12 Pułk Kolejowy im. płk. Antoniego Grabowskiego (12 pkol) – to jednostka Zgrupowania Wojsk Kolejowych i Drogowych Sił Zbrojnych PRL.
Historia
W 1961 roku w garnizonie Tarnowskie Góry powstał 12 Batalion Drogowy, który wkrótce został przekształcony w 12 Batalion Kolejowy i podporządkowany dowódcy 1 Brygady Wojsk Kolejowych. W 1966 roku jednostka zmieniła swoją strukturę na 12 Pułk Kolejowy.
11 października 1967 roku pułk otrzymał sztandar, który został ufundowany przez pracowników węzła kolejowego w Tarnowskich Górach oraz Kopalnię Węgla Kamiennego „Julian” w Piekarach Śląskich.
Pułk współpracował z ZSZ PKP, co zaowocowało ufundowaniem przez JW 4117 sztandaru dla szkoły w 1969 roku.
W 1975 roku oddział przyjął imię płk. Antoniego Grabowskiego ps. „Hiszpan” (1909–1943), który brał udział w hiszpańskiej wojnie domowej po stronie republiki i był dowódcą Grupy Specjalnej Sztabu Głównego Gwardii Ludowej.
W 1989 roku pułk został przekształcony w 12 Wojskowe Zakłady Budownictwa Kolejowego, a w kolejnym roku w 4 Ośrodek Przechowania Sprzętu. Ośrodek ten został rozformowany w 2001 roku.
Jednostka została odznaczona Złotą Odznaką „Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego” oraz Srebrnym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP”.
Dowódcy
płk Kazimierz Lubryka (1961–1966)
płk Marian Gembora (1966–1970)
płk Stanisław Jakubiuk (1970–1976)
płk Andrzej Adamowicz (1976–1979)
płk Walerian Kabara (1979–1984)
płk Janusz Drozdowski (1984-1989)
płk Wojciech Szczepkowski (1989–2001)
Przypisy
Bibliografia
Jan Czerniak, Marek Fojutowski, Artur Wiśniewski: 2 Inowrocławski Pułk Komunikacyjny im. gen. Jakuba Jasińskiego 1918–2003. Inowrocław: 2003.
Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.