12 Wing Shearwater

12 Wing Shearwater

12 Wing Shearwater (fr. 12e Escadre Shearwater; 1918 United States Naval Air Station Halifax, 1920–1923 Canadian Air Board Station Dartmouth, 1924–1948 Royal Canadian Air Force (RCAF) Station Dartmouth, 1948–1968 HMCS Shearwater (lub Royal Canadian Naval Air Station (RCNAS) Shearwater), 1968–1993 (formalnie do 1997) Canadian Force Base (CFB) Shearwater) to kanadyjska baza wojskowa (Air Command Wing) usytuowana w Shearwater, w prowincji Nowa Szkocja.

Położenie i nazewnictwo

Baza wojskowa, znana w języku francuskim jako 12e Escadre Shearwater, znajduje się w Shearwater, w pobliżu Dartmouth, nad zatoką Halifax Harbour (44°38′08″N, 63°30′46″W) w kanadyjskiej prowincji Nowa Szkocja.

Historia

Baza została założona 15 sierpnia 1918 roku jako United States Naval Air Station Halifax, w odpowiedzi na rosnące działania niemieckie na północnym Atlantyku pod koniec I wojny światowej (od 1917). Początkowo ograniczała się do bazy morskiej przy przylądku Baker Point koło Dartmouth. Z powodu braku odpowiednich sił kanadyjskich w lotnictwie morskim, była obsadzona przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych. Po zakończeniu działań wojennych, 5 grudnia 1918, Amerykanie opuścili bazę, a nad pozostawionym sprzętem i mieniem zaczęła czuwać kanadyjska marynarka wojenna (Royal Canadian Navy, RCN), aż do momentu przekształcenia bazy w Canadian Air Board Station Dartmouth, która stała się pierwszą bazą lotniczą na wybrzeżu atlantyckim, dysponującą wodnosamolotami Curtiss HS-2L oraz Felixstowe F.3.

W wyniku reorganizacji sił zbrojnych i utworzenia 1 kwietnia 1924 roku Royal Canadian Air Force (RCAF), baza (RCAF Station Dartmouth) podlegała temu ostatniemu, a w latach 1925–1927 stacjonowała tam jedna z czterech kanadyjskich eskadr (No. 4 (Operations) Squadron), zajmująca się służbą patrolową, transportową i fotograficzną (na HS-2L i Vickers Varuna). W okresie wielkiego kryzysu ograniczono wszelkie loty, które wznowiono na większą skalę dopiero w 1934 roku, po utworzeniu eskadry (No.5 (Flying Boat) Squadron) w Dartmouth. W czasie II wojny światowej baza funkcjonowała jako największa i najważniejsza baza lotnictwa kanadyjskiego, chroniąca obszar północnego Atlantyku. Od maja 1941 roku dysponowała również radarem w pobliskim Preston.

Po zakończeniu wojny w 1945 roku, redukcje w kanadyjskim lotnictwie spowodowały, że 1 grudnia 1948 roku baza znów przeszła pod kontrolę RCN i do 1968 roku nosiła nazwę Royal Canadian Naval Air Station (RCNAS) Shearwater (znana również jako HMCS Shearwater zgodnie z tradycją nazewnictwa okrętów). Pełniła wtedy funkcje pomocnicze i szkoleniowe dla lotniskowców „Magnificent” oraz „Bonaventure”. Stacjonowały tam eskadry samolotów:

  • 803 (od 1951 – 870, od 1952 – VF 870; rozwiązana w 1962) oraz 883 (od 1951 – 871, od 1952 – VF 871, włączona do VF 870 w 1959), latające początkowo na myśliwcach Seafire, a od 1948 na Hawker Sea Fury, później na McDonnell Banshee,
  • 825 (od 1951 – 880, od 1952 – VS 880, od 1968 – MR 880) oraz 826 (od 1951 – 881, od 1952 – VS 881, włączona do VS 880 w 1959), które początkowo latały na myśliwcach Firefly, następnie od 1950 na bombowcach Grumman Avenger, a od 1956 na Grumman Tracker,
  • 743 Fleet Requirements Unit (FRU; od 1952 – VU 32),
  • jednostki helikopterów (od 1951; pełniące funkcje pomocnicze, rozpoznawcze, transportowe i szkoleniowe), początkowo w sile klucza (No. 1 Helicopter Flight), a następnie od 1952 eskadry VH 21 (od 1955 – HU 21), od 1955 eskadry HS 50, a także VX 10, latające głównie na HO4S, a od 1963 roku na Sea King.

Po reorganizacji sił zbrojnych Kanady w 1968 roku, baza była pod dowództwem marynarki (Maritime Command) do 1975 roku, a następnie lotnictwa (Air Command), nosząc przez cały ten czas nazwę Canadian Force Base (CFB) Shearwater. Stacjonowały tam eskadry:

  • VS 880 (do relokacji do CFB Summerside w 1981), latająca na Grumman Tracker,
  • VT 406 (szkoleniowa, utworzona w 1972, od 1981 – HT 406), latająca od 1981 jedynie na Sea King,
  • HS 50 (rozformowana w 1974), a na jej bazie sformowane zostały HS 423 i HS 443 (relokowana w 1989 do Victorii, ale z zachowaniem dawnej podległości służbowej), latające na Sea King,
  • VU 32 (rozformowana w 1992) i na jej bazie formowana eskadra 434 (Bluenose; do relokacji do CFB Greenwood w 1995), latająca na CT-133 Silver Star i CE-144 Challenger,
  • w 1979 roku utworzono w bazie centrum obsługi helikopterów (Helicopter Operational Test and Evaluation Facility; HOTEF).

W związku z końcem zimnej wojny w latach 90. XX wieku, baza przeszła kolejne reorganizacje. Od 1993 roku funkcjonuje pod nazwą 12 Wing Shearwater (formalnie ustanowioną rozkazem z 6 czerwca 1997), a od 1996 roku jest częścią CFB Halifax, która zajmuje się obsługą logistyczną i administracyjną bazy, będącej w dyspozycji podległego dowództwu lotnictwa 12 Wing – skrzydła stacjonującego w Shearwater.

Stacjonujące jednostki

W bazie (Air Command Wing) stacjonują (stan na 2021) eskadry należące do 12 Wing (dowódca: pułkownik James Hawthorne): 406 Maritime Operational Training Squadron, 423 Maritime Helicopter Squadron (do 1994 HS 423), 12 Air Maintenance Squadron oraz klucz 12 Wing Air Reserve Flight, wszystkie latające od 2018 roku na CH-148 Cyclone.

Przypisy

Bibliografia