11 męczennic z Nowogródka, znane również jako Błogosławione Męczenniczki z Nowogródka lub Błogosławiona Maria Stella i Towarzyszki, to polskie siostry zakonne z zakonu nazaretanek, które stały się męczenniczkami w czasie II wojny światowej. Zostały rozstrzelane 1 sierpnia 1943 roku przez niemieckich okupantów i zostały ogłoszone błogosławionymi przez Kościół katolicki.
Działalność błogosławionych
Siostry nazaretanki rozpoczęły nauczanie dzieci i młodzieży religii w Nowogródku w 1929 roku. Ich działalność była powiązana z Białą Farą oraz wspólnotą domu Chrystusa Króla w tym mieście. Zróżnicowana demografia Nowogródka, w której mieszkały Polacy, Białorusini, Żydzi i Tatarzy, nadawała ich posłudze charakter ekumeniczny. Siostry otworzyły internat, a w 1930 roku uruchomiły szkołę powszechną.
Po inwazji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku Nowogródek został zajęty przez Armię Czerwoną, a następnie jednostronnie anektowany przez ZSRR. Siostry straciły szkołę, a represje ze strony sowieckich okupantów zmusiły je do opuszczenia zabudowań gospodarczych i podjęcia pracy zarobkowej w mieście. W lutym 1940 i kwietniu 1941 deportowano Polaków na Syberię i do Kazachstanu. Siostry zaangażowały się w działalność charytatywną, wysyłając paczki dla deportowanych, oraz w apostolską, przygotowując dzieci do I komunii, a także w edukacyjną, prowadząc tajne nauczanie języka polskiego i historii.
Po ataku Niemiec na ZSRR 6 lipca 1941 roku do Nowogródka wkroczyły wojska niemieckie. Trzy tygodnie później miała miejsce pierwsza publiczna egzekucja, w trakcie której Niemcy rozstrzelali 60 mieszkańców miasta.
Geneza męczeństwa
W lipcu 1943 roku siostry zgłosiły się do gestapo, aby ofiarować swoje życie za 120 osób, które zostały aresztowane i przeznaczone do rozstrzelania. W wyniku ich interwencji kara śmierci została zamieniona na roboty przymusowe w Niemczech (aresztowani zostali wywiezieni 24 lipca, a nieliczni – uwolnieni). Wszyscy deportowani przetrwali wojnę, natomiast siostry zostały wezwane 31 lipca i następnego dnia, bez sądu i wyroku, zostały rozstrzelane.
Po ekshumacji, która miała miejsce 19 marca 1945 roku, ich ciała spoczęły w wspólnej mogile przy nowogródzkim kościele farnym.
Sióstr beatyfikował papież Jan Paweł II 5 marca 2000 roku podczas pierwszej beatyfikacji w ramach Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 na placu św. Piotra w Rzymie.
Męczennice
Poniżej przedstawiono imiona błogosławionych sióstr:
- S. Maria Stella od Najświętszego Sakramentu (Adela Mardosewicz CSFN) ur. 14 grudnia 1888
- S. Maria Imelda od Jezusa Hostii (Jadwiga Karolina Żak CSFN) ur. 29 grudnia 1892
- S. Maria Rajmunda od Jezusa i Maryi (Anna Kokołowicz CSFN) ur. 24 sierpnia 1892
- S. Maria Daniela od Jezusa i Maryi Niepokalanej (Eleonora Aniela Jóźwik CSFN) ur. 25 stycznia 1895
- S. Maria Kanuta od Pana Jezusa w Ogrójcu (Józefa Chrobot CSFN) ur. 22 maja 1896
- S. Maria Sergia od Matki Bożej Bolesnej (Julia Rapiej CSFN) ur. 18 sierpnia 1900
- S. Maria Gwidona od Miłosierdzia Bożego (Helena Cierpka CSFN) ur. 11 kwietnia 1900
- S. Maria Felicyta (Paulina Borowik CSFN) ur. 30 sierpnia 1905
- S. Maria Heliodora (Leokadia Matuszewska CSFN) ur. 8 lutego 1906
- S. Maria Kanizja (Eugenia Mackiewicz CSFN) ur. 27 listopada 1903
- S. Maria Boromea (Weronika Narmontowicz CSFN) ur. 18 grudnia 1916
Zobacz też
- Beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II
- Polscy święci i błogosławieni
- Represje ZSRR wobec Polaków i obywateli polskich 1939–1946
- Obóz dla internowanych w Górce Klasztornej
Przypisy
Bibliografia
Bł. Maria Stella i Towarzyszki, męczennice z Nowogródka [ostatnia aktualizacja: 23.08.2010]
S. Maria Teresa Górska CSFN Męczennice Z Nowogródka
Beata Maria Stella del SS. Sacramento (Adelaide) Mardosewicz e 10 compagne (wł.)
Linki zewnętrzne
Aleksander Zienkiewicz, Ofiara przyjęta: w dwudziestą piątą rocznicę śmierci Sióstr w Nowogródku, Rzym 1968