15 Brygada Strzelców
Oddział piechoty Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W grudniu 1919 roku, po rozmowach atamana Symona Petlury z naczelnikiem państwa oraz naczelnym wodzem wojsk polskich Józefem Piłsudskim, uzyskano zgodę na tworzenie ukraińskich jednostek wojskowych na terenie Polski.
Na podstawie rozkazu dowódcy 5 Chersońskiej Dywizji Strzelców nr 79 z 20 października 1920 roku, rozpoczęto formowanie 15 Brygady Strzelców, wykorzystując zapasową brygadę dywizji. Organizacja oddziału miała miejsce w powiecie zasławskim, gdzie planowano mobilizację. Do chwili zakończenia działań bojowych, 15 Brygada Strzelców istniała jedynie „na papierze” i nie dysponowała realną siłą bojową.
21 listopada, w obliczu ofensywy wojsk sowieckich, brygada przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została internowana przez Wojsko Polskie.
W sierpniu 1921 roku, w wyniku połączenia 5 Chersońskiej Dywizji Strzelców z 1 Dywizją Karabinów Maszynowych, brygada została rozwiązana, a jej żołnierze zostali przeniesieni do zreorganizowanej 13 Brygady Strzelców, gdzie zebrano wszystkich dawnych żołnierzy 5 Chersońskiej DS.
Pod koniec września 1921 roku, dowódca 5 Chersońskiej Dywizji Strzelców postanowił odtworzyć 15 Brygadę Strzelców. Kadry dla nowego formowania zostały wydzielone z istniejących 13. i 14 Brygady Strzelców.
W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację, co znacząco zwiększyło liczebność oddziałów. Po podpisaniu przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie były zmuszone do samodzielnego prowadzenia działań zbrojnych.
W wyniku demobilizacji Armii URL oraz likwidacji obozów internowania żołnierzy ukraińskich w Polsce, brygada została rozformowana w 1924 roku.
Struktura organizacyjna
Organizacja brygady w październiku 1920 roku
Dowództwo i pododdziały w trakcie formowania
Żołnierze oddziału
Przypisy
Bibliografia
Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.
Sebastian Szajdak: Polsko–ukraiński sojusz polityczno–wojskowy w 1920 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-132-8.