Moździerz 120 mm wz. 40 ST
Moździerz 120 mm wz. 40 ST to prototyp polskiego moździerza o kalibrze 120 mm, który został stworzony w 1938 roku w zakładach SMPzA.
W okresie międzywojennym najczęściej używanym polskim moździerzem był moździerz piechoty 81 mm wz. 31. Istniała jednak potrzeba stworzenia moździerza, który mógłby działać na poziomie pułku. Prace nad nowym moździerzem kal. 120 mm rozpoczęły się w 1933 roku, ale zostały wstrzymane z powodu podobnej oferty firmy Brandt, która jednak nigdy nie została zrealizowana.
Prace
W 1936 roku w planie rozwoju i modernizacji sił zbrojnych pojawiła się chęć skonstruowania moździerza kal. 120 mm. Wznowiono prace nad wcześniej przerwaną konstrukcją z 1933, wprowadzając zmiany w jej parametrach. Rysunki konstrukcyjne zostały wykonane przez Zakłady Starachowickie.
1 lutego 1938 roku wytwórnia SMPzA dostarczyła pierwszy prototyp. W lipcu 1938 roku przeprowadzono testy poligonowe w Zielonce, które ujawniły wady moździerza, takie jak: dużą ilość dymu wylotowego, niską szybkostrzelność oraz zbyt duży zasięg minimalny.
Dalsze prace były kontynuowane w Zakładach Starachowickich, gdzie usprawniono system podnoszenia, co ułatwiło ładowanie, oraz wprowadzono nowy zamek klinowy. Wersji opracowanej w Zakładach Starachowickich nadano symbol wz. 40 ST. Podczas testów terenowych w marcu i kwietniu 1939 roku stwierdzono, że nowa wersja moździerza usunęła wcześniej zauważone wady.
Konstrukcja
Moździerz miał gwintowaną lufę, co umożliwiało stosowanie amunicji artyleryjskiej. Wyposażony był w zamek śrubowy, a lufa osadzona była w dwuściennym łożu górnym z hydrauliczno-sprężynowym oporopowrotnikiem. Koła były ogumione, a moździerz był przystosowany zarówno do holowania konnego, jak i motorowego. Średnia prędkość holowania wynosiła od 30 do 40 km/h.
Bibliografia
- Andrzej Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski formacji polskich i WP w latach 1914-1939
- Korpus Ochrony Pogranicza 1924 – 1939, J. Prochowicz
- Andrzej Konstankiewicz, Stromotorowa Broń Piechoty Polskiej Konstrukcji i Produkcji do 1939 roku