15 Polowa Techniczna Baza Remontowa (Rakietowa) – jednostka wojskowa związana z wojskami rakietowymi, która w czasie wojny funkcjonowała jako 15 Armijna Polowa Techniczna Baza Rakietowa.
Historia i zadania
W 1963 roku powstała Grupa Organizacyjna z 11 Okręgowej Polowej Technicznej Bazy Remontowej, na czele której stanął ppłk Stanisław Górecki. Była to podstawa do utworzenia, w 1964 roku, 15 Polowej Technicznej Bazy Rakietowej (JW 1154) w Kobylance/Bielkowie, na bazie 11 Okręgowej Polowej Technicznej Bazy Remontowej. W 1966 roku jednostka osiągnęła gotowość operacyjną. Choć formalnie była jednostką frontową, w praktyce była przeznaczona dla wojsk WOW. W okresie pokoju jednostka funkcjonowała pod nazwą „15 Polowa Techniczna Baza Remontowa”, co miało na celu maskowanie jej prawdziwego charakteru. W momencie mobilizacji przemieniała się w 15 Armijną Polową Techniczną Bazę Rakietową i razem z 36 Brygadą Artylerii wchodziła w skład Frontu Polskiego. W 1969 roku okręg warszawski sformował 21 PRBR w Ornecie, a baza w Bielkowie została dostosowana do realizacji zadań na rzecz 36 Brygady Artylerii. W latach 80. i 90. 15 Polowa Techniczna Baza Rakietowa dysponowała rakietami SCUD (R11 i R17). Była jedną z czterech Polowych Baz Rakietowych w Polsce, obok 18 PTBR dla Pomorskiego Okręgu Wojskowego, 11 PTBR dla Śląskiego Okręgu Wojskowego oraz 21 PTBR dla Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W 1990 roku znacząco obniżono stopień ukompletowania brygad rakietowych oraz polowych baz, a w 1991 roku zlikwidowano dywizjony rakiet taktycznych, w tym 15 PTBR. Baza istniała jeszcze przez niecały rok, po czym jej zasadniczy sprzęt został przekazany pod ochronę 25sddr. W 1992 roku jednostka została rozformowana.
Do kluczowych zadań bazy należało utrzymanie określonej liczby pocisków balistycznych w pełnej sprawności technicznej oraz przygotowanie do realizacji działań obsługowo-technicznych. Na początku obsługiwano pociski R-150 (zestaw 9K51 z rakietą 8K11), a w późniejszym czasie R-300 (zestaw 9K72 Elbrus z rakietą 8K14). Pociski te były przechowywane w gotowości zerowej, tzw. „gotowości arsenalskiej”. Zadaniem bazy było przekształcenie ich z gotowości nr 6 do gotowości nr 4. Przygotowanie pocisków taktycznych R-30 (zestaw 2K6 z rakietami 3R9 i 3R10) oraz R-70 (zestaw 9K52M – Łuna) polegało na przeprowadzeniu przeglądu zewnętrznego oraz doprowadzeniu do gotowości nr 4, co obejmowało przyłączenie głowicy bojowej, a następnie transport i przeładunek na środki transportowe dywizjonów rakiet taktycznych. 15 PTBR współpracowała z dywizjonem dowozu rakiet, 25 bdr, który został utworzony w celu zaopatrywania, oraz zmodernizowanymi magazynami w 20 Okręgowej Składnicy Amunicji (JW 3646) w Mostach.
Struktura organizacyjna (lata 80/90. XX w)
dowództwo i sztab
bateria dowodzenia
pluton łączności
pluton maszyn inżynieryjnych
pluton ochrony i regulacji ruchu
2 baterie techniczne (od 1987 – 3 baterie techniczne)
zespół kontroli układu kierowania
zespół sprawdzeń niezależnych
zespół sprawdzenia układu napędowego
zespół napełniania
zespół montażu
bateria dowozu
pluton rakiet operacyjno-taktycznych
pluton rakiet taktycznych
pluton transportowy na ŁTM
pluton transportowy pojazdów transportujących głowice rakiet R-70 i 8K14
pluton zabezpieczenia
drużyna gospodarcza
drużyna zaopatrzenia
drużyna MPS
pluton warsztatowy
3 drużyny remontowe
drużyna uzbrojenia
Dowódcy bazy
ppłk Stanisław Górecki (kierownik Grupy Organizacyjnej) – (1963)
ppłk mgr inż. Stanisław Górecki – (1964–1965)
płk/ppłk mgr inż. Zygmunt Zygmuntowicz – (1966–1968)
płk mgr inż. Wiesław Mecherzyński – (1968–1974)
płk mgr inż. Zbigniew Sobczak – (1974–1979)
płk dypl. Józef Pawlica – (1979–1980)
płk dypl. Alfred Bugaj – (1980–1984)
płk mgr inż. Wiesław Wroński – (1984–1992)
Przypisy
Bibliografia
Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2, 2011. Warszawa. ISSN 1640-6281.