117 męczenników wietnamskich
117 męczenników wietnamskich (znani również jako Andrzej Dung-Lac i Towarzysze) to grupa męczenników, którzy zostali uznani za świętych katolickich w 1988 roku przez Jana Pawła II.
Pierwsze niepotwierdzone informacje o misjonarzach katolickich w Wietnamie sięgają roku 1533, jednak na szerszą skalę działalność misjonarska rozpoczęła się w XVII wieku, kiedy to powstały misje portugalskie w Faifo (obecnie Hội An) oraz przybył francuski jezuita Aleksander de Rhodes. Misjonarze napotykali opór ze strony władców Wietnamu, zarówno z dynastii Trịnhów, jak i Nguyễnów. Edykty wymuszały na misjonarzach opuszczenie kraju, a tych, którzy się nie podporządkowali, karano, łącznie z karą śmierci. Mimo to, władze chętnie korzystały z technicznej pomocy misjonarzy. Pod koniec XVIII wieku tendencja ta uległa znacznemu nasilenie, a na początku XIX wieku, za panowania Gia Longa, doprowadziła do legalizacji chrześcijaństwa. Po śmierci Gia Longa, jego syn Minh Mạng zmienił politykę, a nieprzyjazne nastawienie do katolicyzmu trwało aż do lat 60. XIX wieku, kiedy to Wietnam został podporządkowany kolonizatorom francuskim, a na koniec tego okresu przybrało szczególnie drastyczne formy. Uznanie religii katolickiej miało miejsce 5 czerwca 1862 roku w wyniku podpisania traktatu pokojowego między Francją, Hiszpanią a Wietnamem.
Katolicy, którzy zostali zaliczeni do grona 117 męczenników wietnamskich, ponieśli śmierć w latach 1745–1862. Wśród nich znajdowało się 8 biskupów i 50 księży.
Beatyfikacja męczenników wietnamskich miała miejsce w kilku grupach:
- 27 maja 1900 – 64 osoby – Leon XIII
- 20 maja 1906 – 8 osób – Pius X
- 2 maja 1909 – 20 osób – Pius X
- 29 kwietnia 1951 – 25 osób – Pius XII
Kanonizację tych 117 męczenników przeprowadził Jan Paweł II 19 czerwca 1988 roku.
Ich wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 24 listopada.
Lista 117 męczenników wietnamskich
Zagraniczni misjonarze
Dominikanie
- św. Piotr Almato
- św. Walenty Berrio-Ochoa
- św. Hiacynt Casteñeda
- św. Ignacy Delgado
- św. Franciszek Gil de Frederich
- św. Józef Fernández
- św. Dominik Henares
- św. Hieronim Hermosilla
- św. Mateusz Alonso de Leciniana
- św. Józef María Díaz Sanjurjo
- św. Józef Sampedro
Stowarzyszenie Misji Zagranicznych (Missions Etrangères de Paris)
- św. Jan Bonnard
- św. Piotr Borie
- św. Jan Cornay
- św. Stefan Cuenot
- św. Franciszek Gagelin
- św. Franciszek Jaccard
- św. Józef Marchand
- św. Piotr Néron
- św. Augustyn Schoeffler
- św. Teofan Vénard
Wietnamczycy
Księża
- św. Andrzej Dung-Lac
- św. Bernard Võ Văn Duệ
- św. Dominik Cẩm
- św. Emanuel Nguyễn Văn Triệu
- św. Filip Phan Văn Minh
- św. Jakub Đỗ Mai Năm
- św. Jan Đạt
- św. Jan Đoàn Trinh Hoan
- św. Józef Đặng Đình Viên
- św. Józef Nguyễn Đình Nghi
- św. Łukasz Vũ Bá Loan
- św. Marcin Tạ Đức Thịnh
- św. Paweł Lê Bảo Tịnh
- św. Paweł Lê Văn Lộc
- św. Paweł Nguyễn Ngân
- św. Paweł Phạm Khắc Khoan
- św. Piotr Đoàn Công Quý
- św. Piotr Khan
- św. Piotr Lê Tuỳ
- św. Piotr Nguyễn Bá Tuần
- św. Piotr Nguyễn Văn Lựu
- św. Piotr Trương Văn Thi
- św. Piotr Vũ Đăng Khoa
- św. Tomasz Khuông
- św. Wawrzyniec Nguyễn Văn Hưởng
- św. Wincenty Nguyễn Thế Điểm
Dominikanie
- św. Dominik Hà Trọng Mậu
- św. Dominik Nguyễn Văn Hạnh
- św. Dominik Nguyễn Văn Xuyên
- św. Dominik Trạch
- św. Dominik Vũ Đình Tước
- św. Józef Đỗ Quang Hiển
- św. Józef Tuân
- św. Piotr Nguyễn Văn Tự
- św. Tomasz Đinh Viết Dụ
- św. Wincenty Đỗ Yến
- św. Wincenty Phạm Hiếu Liêm
Świeccy
- Katechiści
- św. Andrzej Nguyễn Kim Thông
- św. Andrzej Tường
- św. Dominik Bùi Văn Úy
- św. Franciszek Đỗ Văn Chiểu
- św. Franciszek Ksawery Hà Trọng Mậu
- św. Franciszek Ksawery Nguyễn Cần
- św. Jan Chrzciciel Đinh Văn Thanh
- św. Józef Hoàng Lương Cảnh
- św. Józef Nguyễn Đình Uyển
- św. Józef Nguyễn Duy Khang
- św. Józef Nguyễn Văn Lựu
- św. Paweł Nguyễn Văn Mỹ
- św. Piotr Đa
- św. Piotr Đinh Văn Dũng
- św. Piotr Ðoàn Văn Vân
- św. Piotr Nguyễn Khắc Tự
- św. Piotr Nguyễn Văn Hiếu
- św. Piotr Trương Văn Đường
- św. Piotr Vũ Văn Truật
- św. Tomasz Toán
- Pozostali świeccy
- św. Agnieszka Lê Thị Thành
- św. Andrzej Trần Văn Trông
- św. Antoni Nguyễn Đích
- św. Antoni Nguyễn Hữu Quỳnh
- św. Augustyn Nguyễn Văn Mới
- św. Augustyn Phan Viết Huy
- św. Dominik Đinh Đạt
- św. Dominik Huyện
- św. Dominik Nguyên
- św. Dominik Nguyễn Đức Mạo
- św. Dominik Nhi
- św. Dominik Ninh
- św. Dominik Phạm Trọng Khảm
- św. Dominik Toại
- św. Emanuel Lê Văn Phụng
- św. Franciszek Trần Văn Trung
- św. Jan Chrzciciel Cỏn
- św. Józef Lê Đăng Thị
- św. Józef Phạm Trọng Tả
- św. Józef Trần Văn Tuấn
- św. Józef Túc
- św. Łukasz Phạm Trọng Thìn
- św. Marcin Thọ
- św. Mateusz Lê Văn Gẫm
- św. Mateusz Nguyễn Văn Ðắc
- św. Michał Hồ Đình Hy
- św. Michał Nguyễn Huy Mỹ
- św. Mikołaj Bùi Đức Thể
- św. Paweł Hạnh
- św. Paweł Tống Viết Bường
- św. Paweł Vũ Văn Dương
- św. Piotr Đinh Văn Thuần
- św. Stefan Nguyễn Văn Vinh
- św. Szymon Phan Đắc Hoà
- św. Tomasz Nguyễn Văn Đệ
- św. Tomasz Trần Văn Thiện
- św. Wawrzyniec Ngôn
- św. Wincenty Dương
- św. Wincenty Tường
(W przypadku osób pochodzenia wietnamskiego, pierwsze imię to imię nadane podczas chrztu, następnie nazwisko i drugie imię, a potem pierwsze imię wietnamskie, które nosili przed chrztem)
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Męczennicy wietnamscy na stronie Watykanu. (fr.)
Ceferino Puebla Pedrosa (red.): Witnesses of the faith in the orient. Dominican Martyrs of Japan, China, and Vietnam. The Dominican Province of St. Joseph, New York, 2006, s. 175-177. ISBN 978-9718596036. [dostęp 2015-05-22]. (ang.)