13 Armia (ros. 13-я армия) to formacja operacyjna Armii Czerwonej, Armii Radzieckiej oraz Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.
Działania bojowe
W czerwcu 1941 roku w skład 13 Armii wchodziły dwa korpusy strzeleckie (łącznie 6 dywizji strzeleckich) oraz dwa korpusy zmechanizowane (17 i 20). Dowódcą jednostki był generał major Piotr Fiłatow.
Jesienią 1941 roku Armia została włączona w struktury Frontu Briańskiego pod dowództwem generała porucznika Andrieja Jeriomienko. Uczestniczyła w bitwie kurskiej, która miała miejsce w okresie od 5 lipca do 23 sierpnia 1943 roku. W składzie dowództwa frontu znajdowali się: dowódca Nikołaj Puchow, szef sztabu Aleksandr Pietruszewski, członkowie rady wojennej M. Kozłow i N. Czernyszew oraz szef zarządu politycznego Nikołaj Woronow.
W 1944 roku, w ramach operacji Bagration, 13 Armia dotarła do terytoriów Polski. W pościgu za jednostkami niemieckiej Grupy Armii Północna Ukraina współpracowała z 1 Gwardyjską Armią Pancerną, grupą konno-zmechanizowaną pod dowództwem generała Siergieja Sokołowa oraz 3 Gwardyjską Armią. 20 lipca dotarła w okolice Hrubieszowa i Lubyczy Królewskiej. Wieczorem 29 lipca 1944 roku, 350 Dywizja Piechoty (wchodząca w skład 13 Armii) pod dowództwem generała majora Grigorija Wiechina jako pierwsza osiągnęła Wisłę w rejonie Sandomierza. W walkach o zdobycie przyczółka, czołowe pułki 350 Dywizji Strzeleckiej rozpoczęły forsowanie rzeki w obszarze Baranowa Sandomierskiego. Pierwszym, który sforsował Wisłę, był 2 batalion z 1178 Pułku Strzeleckiego dowodzony przez pułkownika Teoktysta Barbasowa.
Dowódcy armii
gen. por. Piotr Fiłatow (22.06.1941 – 08.07.1941)
gen. por. Fiodor Riemiezow (09.07.1941 – 13.07.1941)
gen. por. Wasilij Gierasimienko (14.07.1941 – 26.07.1941)
gen. mjr Konstantin Gołubiew (26.07.1941 – 25.08.1941)
gen. mjr Awksientij Gorodnianski (25.08.1941 – 25.01.1942)
gen. płk Nikołaj Puchow (25.01.1942 – 14.02.1943)
Struktura organizacyjna
Skład w październiku 1941 roku:
- 6 Dywizja Piechoty
- 121 Dywizja Piechoty
- 132 Dywizja Piechoty
- 143 Dywizja Piechoty
- 155 Dywizja Piechoty
- 298 Dywizja Piechoty
- 307 Dywizja Piechoty
- 55 Dywizja Kawalerii
- 141 Brygada Pancerna
Skład w 1945 roku:
- 24 Korpus Piechoty
- 27 Korpus Piechoty
- 102 Korpus Piechoty
Skład w 1990 roku:
w składzie Przykarpackiego Okręgu Wojskowego
- 17 Dywizja Zmechanizowana
- 51 Dywizja Zmechanizowana
- 97 Dywizja Zmechanizowana
- 161 Dywizja Zmechanizowana
- 38 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych
- 62 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych
- 86 Brygada Zaopatrzenia
- 802 pułk artylerii rakietowej
- 13 pułk artylerii samobieżnej
- 49 pułk saperów
- 119 pułk śmigłowców bojowych
- 442 pułk śmigłowców bojowych
- 55 pułk łączności
Zobacz też
pomnik żołnierzy 13 Armii Radzieckiej w Wodnicy
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Karl Bahm: Berlin 1945. Warszawa: 2015. ISBN 978-83-11-13571-0.
Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
Michał Fiszer. Rozgromienie Frontu generała Dmitrija Pawłowa. „Technika Wojskowa. Historia”. 3, 2011. Warszawa: Magnum-X Sp. z o. o.
Robert Forczyk, Howard Gerrard: Moskwa 1941. Pierwsza porażka Hitlera. Kraków: 2008. ISBN 978-83-7396-709-0.
Andriej Grieczko: Siły zbrojne państwa radzieckiego. Warszawa: MON, 1975. Brak numerów stron w książce.
Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.
G. Kołtunow, B. Sołowjow: Bitwa pod Kurskiem. Warszawa: 1971.
Tadeusz Sawicki: Front wschodni a powstanie warszawskie. Warszawa: 1989.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Fryderyk Zbiniewicz: Armia Radziecka w wojnie z hitlerowskimi Niemcami 1941-1945. Warszawa: 1988. ISBN 83-11-07489-5.