14 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej (14 dr OP) był samodzielnym pododdziałem Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Sił Powietrznych.
Jednostka miała swoją siedzibę w Gliwicach i podlegała dowódcy 1 Śląskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej. Z dniem 30 czerwca 2011 roku dywizjon został rozformowany.
Historia
Na podstawie rozkazu MON nr 005/Oper. z dnia 28 stycznia 1961, a następnie zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 0012/Org. z 9 lutego 1962 oraz rozkazu dowódcy 1. Korpusu OPK Nr 0030/Org. z 26 marca 1962, rozpoczęto formowanie 14. dywizjonu ogniowego artylerii rakietowej w okolicach miasta Woźniki. Koszary oraz mieszkania dla kadry były w budowie, dlatego cały personel dywizjonu mieszkał w namiotach. Blok mieszkalny dla kadry w Kaletach został oddany do użytku około 1965 roku. W tych warunkach przygotowywano się do pierwszych strzelań bojowych, które miały miejsce w czerwcu 1962 roku w Aszułuku (ZSRR), a kolejne odbyły się w latach 1968, 1972, 1976 oraz 1980.
Rozbudowę inżynieryjną stanowisk ogniowych dywizjonu zakończono na przełomie lat 1967-1968.
Do 1963 roku zasadniczym sprzętem bojowym dywizjonu był PZR SA-75 Dźwina, natomiast na początku 1986 roku jednostka została przezbrojona na PZR S-125M Newa, z którego w 1988 roku przeprowadzono strzelanie na poligonie w Aszułuku. Kolejne strzelania miały miejsce już w Polsce, na poligonie w Ustce w latach 1993 i 1996.
W czerwcu 2001 roku dywizjon zmienił stanowiska ogniowe na miejscowość Przezchlebie, a koszary ulokowano w Gliwicach.
W 2003 roku dywizjon został przezbrojony na zmodernizowany w Polsce PZR S–125 Newa-SC, z którego w 2004 roku odbyło się pierwsze strzelanie bojowe na poligonie w Ustce.
W 2005 roku dywizjon po raz kolejny zmienił stanowiska ogniowe, tym razem w rejonie miejscowości Toszek, zajmując miejsca po byłym 19 dywizjonie technicznym, który przez lata był głównym źródłem zaopatrzenia 14 dywizjonu w rakiety w kontekście przewidywanych działań bojowych.
Decyzją Nr 129/MON Ministra Obrony Narodowej z 10 kwietnia 2006 roku wprowadzono odznaki pamiątkowe oraz rozpoznawcze 14 dywizjonu.
W związku ze zmianami w strukturach Sił Powietrznych, decyzją MON nr Z-37/Org./P1 z 27 maja 2010 roku, a następnie decyzją MON nr PF-68/Org./SSG/ZOiU-P1 z 19 sierpnia 2010 roku oraz wykonawczym rozkazem Dowódcy Sił Powietrznych nr PF-211 z 8 września 2010 roku, podjęto decyzję o rozformowaniu jednostki do 30 czerwca 2011 roku. Na bazie jej środków sformowano nowy 34 dr OP w Bytomiu.
Dowódcy
- 1962–1965 – mjr Witold Kowalski
- 1965–1967 – mjr Andrzej Nowak
- 1967–1980 – mjr Adam Sobczak
- 1980–1990 – ppłk Bernard Jędrzejewski
- 1990–2002 – ppłk Andrzej Kozak
- 2002–2004 – mjr Dariusz Stefański
- 2004–2006 – ppłk Jerzy Oleszczyk
- 2006–2006 – kpt. Paweł Barchan (cz.p.o.)
- 2006–2011 – ppłk Roman Janiszewski
Przypisy
Bibliografia
Oficjalna strona 14 dr OP: 14drop.cba.pl [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)].
14 dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej m. Woźniki Śląskie.
Galeria zdjęć obiektów byłego dywizjonu: odtur.pl [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].