15 Pułk KBW Ziemi Opolskiej – zlikwidowany pułk Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony w 1949 roku w garnizonie Prudnik.
W 1950 roku powstał 15 Samodzielny Batalion KBW JW 1708, którego pierwszym dowódcą był mjr Józef Lipiński. Organizację jednostki od początku jej funkcjonowania prowadził kpt. Kazimierz Zabór, który został przeniesiony z 1 Mazowieckiej Brygady KBW w Górze Kalwarii i był zastępcą dowódcy ds. liniowych.
21 stycznia 1951 roku dotarła kompania z 2 Podlaskiej Brygady KBW z Białegostoku, dowodzona przez por. Juliana Wieczystego, w składzie 162 żołnierzy. Po tej kompanii przybyła kolejna z 14 Mazurskiego Pułku KBW z Olsztyna, a z Opola przyjechały ekipy wojskowe, które przygotowały pierwsze budynki do zakwaterowania żołnierzy.
W latach 1951–1971 działała Szkoła Podoficerów Łączności KBW JW 3162, która składała się z 3 do 5 kompanii szkolnych.
Struktura organizacyjna PSŁ KBW obejmowała:
- komendę szkoły
- 3 kompanie elewów
- 1 kompanię KOR
- pododdziały zabezpieczenia.
Jednostka regularnie szkoliła się i co roku przyjmowała nowych żołnierzy oraz awansowała podoficerów i podchorążych. Na przełomie 1965/1966 roku została przekształcona w 68 Batalion Łączności Wojsk Obrony Wewnętrznej (1967–1976) i nadano jej numer JW 2882. W marcu 1969 roku po licznych reorganizacjach została zorganizowana w Węgrzcach koło Krakowa.
24 września 1953 roku 15 Samodzielny Batalion KBW przekształcono w 15 Pułk KBW Ziemi Opolskiej.
W październiku 1954 roku zorganizowano kompanię Podoficerskiej Szkoły Piechoty (PSP) z rocznika 1934, której komendantem został por. Wacław Sztop.
24 października 1955 roku pułk otrzymał sztandar, który został ufundowany przez mieszkańców miasta i powiatu prudnickiego. Na uroczystym apelu garnizonu sztandar wręczył przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej – Fabiański.
Pułk posiadał również klub sportowy Kabewiak Prudnik.
15 Pułk KBW Ziemi Opolskiej został rozformowany w 1966 roku.
Na podstawie zarządzenia szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Nr 0170/Org. z dnia 22 grudnia 1966 roku z 15 Pułku KBW Ziemi Opolskiej sformowano 15 Pułk Wojsk Obrony Wewnętrznej.
Wydarzenia
1950 – grudzień, 15 Samodzielny Batalion KBW zabezpieczał wymianę pieniędzy w Polsce.
1957 – lipiec, jednostka po raz pierwszy przeprowadziła 10-dniowe szkolenie z całym składem na poligonie w okolicach miejscowości Kliczków, do którego dotarła transportem kolejowym. Szkolenie kierował dowódca jednostki ppłk Jan Szeliga, wraz z zastępcą ds. liniowych mjr. Baranowskim oraz zastępcą ds. politycznych ppłk. Popławskim. Po powrocie jednostkę uroczyście witało miasto oraz społeczność powiatu prudnickiego.
1961 – lipiec-sierpień, kompania saperów prowadziła rozminowanie. Szef Służby Inżynieryjno–Saperskiej kpt. Kujawa wykazał, że w tym okresie kompania usunęła i zlikwidowała: 74 bomby lotnicze, 70000 pocisków artyleryjskich, 483 miny przeciwpiechotne i przeciwczołgowe, 635 granatów ręcznych, 350 pięści pancernych, 12500 różnych pocisków, 1400 kg materiałów wybuchowych, 3 działa przeciwlotnicze, 27 moździerzy oraz 8650 sztuk broni strzeleckiej.
Pułk był zaangażowany w prace polowe podczas żniw oraz w akcje zbierania plonów w powiecie głubczyckim i innych częściach województwa opolskiego.
Oficerowie pułku
Dowódcy pułku
- mjr Józef Lipiński (1951–1952) – dowódca 15 Samodzielnego Batalionu KBW
- mjr Tadeusz Sroczyński (23.06.1952–30.09.1953) – dowódca 15 Samodzielnego Batalionu KBW
- mjr/ppłk Tadeusz Sroczyński (01.10.1953–13.12.1954)
- ppłk/płk Jan Szeliga (1955–1959) oraz (1962–1966)
Podoficerska Szkoła Łączności KBW
Komendanci PSŁ KBW:
- mjr Tadeusz Regulski (09.1951–1954)
- kpt. Jan Gorzelnik p.o. (1954–1955)
- mjr/ppłk Tadeusz Regulski (1955–1962)
- ppłk Hieronim Zemski (1962–1966)
Obsada personalna Podoficerskiej Szkoły Łączności w 1951 roku:
- mjr Tadeusz Regulski – komendant
- kpt. Bolesław Chalenda – zastępca komendanta szkoły ds. politycznych
- por. Hieronim Pertkiewicz – kierownik sekcji ogólnowojskowej
Upamiętnienie
Tablica pamiątkowa, poświęcona żołnierzom oraz pracownikom cywilnym byłych jednostek wojskowych stacjonujących w koszarach przy ul. Dąbrowskiego w Prudniku, została odsłonięta 19 maja 2007 roku o godz. 10.00. Inicjatorem przedsięwzięcia było Stowarzyszenie Integracji Rodzin Wojskowych Kadry Zawodowej byłego Garnizonu w Prudniku oraz Koło Miejsko-Gminne Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego w Prudniku.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Ryszard Kasza (red.): Ulicami Prudnika : z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat prudnicki ul. Kościuszki 76, 48-200 Prudnik, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
