Wydarzenia w Polsce
Przełom lat 1240/1241 – I najazd mongolski na Polskę: miało miejsce pierwsze, rozpoznawcze uderzenie Mongołów na Polskę, która była osłabiona brakiem władzy królewskiej (rozbicie dzielnicowe). Po dotarciu do rejonów Zawichostu i Raciborza oraz wzięciu jeńców (przyszłych przewodników), Mongołowie wycofali się w okolice Włodzimierza.
Luty – I najazd mongolski na Polskę: doszło do drugiego ataku Mongołów, którzy już 10 lutego przeszli przez zamarzniętą Wisłę w pobliżu Krakowa. Po zdobyciu Sandomierza (13 lutego), Koprzywnicy, Wiślicy i Skalbmierza oraz zwycięskiej bitwie z wojskami młodego Bolesława Wstydliwego, dowodzonymi przez wojewodę krakowskiego Włodzimierza pod Turskiem, Mongołowie ponownie wycofali się na Ruś.
13 lutego – I najazd mongolski na Polskę: Mongołowie odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Turskiem.
Marzec – I najazd mongolski na Polskę: rozpoczęło się równoczesne uderzenie Mongołów na Polskę (około 10 tys. jazdy), Siedmiogród oraz Węgry (około 50 tys. jazdy). Zgrupowanie mongolskie pod dowództwem Ordu, wnuka Czyngis-chana, w rejonie Sandomierza podzieliło się i ruszyło w kierunku Łęczycy, Sieradza oraz Krakowa. Siłami zmierzającymi na Kraków dowodził Ordu-Irczen.
18 marca – I najazd mongolski na Polskę: bitwa pod Chmielnikiem zakończyła się klęską rycerstwa krakowskiego i sandomierskiego, które prowadził wojewoda krakowski Włodzimierz oraz wojewoda sandomierski Pakosław.
20 marca – I najazd mongolski na Polskę: książę raciborski Mieszko Otyły rozbił oddział mongolski pod Raciborzem.
28 marca – I najazd mongolski na Polskę: Mongołowie zdobyli i ograbili Kraków.
31 marca – I najazd mongolski na Polskę: Kraków został spalony. Ocalał jedynie kamienny kościół Św. Andrzeja oraz gród wawelski. Zginęło około 3 tys. ludzi.
1 kwietnia – I najazd mongolski na Polskę: połączenie sił mongolskich w rejonie Krakowa – Batu-chan ruszył na Śląsk. W drodze na Wrocław, pod Opolem, Mongołowie pokonali wojska księcia opolskiego Władysława.
9 kwietnia – I najazd mongolski na Polskę: w bitwie pod Legnicą (Legnickie Pole) rycerstwo śląskie poniosło klęskę, a dowodzący Polakami książę Henryk Pobożny zginął. Mongołowie ruszyli na Węgry przez Morawy.
Wracający z bitwy pod Legnicą Mongołowie zniszczyli urządzenia kąpielowe w Lądku-Zdroju (wówczas Landeck) – informacja o tym wydarzeniu jest używana w dokumentach miejskich do datowania początków istnienia uzdrowiska w tym mieście.
Pierwszy dokument potwierdzający istnienie Warszawy.
Po bitwie pod Legnicą synowie Władysława Odonica, Bolesław Pobożny i Przemysł I, podporządkowali sobie całą Wielkopolskę. Ślązacy przez pewien czas kontrolowali Santok, Międzyrzecz, Zbąszyń i Kalisz, ale ostatecznie się wycofali. Po najeździe mongolskim Śląsk utracił znaczenie jako przodująca dzielnica kraju, a także rozpadł się na księstwa: wrocławskie, legnickie i głogowskie, podzielone między synów Henryka Pobożnego: Bolesława Rogatkę (inaczej Łysego), Henryka III wrocławskiego oraz Konrada głogowskiego.
Wydarzenia na świecie
28 marca – Eryk IV został królem Danii.
11 kwietnia – nad rzeką Sajó, wojska węgierskie poniosły klęskę w walce z najeźdźcami mongolskimi.
Wiosna – Mongołowie przeszli przez Morawy w kierunku Węgier. Cały kraj znalazł się pod ich kontrolą. Król Bela IV uszedł na wyspy dalmatyńskie, a przednie straże mongolskie dotarły już do granic Austrii, kiedy wieść o śmierci wielkiego chana Ogedeja skłoniła Batu-chana do odwrotu. Podział imperium, który nastąpił, uczynił Batu-chana władcą jego zachodniej części, znanej później jako Złota albo Sina Orda. To państwo obejmowało Dniestr, kraje nad dolnym Dnieprem, cały bieg Wołgi, sięgało do Gór Uralu i przez Stepy Kipczackie aż do Azji Środkowej. Stolicą był Saraj, usytuowany nad Achtubą, ramieniem Wołgi.
3 maja – w bitwie morskiej pod Monte Christo flota cesarza rzymskiego Fryderyka II pokonała flotę papieską.
25 października – Celestyn IV rozpoczął swój pontyfikat.
Urodzili się
4 września – Aleksander III, król Szkocji (zm. 1286)
Leszek Czarny, książę łęczycki, sieradzki, krakowski i sandomierski (zm. 1288)
Zmarli
3 stycznia – Herman II, landgraf Turyngii (ur. 1222)
17 marca – Kocjan, chan Połowców (ur. ?)
28 marca – Waldemar II Zwycięski, król Danii (ur. 1170)
9 kwietnia (bitwa pod Legnicą):
Henryk II Pobożny, książę wrocławski, krakowski i wielkopolski (ur. 1196/1207)
Bolesław Dypoldowic, książę z dynastii Przemyślidów (ur. 1182–1183)
22 sierpnia – Grzegorz IX, papież (ur. ok. 1165)
23 września – Snorri Sturluson, islandzki poeta i historyk (ur. 1179)
10 listopada – Celestyn IV, papież (ur. ?)