13 pułk zmechanizowany
13 pułk zmechanizowany (13 pz) to historyczny oddział zmechanizowany wchodzący w skład Sił Zbrojnych PRL oraz Sił Zbrojnych RP.
Historia
Zgodnie z rozkazem nr 025/MON z dnia 30 września 1967 roku, który dotyczył przekazywania jednostkom wojskowym historycznych nazw i numerów oraz ustalania dorocznych świąt jednostek (Dz. Roz. Tjn. MON Nr 10, poz. 53), 38 pułk zmechanizowany przyjął tradycje 13 pułku piechoty i został przekształcony w 13 pułk zmechanizowany.
Pułk ten początkowo wchodził w skład 5 Saskiej Dywizji Pancernej, a po jej przekształceniu, został włączony do 5 Kresowej Dywizji Zmechanizowanej. Jego siedzibą był garnizon w Kożuchowie.
Święto pułku obchodzono 16 kwietnia.
Tradycje
Na mocy decyzji Ministra ON nr 49/MON z dnia 23 lipca 1993 roku, pułk przyjął tradycje bojowe regimentów i pułków piechoty oznaczonych cyfrą 13:
- Wojsk Ordynacji Ostrogskiej 1609–1776
- 13 Regimentu Pieszego Ordynacji Ostrogskiej 1776–1794
- 13 Pułku Piechoty 1809–1814
- 13 Pułku Piechoty Liniowej 1830–1831
- 13 Pułku Piechoty „Dzieci Krakowa” 1918–1939
- 13 Pułku Piechoty „Rysie” 1941–1943
- 13 Wileńskiego Batalionu Strzelców „Rysie” 1943–1947
- 13 pułku piechoty Armii Krajowej 1944
Święto pułku obchodzono 31 października.
Żołnierze pułku
Dowódcy pułku
- ppłk dypl. Zdzisław Wijas (1981)
- ppłk dypl. Andrzej Gil
- ppłk dypl. Aleksander Bortnowski
- mjr dypl. Zbigniew Szura
- ppłk dypl. Jan Pawlik
- ppłk dypl. Bogusław Samol
Skład (lata 80. XX w)
- Dowództwo i sztab
- 3 bataliony zmechanizowane
- 3 kompanie zmechanizowane
- bateria moździerzy 120 mm
- pluton plot
- pluton łączności
- batalion czołgów
- 3 kompanie czołgów
- pluton łączności
- kompania rozpoznawcza
- drużyna dowodzenia
- 2 plutony rozpoznawcze
- 3 drużyny rozpoznania (dca drrozp, starszy zwiadowca – celowniczy broni pokładowej, zwiadowca, kierowca BRDM-2)
- pluton rozpoznawczy (skadrowany)
- bateria haubic 122 mm (Dyon 2S1 od 1985 r.)
- bateria ppanc
- kompania saperów
- bateria plot
- kompania łączności
- kompania zaopatrzenia
- kompania remontowa
- kompania medyczna
- pluton chemiczny
- pluton ochrony i regulacji ruchu
- orkiestra garnizonowa
Skład po restrukturyzacji (lata 90. XX w)
- Dowództwo i sztab
- 2 bataliony zmechanizowane (w tym jeden szkolny)
- 3 kompanie zmechanizowane
- bateria moździerzy 120 mm
- pluton łączności
- 2 bataliony czołgów na T-72
- 3 kompanie czołgów
- pluton łączności
- dywizjon artylerii samobieżnej na 122 mm 2S1 Goździk 1985
- dywizjon plot 1 bplot na ZSU-23-4 i 2 bplot na ZU-23-2
- pluton ochrony i regulacji ruchu
- kompania rozpoznawcza
- kompania łączności
- kompania saperów
- bateria przeciwpancerna
- kompania zaopatrzenia
- kompania remontowa
- kompania medyczna
- pluton rozpoznania skażeń
Odznaka pułkowa
Odznaka ma kształt krzyża kawalerskiego z kulkami na końcach ramion. Ramiona są wypełnione granatową emalią z srebrnymi krawędziami. Równolegle do krawędzi krzyża biegnie żółty pas. Między ramionami znajdują się wiązki płomieni w kolorze srebra. Na krzyżu umieszczony jest srebrny orzeł państwowy z granatową tarczą na piersi, na której widnieje numer pułku 13.
Odznaka o wymiarach 41×41 mm, wzorowana na odznace pamiątkowej 13 Pułku Piechoty z 1928 roku, została wykonana w pracowni grawerskiej Andrzeja Panasiuka w Warszawie.
Pierwsze odznaki zostały wręczone 14 września 1993 roku.
Przekształcenia
38 pułk piechoty → 38 pułk zmechanizowany → 13 pułk zmechanizowany
13 pułk piechoty został rozformowany w 1957 roku.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Z.Sawicki, J. Waszkiewicz, A. Wielechowski: Mundur i odznaki Wojska Polskiego; Wydawnictwo Bellona; Warszawa 1997.
Benon Mickiewicz: Wojsko polskie w XX wieku, wydawnictwo Kurpisz 2006. ISBN 83-89738-76-7.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945-1960. Toruń 2004.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956. Warszawa 2003.