14 Strzegomski Pułk Radioliniowo-Kablowy (14 prlk) to jednostka Wojsk Łączności Sił Zbrojnych PRL oraz Sił Zbrojnych RP.
Formowanie, zmiany organizacyjne
14 pułk radioliniowo-kablowy został utworzony na podstawie Zarządzenia szefa Sztabu Generalnego WP Nr 08/Org. z dnia 25.02.1972 oraz decyzji szefa sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego w 1972 roku. Podstawowe elementy, które przyczyniły się do sformowania jednostki, to:
- Szkoła Podoficerów i Młodszych Specjalistów Wojsk Łączności nr 11;
- N-5 112 batalion łączności dalekosiężnej;
- 3 batalion radioliniowy 10 Saskiego pułku łączności.
W latach dziewięćdziesiątych pułk prowadził Wojskowy Ośrodek Wypoczynkowy w Walimiu. Na koniec 2001 roku 14 Strzegomski pułk radioliniowo-kablowy został rozformowany, a w początkach 2002 roku zakończyła działalność grupa likwidacyjna. Infrastruktura pozostała po 14 prlk została przekazana w zarząd Agencji Mienia Wojskowego.
Zadania, wyróżnienia
Głównym zadaniem pułku było zapewnienie łączności radioliniowej i przewodowej dla armii wydzielonej ze Śląskiego Okręgu Wojskowego, a także szkolenie dowódców drużyn i młodszych specjalistów dla jednostek łączności ŚOW oraz kształcenie podchorążych rezerwy.
14 Strzegomski pułk radioliniowo-kablowy brał udział w wszystkich ćwiczeniach organizowanych przez Śląski Okręg Wojskowy oraz w ćwiczeniach na wyższych szczeblach dowodzenia, w których uczestniczyły wojska okręgu. Jednostka była regularnie poddawana inspekcjom i kontrolom specjalistycznym, a w 1985 roku uzyskała najwyższą ocenę w Wojsku Polskim wśród jednostek kontrolowanych przez Inspekcję Sił Zbrojnych. Pułk był wielokrotnie wyróżniany w rozkazach Ministra Obrony Narodowej i utrzymywał dobre relacje z władzami i mieszkańcami Strzegomia.
Tradycje
Spadkobiercy
14 pułk radioliniowo-kablowy dziedziczy i kontynuuje tradycje następujących pododdziałów:
- 4 Okręgowy batalion łączności (1945–1950);
- 4 liniowy batalion łączności (1950–1957);
- 10 pułk łączności (1950–1994);
- 112 batalion łączności dalekosiężnej (1956–1972);
- Podoficerska Szkoła Specjalistów Łączności nr 11 (1957–1998);
- Szkoła Podchorążych Rezerwy (1980–1991).
Nazwa wyróżniająca, sztandar, święto
W 1995 roku, na wniosek dowódcy 14 prlk oraz społeczności Strzegomia, minister obrony narodowej Zbigniew Okoński nadał pułkowi zaszczytne miano „Strzegomski”. 25 lutego 1995 roku na Rynku Strzegomia odbyła się ceremonia wręczenia sztandaru 14 Strzegomskiemu pułkowi radioliniowo-kablowemu, ufundowanego przez mieszkańców miasta i nadanego przez prezydenta RP Lecha Wałęsę. Wręczenia sztandaru dokonał przedstawiciel prezydenta RP, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Henryk Goryszewski. Dzień 25 lutego został ustanowiony dorocznym świętem 14 prlk.
Struktura organizacyjna i podstawowe wyposażenie (1972)
Stan na rok 1972
W 1972 roku do Strzegomia z Wrocławia przybył 3 Batalion Radioliniowy, którym dowodził mjr. Kazimierz Sawik. W skład pułku wchodziły:
- dowództwo i sztab;
- szkoła podoficerska;
- batalion radioliniowy;
- kompania remontowa;
- kompania zaopatrzenia.
Stan na rok 1980
Od lipca 1980 roku w strukturach jednostki zaczęła działać Szkoła Podchorążych Rezerwy. Struktura pułku wyglądała wówczas następująco:
- dowództwo;
- sztab;
- Szkoła Podoficerów i Młodszych Specjalistów Łączności;
- Szkoła Podchorążych Rezerwy;
- batalion radioliniowy;
- 1 batalion łączności dalekosiężnej (skadrowany);
- 2 batalion łączności dalekosiężnej (na czas „W”);
- kompania remontowa;
- kompania zaopatrzenia.
Wyposażenie
Na wyposażeniu 14 prlk znajdowały się:
- radiostacje R-140, R-137, R-118;
- wozy dowodzenia R-3Z, R-3, RD-115Z;
- radiolinie R-404, R-409, R-405;
- aparaty do zwielokratniania AŁD-1 i AŁD-2;
- wozy kablowe z kablami PKD, TTWK i PKL.
Żołnierze pułku
Dowódcy
W latach 1972–2001 dowódcami pułku byli:
- płk dypl. Józef Osóbka (27.04.1972–28.02.1976);
- płk Józef Duda (28.02.1976–14.01.1983);
- płk Jerzy Ceglarek (14.01.1983–19.06.1986);
- płk Zbigniew Kręcioch (19.06.1986–30.06.1996);
- płk Adam Duś (30.06.1996–2001);
Oficerowie
mjr Jerzy Dymczyk
mjr dypl. Andrzej Szymonik
Przypisy
Bibliografia
Jan Kowalski: Polskie wojska łączności na przełomie XX i XXI wieku. Sieradz: Światowy Związek Polskich Żołnierzy Łączności, 2019, s. 69; 70; 69-73; 73. ISBN 978-83-948609-1-2.
Linki zewnętrzne
14 Strzegomski Pułk Radioliniowo-Kablowy – film (2017)
14 Strzegomski Pułk Radioliniowo-Kablowy – film (2020)