13 Kołobrzeski batalion saperów (13 bsap)
To samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.
Batalion został utworzony w Dawidówce, w pobliżu Żytomierza, na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 0130 z dnia 5 lipca 1944 roku jako część 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty.
Żołnierze batalionu złożyli przysięgę 18 października 1944 roku w rejonie Przemyśla.
Obsada personalna
Dowódcy batalionu:
- mjr dypl. Adolf Lewkowicz – 08.1944 – 11.1944
- mjr Michał Bogdanów – 11.1944 – 11.1945
- por. Mikołaj Radionow – 11.1945 – 02.1946
- kpt. Henryk Jarosz – 03.1946 – 03.1947
- kpt. Bolesław Kłak – 03.1947 – 04.1948
- mjr Tadeusz Smażewski – 04.1948 – 11.1951
- mjr Zenon Sawicz – 11.1951 – 03.1953
- kpt. Edward Tyli – 03.1953 – 11.1955
- kpt. Mieczysław Męczyński – 11.1955 – 10.1961
- ppłk Lesław Data – 10.1961 – 03.1968
- ppłk Ryszard Krąg – 04.1968 – 12.1973
- ppłk Eugeniusz Pacholarz – 03.1968 – 04.1968, 12.1973 – 12.1978
- ppłk Jerzy Maruszak – 12.1978 – 04.1987
- ppłk dypl. Henryk Wolski – 04.1987 – 01.1989
Struktura organizacyjna
Etat 04/506:
- dowództwo i sztab
- 3 x kompanie saperów
- 3 x pluton saperów
- drużyna zaopatrzenia
- kwatermistrzostwo
- magazyn techniczny
- drużyna gospodarcza
W sumie batalion liczył 254 żołnierzy, w tym 33 oficerów, 44 podoficerów i 177 szeregowych.
Sprzęt:
- samochody – 3
- łodzie MN – 1
Batalion w okresie pokoju
Po zakończeniu wojny batalion zajmował się rozminowywaniem terenów w województwie krakowskim (powiaty: Wadowice, Bielsko, Żywiec), a także w województwie rzeszowskim i kieleckim. Działał również na Przełęczy Dukielskiej. W akcjach przeciwlodowych w województwie rzeszowskim i krakowskim ochraniał mosty na rzece Wisłoka. Zajmował się likwidowaniem skutków huraganu w województwie rzeszowskim. Budował mosty i wykonywał prace melioracyjne w powiecie radomskim, a także uczestniczył w renowacji kopców Krakusa, Wandy i Kościuszki w Krakowie. W Ropczycach pomagał przy budowie stadionu sportowego. Za swoje zasługi w działaniach wojennych otrzymał Krzyż Srebrny Virtuti Militari na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 105 z dnia 4 kwietnia 1946 roku. W okresie pokoju uhonorowano go odznakami: „Za zasługi w Zwalczaniu Powodzi”, „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” oraz „Polskiego Czerwonego Krzyża” III stopnia.
W marcu 1946 roku batalion został przeniesiony z Oświęcimia do Krakowa. W 1948 roku otrzymał sztandar wojskowy, który został ufundowany przez mieszkańców Krakowa. We wrześniu 1948 roku batalion został przeniesiony z Krakowa do Dębicy (JW 2467).
Na mocy rozkazu MON Nr 0025/Org. z dnia 2 kwietnia 1957 roku batalion został włączony do 9 Dywizji Piechoty.
W 1989 roku batalion przekształcono w 13 Ośrodek Szkolenia Specjalistów Wojsk Inżynieryjnych, a 1 maja 1995 roku 13 OSSWInż został przeformowany w 3 pułk saperów.
Przypisy
Bibliografia
- Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
- Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
- Mikołaj Plikus (red.): Mała kronika ludowego Wojska Polskiego 1943–1973. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.