15 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej
15 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (15 paplot) to oddział artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony we wsi Pryszybie (w rejonie Sum) na podstawie rozkazu wydanego przez dowódcę 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 05 z dnia 7 maja 1944. Wchodził w skład 1 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej (1 Armia Wojska Polskiego). Jednostka została zorganizowana według sowieckiego etatu nr 08/236 dla pułku artylerii przeciwlotniczej małego kalibru.
We wrześniu 1945 roku 1 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej została przekształcona w 84 pułk artylerii przeciwlotniczej. Na podstawie rozkazu nr 0236/org ND WP z dnia 8 września 1945, 15 pułk artylerii przeciwlotniczej został rozformowany.
30 września 1967 roku tradycje i historyczna nazwa 15 pułku artylerii przeciwlotniczej zostały przyjęte przez 133 pułk artylerii przeciwlotniczej stacjonujący w garnizonie Gołdap.
Walki pułku
Od 9 do 12 sierpnia 1944 roku pułk odpierał intensywne naloty lotnictwa wroga na przeprawę wojsk pod Skurczą. 8 października 1944 roku w Radości pod Warszawą, żołnierze pułku złożyli przysięgę. 4 marca 1945 roku, w trakcie działań mających na celu oczyszczenie Złocieńca z nieprzyjaciela, pułk poniósł znaczne straty, a 6 marca żołnierze pułku schwytali dowódcę Dywizji „Bärwalde” gen. Raithe’a wraz z całym jego sztabem. W trakcie walk o Kołobrzeg pułk wydzielił grupy szturmowe, które działały jak piechota, zdobywając kolejne budynki. W ramach operacji berlińskiej osłaniał forsowanie Odry, a następnie uczestniczył w działaniach pościgowych armii.
Dowódcy pułku
mjr/ppłk Anatol Przybylski (do 18 III 1945)
mjr Iwan Minoczkin (do 18 IV 1945)
Skład etatowy
- dowództwo i sztab
- 4 x bateria artylerii przeciwlotniczej
- kompania wielkokalibrowych karabinów maszynowych
- pluton sztabowy
- pluton amunicyjny
- kwatermistrzostwo
Stan etatowy jednostki wynosił 520 żołnierzy. W wyposażeniu znajdowały się:
- 24 armaty przeciwlotnicze 37 mm
- 16 przeciwlotniczych karabinów maszynowych 12,7 mm
- 69 samochodów
Marsze i działania bojowe
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.