11Q5

11Q5

11Q5 (znany wcześniej jako 11QPsa) to qumrański zwój psalmów z I wieku n.e. Należy do grupy sześciu rękopisów, które zawierają psalmy, a które zostały odkryte przez Beduinów w 1956 roku w grocie 11 w Kumran. Został spisany hebrajskim pismem kwadratowym, z wyjątkiem tetragramu, który zapisano w piśmie paleohebrajskim.

Opis

Zwój 11Q5 składa się z pięciu zachowanych fragmentów i zawiera łącznie czterdzieści osiem utworów poetyckich, głównie psalmów biblijnych, a także jeden fragment prozy.

Materiał zwoju wykonany jest ze skór zwierzęcych w ciemnożółtym kolorze (prawdopodobnie z łydki) i ma prawie cztery metry długości. Początkowa część zwoju jest w gorszym stanie niż jego koniec. Zachowały się obszerne fragmenty 34 kolumn tekstu, które obejmują około 50 utworów literackich. Mimo, że początek zwoju nie przetrwał, na podstawie analizy zachowanych fragmentów, Patrick Skehan sugerował, że mógł on zaczynać się od Psalmu 101. Psalmy zostały zapisane prozą, z wyjątkiem Psalmu 119, który jest akrostychem składającym się z dwudziestu dwóch poetyckich zwrotek. Każda zwrotka zawiera osiem wierszy, z których każdy zaczyna się od kolejnej litery alfabetu hebrajskiego.

Datowanie paleograficzne zwoju wskazuje na koniec okresu Heroda, czyli na lata 30-50 n.e. Warto zauważyć, że w zwoju tetragram imienia Bożego jest zawsze zapisany w piśmie paleohebrajskim, a 11Q5 pokazuje pełny zakres ortografii.

Treść i struktura

Zwój 11Q5 ma dwie niezwykłe cechy. Po pierwsze, oprócz trzydziestu dziewięciu psalmów biblijnych z 4 i 5 księgi Psałterza według tekstu masoreckiego, zawiera również utwór prozatorski zatytułowany „Kompozycja Dawida” (kolumna 27). Oprócz tego, znajdziemy w nim dziewięć innych poetyckich kompozycji: jedną z innych fragmentów Biblii hebrajskiej („Ostatnie słowa Dawida” 2Sam 23:1-7); przynajmniej jedną katena opartą na Psalmi 118 (kolumna 16); cztery znane wcześniej utwory (Psalmy 154 i 155 z syryjskiej Peszitty, Psalm 151 oraz tekst Syracha 51:13-30 znany z LXX, Peszitty i Wulgaty) oraz trzy nieznane kompozycje: „Powołanie do wyzwolenia” (kolumna 19), „Apostrofa do Syjonu” (kolumna 22) i „Hymn do Stwórcy” (kolumna 26).

Drugą niezwykłą cechą tego zwoju jest jego unikalny porządek psalmów. Chociaż w dziewiętnastu przypadkach kolejność psalmów pokrywa się z Psałterzem według tekstu masoreckiego, to jednak w przypadku dwudziestu ośmiu psalmów w 11Q5 występują znaczące różnice.

Kolejność utworów literackich w zwoju przedstawia się następująco:

Psalmy 101> 102> 103; 109> [110]; 118> 104> 147> 105> 146> 148 [+120]> 121> 122> 123> 124> 125> 126> 127> 128> 129> 130> 131> 132> 119> 135> 136> katena> 145 [+ inny psalm?]> 154 + Powołanie do wyzwolenia> 139> 137> 138> Syracha 51> Apostrofa do Syjonu> 93> 141> 133> 144> 155> 142> 143> 149> 150> Hymn do Stwórcy> Ostatnie słowa Dawida> kompozycja Dawida> 140> 134> 151A> 151B pusta kolumna [koniec zwoju].

Struktura zwoju 11Q5 była przedmiotem różnych interpretacji. Analiza ta opiera się głównie na porównaniu kolejności psalmów z tekstem masoreckim. Patrick Skehan twierdził, że szereg odrębnych grup religijnych dostosowywał kolejność poszczególnych psalmów do swoich celów liturgicznych.

Wraz z rosnącym zainteresowaniem Zwojem Psalmów pojawiły się także nowe wnioski. Na podstawie różnych wskazówek wynikających z redakcji tekstu, Gerald Wilson zidentyfikował pięć segmentów, które koncentrują się na nadziei Dawida jako Mesjasza. Z kolei Peter Flint opisał strukturalny zarys zwoju na podstawie pięciu różnych czynników organizacyjnych. Dwa z nich szczególnie dominują: obawa o odzwierciedlenie kalendarza słonecznego oraz podkreślenie roli Dawida.

Publikacja

Główna część zwoju, w tym cztery jego fragmenty (oznaczone literami od A do D), zostały opublikowane przez Jamesa A. Sandersa w pracy „Zwój Psalmów z Qumran grota 11 (11QPsa)”. Dodatkowy fragment E został opublikowany w całości przez Jigaela Jadina. Sanders opublikował także pierwsze angielskie tłumaczenie zwoju, a tłumaczenia niebiblijnych utworów z 11Q5 znalazły się również w standardowych angielskich tłumaczeniach tekstów zwojów znad Morza Martwego.

Zobacz też

Lista rękopisów z Qumran

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Tyler F. Williams: Qumran Psalms Scroll (11Q5/11QPs-a). [w:] The Digital Dead Sea Scrolls [on-line]. [dostęp 2012-12-14]. (ang.).

Psalms (Tehillim) 11QPs. [w:] Dead Sea Scrolls [on-line]. [dostęp 2012-12-15]. (ang.).