymas, podkanclerzy koronny, referendarz wielki koronny (zm. 1626)

Andrzej Hakenberger, niemiecki kompozytor, śpiewak polskiej kapeli królewskiej w Krakowie (zm. 1627)

Herman Han, malarz gdański (zm. 1628)

Giulio Cesare Procaccini, włoski malarz i rzeźbiarz, przedstawiciel późnego manieryzmu lombardzkiego (zm. 1625)

Józef Welamin Rutski, greckokatolicki metropolita kijowski (zm. 1637)

Melchior Wejher, podskarbi ziem pruskich i ekonom malborski (1616–1624), kasztelan elbląski (zm. 1643)

Katarzyna z Nagasaki, japońska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1622)

Zmarli

18 stycznia – Gilles Garnier, oskarżony przez Inkwizycję o wilkołactwo

26 stycznia – Martin Helwig, pedagog i kartograf, nazywany „ojcem śląskiej kartografii” (ur. 1516)

30 stycznia – Damião de Góis, portugalski humanista i filozof (ur. 1502)

5 kwietnia – Katarzyna z Palmy, hiszpańska augustianka, wizjonerka, święta katolicka (ur. 1533)

30 maja – Karol IX Walezjusz, król Francji (1560-1574; ur. 1550)

27 czerwca – Giorgio Vasari, włoski historiograf sztuki, architekt i malarz (ur. 1511)

4 września – Katarzyna z Racconigi, włoska tercjarka dominikańska, mistyczka, błogosławiona katolicka (ur. 1487)

4 grudnia – Jerzy Joachim Retyk, profesor matematyki z Wittenbergi, kartograf, twórca przyrządów nawigacyjnych, lekarz i nauczyciel (ur. 1514)

12 grudnia – Selim II, sułtan turecki z dynastii Osmanów (ur. 1524)

Jan Maria Padovano, włoski rzeźbiarz działający w Krakowie (ur. 1493)

Przypisy