12 Uralska Dywizja Strzelecka

12 Uralska Dywizja Strzelecka

12 Uralska Dywizja Strzelecka (ros. 12-я Уральская стрелковая дивизия) – to związek taktyczny piechoty Białych działający na Syberii w czasie wojny domowej w Rosji.

Historia

W dniu 4 października 1918 roku w Jekaterynburgu powstała 2 Kadrowa Dywizja Strzelecka Omskiego Okręgu Wojskowego III Uralskiego Korpusu Armijnego. W jej skład wchodziły 4, 6 oraz 8 Uralskie Kadrowe Pułki Strzelców Górskich, które wkrótce przemianowano na 5, 6 i 8 Kadrowe Pułki Strzeleckie, a także 2 Kadrowa Kompania Inżynierska oraz Uralski Kadrowy Dywizjon Artylerii. Na początku grudnia 1918 roku, stacjonująca w Tomska 2 Kadrowa Dywizja Strzelecka została przekształcona w 12 Uralską Dywizję Strzelecką. W jej skład wchodziły: 45 Syberyjski Pułk Strzelecki, 46 Isetstki Pułk Strzelecki, 47 Tagiłski Pułk Strzelecki, 48 Turyński Pułk Strzelecki oraz 12 Uralski Strzelecki Dywizjon Artylerii. Dywizja trafiła na front na przełomie 1918 i 1919 roku, z pominięciem 46 Isemskiego Pułku Strzeleckiego, który pozostał w Tomsku w celu pełnienia służby garnizonowej. Została przydzielona do VI Uralskiego Korpusu Armijnego Armii Zachodniej. Podczas intensywnych walk z wojskami bolszewickimi w czasie wiosennej ofensywy wojsk Kołczaka poniosła znaczne straty.

Na koniec maja 1919 roku, po rozformowaniu korpusu, dywizja została podporządkowana Ufimskiej Grupie Wojskowej 3 Armii Frontu Wschodniego. We wrześniu w jej skład wchodziły jedynie dwa pułki piechoty oraz dywizjon artylerii. Otrzymała jednak uzupełnienia z rozformowanej 6 Uralskiej Dywizji Strzeleckiej. Na początku jesieni, w rejonie stacji kolejowej Saraj-Gir nad rzeczką Dema, miało miejsce zorganizowanie buntu przez zrewolucjonizowanych Ukraińców z Kurenia im. Tarasa Szewczenki, wchodzącego w skład dywizji. Z bronią przeszli oni na pozycje bolszewickie, co spowodowało powstanie wyłomu w linii frontu. Oddziały bolszewickie wykorzystały tę sytuację, niespodziewanie atakując 12 Uralską Dywizję Strzelecką, co doprowadziło do dużych strat.

Od połowy listopada resztki dywizji uczestniczyły w tzw. Wielkim Syberyjskim Marszu Lodowym, czyli odwrocie wojsk Białych na Zabajkale. Po dotarciu do Czyty na początku marca 1920 roku, zostały włączone do 12 Uralskiego Pułku Strzeleckiego, a konni uzupełnili Ałtajski Dywizjon Kawalerii, który przekształcono w Uralsko-Ałtajski Pułk Kawalerii.

Dowódcy

  • płk (gen. mjr) Rūdolfs Bangerskis (do listopada 1919 r.)
  • płk Borżinski (do lutego 1920 r.)
  • płk Butenko

Szefowie sztabu

  • ppłk Szochow (do początku lutego 1919 r.)
  • kpt. Gierasimowicz (do kwietnia 1919 r.)
  • kpt. Gołyszew (do września 1919 r.)

Bibliografia

B.B. Filimonow, Белая армия Адмирала Колчака, Moskwa 1997.

Linki zewnętrzne