12 Dywizja Pancerna
12 Dywizja Pancerna (niem. 12. Panzer-Division) to niemiecka dywizja pancerna, która miała swoje miejsce w czasie II wojny światowej.
Formowanie i walki
Dywizja została utworzona w Szczecinie na podstawie rozkazu z 15 października 1935 roku jako 12 Dywizja Piechoty. Na mocy rozkazu z 5 października 1940 roku przekształcono ją w 12 Dywizję Pancerną. Początkowo była częścią 11 Armii i stacjonowała w Szczecinie.
W maju 1941 roku dywizja została włączona do 3 Grupy Pancernej, a w czerwcu tego samego roku weszła w skład Grupy Armii Środek. Wzięła udział w operacji Barbarossa, walcząc w rejonie Mińska i Smoleńska.
W wrześniu 1941 roku dywizja została przeniesiona na północ i włączona do Grupy Armii Północ, gdzie toczyła walki w pobliżu Leningradu do października 1942 roku.
W listopadzie 1942 roku ponownie włączono ją do Grupy Armii Środek, gdzie walczyła na środkowym odcinku frontu wschodniego, m.in. pod Orłem i nad rzeką Dniepr. Pozostała na tym odcinku frontu do lutego 1944 roku.
W lutym 1944 roku dywizja została przeniesiona ponownie na północ, gdzie najpierw walczyła pod Leningradem, a od września 1944 roku w Kurlandii. Tam pozostała aż do zakończenia wojny, kapitulując pod koniec kwietnia 1945 roku.
Oficerowie dowództwa dywizji
Dowódcy dywizji:
- gen. płk Josef Harpe (1940–1942)
- gen. por. Walter Wessel (1942–1943)
- gen. por. Erpo Freiherr von Bodenhausen (1943–1944)
- gen. mjr Gerhard Müller (1944)
- gen. por. Erpo Freiherr von Bodenhausen (1944–1945)
- płk von Usedom (1945)
Skład
W 1941 roku:
- 29 pułk pancerny (Panzer Regiment 29)
- 12 Brygada Strzelców (Schützen Brigade 12)
- 5 pułk strzelców (Schützen Regiment 5)
- 25 pułk strzelców (Schützen Regiment 25)
- 22 batalion motocyklowy (Kradschützen Bataillon 22)
- 2 pułk artylerii (Artillerie Regiment 2)
- 2 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs Abteilung 2)
- 2 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger Abteilung 2)
- 32 batalion pionierów (Pionier Bataillon 32)
- 2 batalion łączności (Nachrichten Abteilung 2)
W 1943 roku:
- 29 pułk pancerny (Panzer Regiment 29)
- 5 pułk grenadierów pancernych (Panzer Grenadier Regiment 5)
- 25 pułk grenadierów pancernych (Panzer Grenadier Regiment 25)
- 2 pułk artylerii pancernej (Panzer Artillerie Regiment 2)
- 12 pancerny batalion rozpoznawczy (Panzer-Aufklärungs Abteilung 12)
- 303 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (Heeres Flak Artillerie Abteilung 303)
- 2 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger Abteilung 2)
- 32 pancerny batalion pionierów (Panzer Pionier Abteilung 32)
- 2 batalion łączności (Nachrichten Abteilung 2)
W przededniu bitwy kurskiej dywizja dysponowała 82 czołgami.
Przypisy
Bibliografia
- Marcin Bryja: Panzerwaffe. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1996. ISBN 83-86209-67-4. Brak numerów stron w książce
- Chris Bishop: Niemieckie wojska pancerne w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11391-6. Brak numerów stron w książce
- Dariusz Jędrzejewski, Zbigniew Lalak: Niemiecka broń pancerna 1939-1945. Warszawa: Wyd. Lampart, 1998. ISBN 83-867-7636-6. Brak numerów stron w książce
- Jorge Rosado, Chris Bishop: Dywizje pancerne Wehrmachtu 1939–1945. Poznań: Wydawnictwo Vesper, 2012. ISBN 978-83-7731-130-1.
- Tadeusz Sawicki: Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-06556-7. Brak numerów stron w książce
- Leksykon Wehrmachtu – 12 Dywizja Pancerna