13 eskadra liniowa – jednostka lotnictwa Wojska Polskiego w czasie II Rzeczypospolitej.
W 1918 roku na lotnisku w Mokotowie, w Warszawie, powstała „eskadra warszawska”, która następnie została przekształcona w 3 eskadrę wywiadowczą. W 1925 roku zmieniono jej nazwę na 13 eskadrę lotniczą, a rok później na 13 eskadrę niszczycielską nocną. W 1929 roku przekształcono ją w 13 eskadrę liniową, a w 1934 roku eskadra została rozwiązana. Większość personelu latającego oraz naziemnego przeszła do 13 eskadry towarzyszącej.
Godło eskadry:
- Biały kościotrup z czerwoną szarfą grający na skrzypcach – na samolotach Ansaldo 300 i Potez XV.
- Biały równoramienny trójkąt na tle czerwonego kwadratu z białą obwódką – na samolotach Potez XXVII i Breguet.
Formowanie i zmiany organizacyjne:
W maju 1925 roku 3 eskadra wywiadowcza została przekształcona w 13 eskadrę lotniczą i weszła w skład II dywizjonu 1 pułku lotniczego. Wówczas na wyposażeniu znajdowały się samoloty Ansaldo 300.
Na przełomie 1925 i 1926 roku rozpoczęła się wymiana samolotów na Potezy XV.
Rozkazem Departamentu Żeglugi Powietrznej MSWojsk. L.dz. 500/tjn. 0g. 0rg. z dnia 26 maja 1926 roku przekształcono II dywizjon lotniczy w II dywizjon niszczycielski nocny.
W 1927 roku eskadra sukcesywnie otrzymywała samoloty Potez XXVII, a w 1929 roku rozpoczęto ich wymianę na lekkie bombowce Breguet XIX B.2, przystosowane do lotów nocnych.
Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 2 sierpnia 1928 roku, Biuro Og.– Org. L.dz. 412/tjn. przekształcono 14 eskadrę niszczycielską w 211 eskadrę, a 13 eskadra została przeniesiona do I dywizjonu lotniczego.
W 1932 roku wprowadzono nowy system oznakowania samolotów, który polegał na przyporządkowaniu graficznych znaków do poszczególnych pułków. 111 eskadra nie zastosowała tego systemu.
Rozkazem dziennym nr 25 z dnia 31 stycznia 1934 roku 13 eskadra liniowa została rozwiązana, a większość personelu latającego i naziemnego przeszła do powstającej 13 eskadry towarzyszącej. Samoloty Breguet XIX przekazano do 2 pułku lotniczego, aby weszły w skład formującej się 24 eskadry liniowej.
Dowódcy eskadry:
- kpt. pil. Czesław Niekraszewicz (1925 – 14 V 1926) → zginął w wypadku lotniczym
- kpt. pil. Karol Malik (V 1926 – VII 1929)
- kpt. pil. Ignacy Skorobohaty (VII 1929 – XI 1931)
- kpt. obs. Leonard Hudzicki (XI 1931 – VIII 1933)
- kpt. pil. Jan Kazimierz Lasocki (VIII 1933 – I 1934)
Wypadki lotnicze:
27 kwietnia 1926 roku, podczas zrzucania wieńca na pogrzeb płk. pil. Aleksandra Serednickiego, samolot z załogą sierż. pil. Wacławem Brzeziną i st. szer. mec. Wincentym Gromadzkim zderzył się z inną maszyną, spadając na ziemię. Obaj lotnicy zginęli.
14 maja 1926 roku w locie służbowym zginął kpt. Niekraszewicz.
2 kwietnia 1931 roku samolot Breguet XIX, z załogą ppor. obs. Bronisławem Likowskim i por. pil. Euzebiuszem Żebrowskim, rozbił się z powodu awarii silnika na dziedzińcu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. Lotnicy zginęli.
4 maja 1933 roku, podczas przelotu do Krakowa, zginęli ppor. obs. Stanisław Malczyk i st. szer. pil. Feliks Żbikowski.
Samoloty eskadry:
Przypisy:
Bibliografia:
Tomasz Kowalski: Godło i barwa w lotnictwie polskim 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1981. ISBN 83-206-0149-5. OCLC 830211140.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
