Armata 155 mm wz. 40
Armata 155 mm wz. 40 to prototyp polskiej armaty dalekonośnej, stworzony w 1938 roku.
Przed wybuchem II wojny światowej Polska armia nie dysponowała artylerią dalekosiężną. Już od lat dwudziestych w wojskowej prasie dostrzegano potrzebę wyposażenia armii w takie działa. W 1928 roku sztab główny przedstawił wymagania dla nowego działa, które miało mieć donośność do 20 km, kaliber 155 mm, masę do 5 ton oraz trakcję motorową.
Pod koniec lat dwudziestych trwały poszukiwania ofert zakupu dział dalekonośnych. Polskiej armii zwróciła uwagę armata Škody kal. 149,1 mm. Umowę na dostawę armat planowano podpisać w 1930 roku, jednak z powodu kryzysu ekonomicznego do transakcji nie doszło.
W 1936 roku na posiedzeniu KSUS ponownie poruszono temat armat dalekonośnych. Z uwagi na to, że najnowsze zagraniczne konstrukcje pochodziły z 1928 roku, podjęto decyzję o oparciu się na własnej produkcji.
Budowa
Początkowo planowano umieścić armatę na podstawie moździerza 220 mm wz. 32, jednak pomysł ten odrzucono z powodu jego niepraktyczności. Ostateczna decyzja o rozpoczęciu budowy armaty zapadła 19 sierpnia 1936 roku. Prace odbywały się w Zakładach Starachowickich z udziałem innych krajowych firm, a budowę lufy zlecono szwedzkiej firmie Bofors.
10 maja 1937 roku podpisano zamówienie na prototyp, a w tym samym roku opracowano także amunicję. W styczniu 1938 roku przeprowadzono pierwsze próby poligonowe w Brześciu nad Bugiem, podczas których uzyskano zasięg strzału wynoszący 19 kilometrów przy niskim rozrzucie wynoszącym 500 metrów. W kolejnej próbie uzyskano maksymalny zasięg 27,3 km.
Armata była gotowa w listopadzie 1938 roku. Podczas prób marszowych określono jej prędkość na 21 km/h, natomiast na błotnistych drogach terenowych wynosiła jedynie 2 km/h. Departament artylerii zaakceptował armatę do uzbrojenia Wojska Polskiego, zaznaczając, że jej parametry są lepsze niż dział francuskich.
Jednak ciągnik C7P okazał się mieć zbyt słabe parametry do holowania armat, co wskazało na potrzebę zaprojektowania nowego ciągnika.
Konstrukcja
Lufa armaty składała się z rury rdzeniowej, nasady i płaszcza, które były ze sobą połączone. Posiadała również hamulec wylotowy. Kołyska miała zębate łuki, które umożliwiały regulację kąta podniesienia. Oporopowrotnik był hydropneumatyczny, a armata wyposażona była w koła tarczowe z gumowymi obręczami.
Bibliografia
Wielka Encyklopedia Uzbrojenia. weu1918-1939.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
Konstankiewicz Andrzej, Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski formacji polskich i Wojska Polskiego 1914 – 39, Lublin 2003.
