„13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych” to zbiór opowiadań autorstwa Leszka Kołakowskiego, znanego polskiego filozofa.
Charakterystyka cyklu
Publikacja została wydana w Warszawie przez wydawnictwo Czytelnik w latach: 1963, 1966 oraz 1995, a także przez wydawnictwo Prószyński i S-ka w 1998 roku, w którym znalazły się również „Cztery bajki o identyczności”, „Legenda o cesarzu Kennedym” i „Ogólna teoria nie-uprawiania ogrodu”.
W edycjach z 1995 i 1998 dodano czternasty utwór pt. „Wielki głód”, który wcześniej był cenzurowany.
Zbiór został również opublikowany w Londynie w 1987 roku przez wydawnictwo Aneks.
Ekranizacje cyklu
Cykl filmów animowanych „Czternaście bajek z Królestwa Lailonii” Leszka Kołakowskiego
Na podstawie zbioru stworzono w latach 1997–2011 w Telewizyjnym Studiu Filmów Animowanych w Poznaniu cykl filmów animowanych „Czternaście bajek z Królestwa Lailonii” Leszka Kołakowskiego.
Produkcję zrealizowali Maciej Wojtyszko, Jacek Adamczak, Jacek Kasprzycki, Krzysztof Kiwerski, Hieronim Neumann, Marek Serafiński, Piotr Muszalski, Paweł Walicki, Łukasz Słuszkiewicz, Zbigniew Kotecki, Tamara Sorbian oraz Marek Luzar.
Pomysłodawcą adaptacji oraz autorem scenariuszy i dialogów był Jan Zamojski.
Lailonia
Zgodnie z materiałami, w 2009 roku w Ośrodku Teatralnym Kana w Szczecinie zrealizowano inscenizację „Lailonia” w reżyserii Mateusza Przyłęckiego, będącą częścią projektu Transkultura, który stanowił ofertę kulturalną Ośrodka Teatralnego Kana oraz schloss bröllin e.V. w Bröllinie/k. Pasewalku, skierowaną do mieszkańców Pomorza Zachodniego i Meklemburgii Pomorza Przedniego.
Spektakl zdobył nagrodę publiczności podczas XVIII Alternatywnych Spotkań Teatralnych „Klamra” w Toruniu w 2010 roku oraz był prezentowany na „Retro/Per/Spektywy Chorea. Festiwal Teatralny” w Łodzi w 2010 roku.
W dniach 25–30 listopada 2011 roku w Teatrze X-Kei i Teatrze OM-2 w Tokio zaprezentowano projekt „Czy Japonia to Lailonia?. Uniwersalne światy Leszka Kołakowskiego – próba dialogu” w ramach Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej.
Od 9 do 11 grudnia 2011 roku przedstawienie zostało pokazane także podczas Lin Zhaohua Theatre Art Festival w Capital Theatre w Pekinie.
Spis treści
- Jak szukaliśmy Lailonii
- Garby
- Opowiadanie o zabawkach dla dzieci
- Piękna twarz
- Jak Gyom został starszym panem
- O sławnym człowieku
- Jak bóg Maior utracił tron
- Czerwona łata
- Wojna z rzeczami
- Jak rozwiązano sprawę długowieczności
- Oburzające dropsy
- Opowieść o największej kłótni
- Opowieść o wielkim wstydzie
- Wielki głód
Jak szukaliśmy Lailonii
W pierwszym opowiadaniu narrator opisuje, jak z bratem próbował znaleźć na mapie królestwo Lailonii. Nie wiadomo, skąd dowiedzieli się o niej, ale zaczynają pytać znajomych o jej lokalizację. Gdy to nie przynosi efektów, zaczynają pytać przechodniów na ulicy. Mimo braku odpowiedzi, nie poddają się i zaczynają gromadzić mapy i globusy. W miarę jak ich kolekcja rośnie, muszą pozbywać się mebli, a nawet zaczynają zażywać leki na odchudzanie. Ostatecznie znajdują mapę z nazwą Lailonii, ale szybko ją gubią. Po pewnym czasie otrzymują paczkę z Lailonii, w której znajduje się list od mieszkańca tego królestwa, przesyłający im zbiór opowiadań, lecz nie ujawnia miejsca, gdzie leży Lailonia.
Garby
Ajio, kamieniarz, odkrywa, że na jego ciele wyrósł osobliwy garb. Garb ten przyciąga uwagę czterech lekarzy, którzy rozważają, jak go leczyć. W międzyczasie garb przyjmuje kształt człowieka, który zaczyna mieć zły charakter i krzyczy na Ajio. Lekarze podają lekarstwo garbowi, myśląc, że to prawdziwy Ajio, a ten znika. Garb, uwolniony, zaczyna przekonywać innych, że wszyscy mają garby, a on jest jedynym człowiekiem. Wkrótce wszyscy zaczynają brać lekarstwo na garby, które powoduje, że zdrowi stają się chorzy, a miasto popada w chaos.
Opowiadanie o zabawkach dla dzieci
Pigu, kupiec z Lailonii, dorobił się fortuny na sprzedaży ochraniaczy na widelce do mięsa bażantów. Po powrocie do willi swojej córki Memi, odkrywa, że ta kupiła globus naturalnej wielkości. Pigu stwierdza, że nie stać go na niego, więc każe chłopcom sklepowym go zabrać. Memi proponuje, by zamiast tego podziurawić prawdziwą kulę ziemską, co prowadzi do katastrofalnych konsekwencji. Pigu nie może zapłacić odszkodowania i trafia do więzienia, gdzie zastanawia się nad brakiem wydawania pieniędzy na dzieci.
Piękna twarz
Nino, piekarz z najpiękniejszą twarzą w okolicy, postanawia kupić kufer do jej przechowywania. Zaciąga długi, by go nabyć, ale wkrótce przestaje go nosić. Po latach, gdy musi oddać pieniądze, kufer jest zniszczony, a Nino trafia do więzienia. Właściciel lombardu oddaje jego twarz dzieciom do zabawy, które zamieniają ją w piłkę.
Jak Gyom został starszym panem
Gyom, sprzedawca lodów w Batum, postanawia zostać starszym panem. Aby to osiągnąć, potrzebuje brody i innych atrybutów, które postanawia ukryć przed swoją żoną Mek-Mek. Gdy w końcu odkrywa swoje plany, żona jest zła, ale po zakupie kosmetyków dla niej się uspokaja. Nieszczęście przychodzi, gdy Gyom zostaje okradziony i pozbywa się zarostu. W rezultacie nie może znaleźć pracy i postanawia udawać niemowlę, ale melonik zdradza jego zamiary.
O sławnym człowieku
Tat z Lailonii pragnie stać się sławny, więc postanawia być najlepszym w noszeniu najdłuższych spodni. Jednak jego plany kończą się niepowodzeniem. Po wielu próbach, decyduje się na bycie najmniej sławnym człowiekiem, a po pewnym czasie znika z pamięci innych. Opowieść kończy się stwierdzeniem, że nikt nie wie o Tacie, przez co nie można o nim napisać.
Jak bóg Maior utracił tron
Bóg Maior rządził miastem Ruru i ustanowił dziwne zasady dotyczące postrzegania rzeczywistości. Jego brat Ubi podważa te zasady, co prowadzi do ich śmierci. Ubi trafia do nieba, a Obi do piekła. Ubi, zrozpaczony sytuacją swojego brata, decyduje się na bunt, co prowadzi do chaosu w niebie i abdykacji Maiora, który łączy niebo i piekło.
Czerwona łata
Etam, zrywający gruszki dla pięknej Nity, zyskuje łaty na spodniach, które wkrótce całkowicie je zastępują. Łata zaczyna zarażać innych chłopców, co prowadzi do absurdalnych sytuacji w szkole. W końcu, po wielu perypetiach, udaje im się przekonać nauczyciela, że ich łatki to spodnie, co kończy się morałem o niekradzeniu gruszek z sąsiednich drzew.
Wojna z rzeczami
Ditto, chłopiec z Lailonii, jest prześladowany przez rzeczy, które wydają się działać przeciwko niemu. Jego siostra nie wierzy w jego opowieści, więc Ditto postanawia stawić czoła swojemu problemowi. Po wielu nieudanych próbach, dochodzi do wniosku, że nie ma sensu walczyć z przedmiotami, które zdają się być martwe.
Jak rozwiązano sprawę długowieczności
W królestwie Gorgola, król Hanuk postanawia wydłużyć życie swoich poddanych i zwołuje mędrców, którzy przedstawiają różne pomysły. Po długich dyskusjach, dochodzi do chaosu, a królestwo przestaje istnieć, a król ginie w nieznanych okolicznościach.
Oburzające dropsy
Rodzeństwo Gia, Pepi, Kaku, Heja i Hipa mają różne dziwne przyzwyczajenia, które irytują ich nawzajem. Gdy najmłodsza siostra Kiwi przychodzi do nich, okazuje się, że toleruje ich przyzwyczajenia, co prowadzi do zgody w rodzeństwie, które wraca do swoich dawnych nawyków.
Opowieść o największej kłótni
Bracia: Eino, Aho i Laje postanawiają wyruszyć na poszukiwanie chleba, jednak ich różne kierunki prowadzą do kłótni. Ostatecznie Aho ginie, a Laje również postanawia podążyć jego śladem, co kończy opowiadanie.
Opowieść o wielkim wstydzie
Rio, zakochany w Murii, zaniedbuje swoje obowiązki wojskowe, co prowadzi do jego wstydu. Gdy nie może przypomnieć sobie wyglądu ukochanej, zostaje ukarany za złamanie regulaminu, co prowadzi do tragicznego końca jego historii.
Wielki głód
W Lailonii wybucha głód, a arcykapłan wzywa strażaków i ślusarzy, którzy nie potrafią pomóc. Po serii nieudanych prób, arcykapłan postanawia szukać ślusarzy, a w tym czasie głód znika, co prowadzi do kolejnych konfliktów w społeczeństwie.
Zobacz też
Czternaście bajek z Królestwa Lailonii Leszka Kołakowskiego
Przypisy
Linki zewnętrzne
Czy Japonia to Lailonia? w Culture.pl
„Lailonia” dla dużych dzieci w Kanie, recenzja inscenizacji w Polskim Wortalu Teatralnym E-teatr.pl
Marek Osajda, Prawo do wątpliwości, „Kurier Szczeciński”, 25.01.2011.